اوج دوباره نفت

نفت برنت دریای شمال (معیار بین‌المللی قیمت نفت در جهان) که در ماه ژانویه امسال با قیمت 45 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شد، حالا با افزایش 50‌درصدی قیمت مواجه است و با قیمت حدود 68 دلار به ازای هر بشکه معامله می‌شود. علت اصلی این افزایش قیمت در بازار نفت، افزایش مصرف و کاهش تولید ایالات متحده عنوان شده است. عربستان سعودی، به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت خام در جهان با تولید بیش از 10 میلیون بشکه نفت در روز، اعلام کرد برنامه‌ای برای کاهش تولید خود ندارد اما در عین حال قیمت رسمی فروش خود را برای آمریکا و اروپا افزایش داد. در حالی‌که قیمت برای آسیا ثابت ماند. سال گذشته و پس از آنکه قیمت نفت به شدت سقوط کرد، نه تنها عربستان که تمام کشورهای عضو اوپک، قیمت رسمی فروش خود را با هدف حفظ سهم خود از بازار پایین آوردند. در واقع رهبر این سیاست عربستان بود که انتظار داشت با این کار بتواند تولیدکنندگانی را که قیمت تمام‌شده بالایی داشتند، از بازار خارج کند. البته این سیاست تاحدودی موفق بود و بسیاری از تولیدکنندگان نفت شیل آمریکایی با سقوط قیمت‌ها، تولید و صادرات نفت را متوقف کردند. اما مشکل اینجاست که حتی همین اندک افزایش قیمت نفت (قیمت‌های فعلی ممکن است نسبت به اواخر سال 2014 رشد قابل توجهی داشته باشد اما توجه داشته باشید بازار نفت برای مدتی طولانی قیمت بیش از 100 دلار برای هر بشکه را تجربه کرده است) می‌تواند باعث ورود مجدد تولیدکنندگان شیل به بازار شود. در واقع همین حالا هم مقدمات در حال انجام است تا با اطمینان از تثبیت قیمت در حدود 65 دلار به ازای هر بشکه، دکل‌های تعطیل‌شده آمریکایی به میدان رقابت برگردند. مساله بعدی این است که افزایش فعلی، به خاطر دلیل ایجاد آن، موقت به نظر می‌رسد. معترضان در لیبی، یکی از بنادر صادرات نفت این کشور با ظرفیت صادراتی 70 هزار بشکه در روز را تعطیل کردند. کل تولید و صادرات لیبی حدود 500 هزار بشکه در روز است که در برابر حجم صادرات بقیه کشورها عدد مهم و تاثیرگذاری به نظر نمی‌رسد اما به دلیل تنش‌های موجود در حوزه خلیج فارس که هر لحظه امکان شدت گرفتن آن وجود دارد، بازار نفت به هر نوع تغییر تولیدی، هرچند اندک، واکنشی شدید نشان می‌دهد. فعلاً، بازار و احتمالاً حتی تولیدکنندگان شیل، برای تصمیم‌گیری منتظر اجلاس ماه آینده اوپک هستند. جلسه‌ای که با توجه به درگیری‌های یمن، مسلماً بدون حاشیه نخواهد بود. اختلاف بین ایران و عربستان در مورد یمن که منجر به نوعی یارکشی در بین کشورهای منطقه که همگی تولیدکنندگان مهم نفت هستند شده است، می‌تواند آینده کوتاه‌مدت بازار نفت را روشن کند، اما با تمام تلاش عربستان، آینده بلندمدت بازار هنوز در اختیار تولیدکنندگان شیل است. تا وقتی که ایالات متحده و کانادا می‌توانند با افزایش قیمت‌ها، به سرعت نفت شیل را وارد بازار کنند، به نظر نمی‌رسد بتوان به قیمت بالای 100 دلار برای نفت اندیشید.