شناسه خبر : 17194 لینک کوتاه
تاریخ انتشار:

مشکلات زیست‌محیطی تولید از منابع شیل

انرژی‌های نورسیده

هر چند در نگاه اول ممکن است به نظر آید با تولید از منابع شیل، مساله تولید انرژی در آمریکا تا حد زیادی حل شده است، اما برآوردهای انجام‌شده نشان می‌دهد با توجه به مشکلات فنی و زیست‌محیطی، شیل یک منبع انرژی آسان و ارزان به شمار نمی‌رود.

هر چند در نگاه اول ممکن است به نظر آید با تولید از منابع شیل، مساله تولید انرژی در آمریکا تا حد زیادی حل شده است، اما برآوردهای انجام‌شده نشان می‌دهد با توجه به مشکلات فنی و زیست‌محیطی، شیل یک منبع انرژی آسان و ارزان به شمار نمی‌رود.
گاز شیل
کمبود و آلودگی آب
فرآیند شکست هیدرولیکی در چاه‌ها، نیاز به مصرف آب فراوان دارد. وزارت انرژی آمریکا معتقد است مصرف بالای آب، ممکن است دسترسی به آب برای مصارف دیگر را تحت تاثیر قرار دهد و زیستگاه‌های آبزیان را به خطر اندازد. آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد آب مورد نیاز برای تولید گاز شیل، حداقل 200 برابر و حداکثر 100 هزار برابر تولید گاز از منابع متعارف است. علاوه بر مصرف بالای آب، آلودگی آن نیز از پیامدهای توسعه منابع شیل به شمار می‌رود. در صورت عدم مدیریت صحیح، سیالات مورد استفاده در فرآیند شکست هیدرولیکی ممکن است به دلیل وجود مشکلات در دیواره چاه، نشت یا موارد دیگر، منابع آب را آلوده کنند. ضمن اینکه سیالات مورد استفاده ممکن است مواد شیمیایی خطرناکی به همراه داشته باشند. پیش از مصرف مجدد آب یا انتشار در محیط، این آب‌ها بایستی تصفیه شوند که تصفیه آب با پیچیدگی و مشکلات ناشی از حجم بالای آب مصرفی مواجه است.

زمین‌لرزه
فارغ از مباحث مربوط به آلودگی ناخواسته، شکست هیدرولیکی نتایج منفی دیگری نیز برای محیط زیست به همراه دارد. بر اساس برآوردهای سازمان زمین‌شناسی آمریکا، شکست هیدرولیکی موجب ایجاد زمین‌لرزه‌های کوچک می‌شود که البته کوچک‌تر از آن هستند که به لحاظ ایمنی موجب نگرانی باشند. گذشته از فرآیند شکست هیدرولیکی، دور ریختن پسماند ناشی از عملیات نیز ممکن است موجب ایجاد زمین‌لرزه شود. این عمل تزریق، موجب ایجاد زمین‌لرزه‌هایی آنچنان بزرگ می‌شود که این زمین‌لرزه‌ها حس می‌شوند و ممکن است موجب ایجاد خسارت شوند.
گزارش آژانس بین‌المللی انرژی نیز برآوردی مشابه از تاثیر تولید از منابع شیل بر ایجاد زمین‌لرزه دارد. بر اساس این گزارش، در فرآیند شکست هیدرولیکی شکاف‌هایی در سازندهای عمیق زمین ایجاد می‌شود که موجب ایجاد ارتعاشات می‌شود. این ارتعاشات که توسط مهندسان نفت برای رصد فرآیند انجام عملیات به کار گرفته می‌شود، عموماً کوچک‌تر از آن هستند که در سطح زمین حس شوند. ارتعاشات بزرگ زمانی رخ می‌دهند که چاه یا شکاف، دچار تلاقی می‌شوند و شکافی را که قبلاً وجود داشته است، دوباره فعال می‌کنند. سازمان زمین‌شناسی آمریکا در سال 2011، گزارشی از ایجاد زمین‌لرزه در اکلاهاما منتشر کرد. در این گزارش گفته شده است با فاصله‌ای کوتاه پس از آغاز شکست هیدرولیکی، زمین‌لرزه‌های کوچکی آغاز شدند. بیش از50 زمین‌لرزه شناسایی شد که 43 مورد از آنها به اندازه‌ای بزرگ بودند که محل آنها قابل شناسایی بود. اغلب این زمین‌لرزه‌ها، در یک بازه زمانی 24ساعته پس از پایان عملیات شکست هیدرولیکی روی دادند. بروز زمین‌لرزه و دیگر مشکلات زیست‌محیطی موجب شده است موانعی بر سر توسعه منابع شیل به وجود آید. برای مثال، پس از آنکه زمین‌لرزه‌هایی در بلک‌پول در شمال غربی انگلستان به وجود آمد، این کشور که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز اروپا به شمار می‌رود، در می 2011 فرآیند شکست هیدرولیکی برای تولید گاز شیل را ممنوع کرد. این ممنوعیت مدتی پیش لغو شد، اما شرکت‌ها موظف شدند تحت قوانین نظارتی سختی فعالیت را ادامه دهند.

نفت شیل
تولید نفت شیل نیز موجب ایجاد نگرانی‌های زیست‌محیطی شده است. البته با توجه به تفاوت فرآیند تولید نفت شیل، اثرات زیست‌محیطی نیز متفاوت هستند. اصلی‌ترین راه‌حل، حرارت دادن سنگ و استفاده از فرآیند تقطیر است. در نتیجه حرارت دادن سنگ مخزن، مقادیر زیادی از گازهای آلاینده تولید می‌شود که موجب ایجاد آلودگی هوا می‌شوند. اصلی‌ترین این گازها عبارتند از: اکسیدهای سولفور و نیتروژن، دی‌اکسید کربن، ذرات معلق و بخارات آب. راه‌هایی برای کنترل این آلودگی پیش‌بینی شده است. از آن جمله می‌توان به استفاده از تکنولوژی‌های تصفیه گاز که در نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها به کار می‌روند، اشاره کرد. راه‌حل دیگر که برای دفع دی‌اکسید‌کربن پیشنهاد شده است، تزریق آن به مخازن نفتی برای ازدیاد برداشت است. تاسیسات تولید نفت شیل، همچنین زمین‌های زیادی را به کار می‌گیرند که در این زمین‌ها حجم انبوهی از خاکستر، شیل و پسماندهای ناشی از فرآیند تولید نفت شیل انباشته می‌شوند. با در نظر گرفتن اینکه این مساله به خودی خود باعث بر هم خوردن اکوسیستم منطقه می‌شود، مواد موجود در روی زمین نیز موجب آلودگی می‌شوند. بررسی‌ها نشان می‌دهند حجم نهایی ضایعات، به دلیل انجام فرآیندهای پالایش، بیش از حجم ضایعات استخراج‌شده است؛ لذا امکان بازگرداندن آنها به طور کامل به داخل زمین وجود نداشته و در نتیجه الزاماً بخشی از آن در روی سطح باقی می‌ماند. این ضایعات شامل سولفات، فلزات سنگین و مواد سمی دیگری است. موارد مذکور، بخشی از آلودگی‌های ناشی از تولید نفت و گاز از شیل هستند. آلودگی‌های دیگری نیز در اثر تولید نفت و گاز از شیل به وجود می‌آیند که هر چند مستقیماً مرتبط با تولید از شیل نیستند، به دلیل گسترش فعالیت‌های تولید از شیل، افزایش یافته‌اند. به عنوان مثال، کمیسیون کیفیت محیط زیست تگزاس در گزارشی، به وجود غلظت بالای بنزین در تاسیسات گاز متعلق به یکی از شرکت‌ها در این ایالت اشاره کرده است. تولید گازهای ناشی از فعالیت تجهیزاتی همچون موتورهای دیزل و آلودگی‌های ناشی از فوران احتمالی چاه نیز از دیگر عواملی هستند که گفته می‌شود چشم‌انداز زیست‌محیطی تولید نفت و گاز از شیل را تیره ساخته‌اند و ممکن است در آینده و با اعتراض گروه‌های حامی محیط زیست، تولید از این منابع با موانع بیشتری مواجه شود.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها