بلای پول پر‌قدرت

در‌ ماه‌های پایانی سال گذشته میلادی و به دنبال توقف برنامه محرک پولی بانک مرکزی ایالات متحده و انتظارات در مورد احتمال زود‌هنگام نرخ بهره در این کشور، ارزش دلار در بازارهای جهانی شروع به افزایش کرد. تصمیم بانک مرکزی اتحادیه اروپا مبنی بر اجرای برنامه محرک پولی گسترده و تزریق یورو به بازارکشورهای عضو با هدف تحریک رشد اقتصاد نیز باعث کوچ سرمایه‌ها به سمت ایالات متحده شد و این موضوع ارزش دلار را حتی بیشتر از قبل بالا برد. حالا به نظر می‌رسد همین موضوع بلای جان این کشور شده است. طبق آمار رسمی اعلام‌شده، ایالات متحده در ماه مارس سال جاری میلادی بیشترین کسری تجاری ماهانه خود را از زمان شروع بحران تجربه کرده است. کسری تجاری آمریکا در ماه مارس با بیش از 43 درصد افزایش به 4 /51 میلیارد دلار رسید که بالاترین رقم از اکتبر سال 2008 به بعد محسوب می‌شود.
حتی احتمال داده می‌شود رشد اقتصادی سه‌ماهه اول سال جاری منفی شود. البته برآوردهای اولیه منتشر‌شده حاکی از رشد اندک 2 /0‌درصدی در سه‌ماهه اول سال است، اما کم نیستند کارشناسانی که اعتقاد دارند ارقام نهایی، حاکی از رشدی منفی خواهد بود. در واقع اعلام اولیه رشد اقتصادی سه‌ماهه اول، با فرض کاهش کسری تجاری ماه مارس نسبت به ‌ماه‌های قبل از آن منتشر شد و حالا اعلام ارقام عجیب فعلی می‌تواند رشد اقتصادی محاسبه‌شده را بین 5 /0 تا 7 /0 درصد کاهش دهد که به معنای رشد منفی حداکثر 5 /0‌درصدی خواهد بود. البته هم مسوولان اقتصادی و هم اقتصاددانان مستقل، قویاً اعتقاد دارند این روند ناپایدار بوده و در سه‌ماهه دوم حل خواهد شد. در حالی که صادرات آمریکا در این ماه کمتر از یک درصد رشد داشته است، واردات این کشور حدود 7 /7 درصد افزایش را تجربه کرده است. مواد غذایی و کالاهای مصرفی بخش عمده‌ای از این افزایش واردات را تشکیل می‌دهد. افزایش ارزش دلار، کالاهای خارجی را برای آمریکاییان ارزان‌تر و کالاهای آمریکایی را برای ساکنان کشورهای خارجی گران‌تر از قبل کرده است. واردات کالاهای مصرفی (که خانوارها و اشخاص متقاضی آن هستند) حدود 20 درصد و واردات خودرو ایالات متحده حدود 10 درصد رشد را تجربه کرده است. این بخش می‌تواند خبر خوبی محسوب شود.
موتور محرک اقتصاد آمریکا همیشه مصرف‌گرا بودن شدید مردم این کشور بوده است. این روند در چند سال گذشته و بعد از وقوع بحران برعکس شده بود و مصرف‌کنندگان به دلیل اوضاع بد اقتصادی از هر نوع خریدی تا حد امکان اجتناب می‌کردند. این ترس، حتی با بهبود نسبی اوضاع ادامه پیدا کرده بود که باعث می‌شد با کاهش تقاضا، بخش عرضه اقتصاد نیز دچار مشکل شود. حالا به نظر می‌رسد به یمن افزایش ارزش دلار، مصرف‌کنندگان آمریکایی به بازار برگشته‌اند و دوباره تمایل خود را برای خرید به دست آورده‌اند. هرچند این تمایل فعلاً بیشتر متوجه کالاهای ارزان‌قیمت خارجی است. بیشترین سهم از این افزایش واردات به آمریکا، از آن کشورهای آسیایی است که البته قابل انتظار هم بود. کسری تجاری آمریکا با چین در ماه مارس 5 /10 میلیارد دلار افزایش یافت و به 8 /37 میلیارد دلار رسید.