برندگان و بازندگان نیمه اول

«برآورد ارزش افزوده فعالیت‌های مختلف اقتصادی در شش‌ماه نخست سال 1393 نشان‌دهنده آن است که علت عمده نرخ رشد چهاردرصدی تولید ناخالص داخلی را باید در افزایش ارزش‌افزوده فعالیت‌های «نفت»، «صنعت»، «ساختمان»، «بازرگانی، رستوران و هتلداری» و «خدمات موسسات پولی و مالی» جست‌وجو کرد.» این جمله، تحلیل اولیه بانک مرکزی درباره دلایل عمده بهبود رشد اقتصادی ایران در نیمه نخست سال 1393 است. اما با نگاهی به گزارش منتشرشده توسط این بانک، می‌توان جزییات بیشتری درباره بخش‌های پیشران اقتصاد ایران در دوره یادشده به دست آورد.

مجموع GDP و سهم هر بخش

بر اساس گزارش بانک مرکزی تولید ناخالص داخلی کشور (به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت سال 1383) در شش‌ماهه اول سال 93 به حدود 102 هزار و 281 میلیارد تومان رسیده است. 5/56 درصد از این میزان تولید (معادل ۵۹ هزار و ۶۶۳ میلیارد تومان) در گروه «خدمات» حاصل شده و این گروه را به بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران تبدیل کرده است. گروه «صنایع و معادن» با در اختیار داشتن 24 درصد (معادل ۲۵ هزار و ۳۲۱ میلیارد تومان)، گروه «نفت» با 10 درصد (معادل ۱۰ هزار و ۵۳۱ میلیارد تومان) و گروه «کشاورزی» با 6/9 درصد (معادل ۱۰ هزار و ۱۰5 میلیارد تومان) در رده‌های بعدی سهم از تولید ناخالص داخلی قرار داشتند.

با در نظر گرفتن «زیرگروه»های اقتصاد ایران در این محاسبات، روشن می‌شود که 2/16 درصد از این کل GDP کشور (معادل 17 هزار و 85 میلیارد تومان) در زیرگروه «خدمات مستغلات و خدمات حرفه‌ای و تخصصی» تولید شده است. زیرگروه «صنعت» با در اختیار داشتن 8/14 درصد و زیرگروه «حمل‌ونقل، انبارداری و ارتباطات» با در اختیار داشتن 5/14 درصد از کل تولید ناخالص داخلی در رده‌های بعدی بزرگ‌ترین زیربخش‌های اقتصاد ایران در شش‌ماهه نخست سال قرار داشتند.

سهم گروه‌ها از رشد چهاردرصدی

با اینکه گروه خدمات با اختلاف زیادی، بزرگ‌ترین بخش اقتصاد ایران در نیمه نخست سال بود، اما بیشترین سهم از رشد اقتصادی چهاردرصدی این دوره متعلق به گروه صنایع و معادن بوده؛ چراکه این بخش رشدی تقریباً سه‌برابر گروه خدمات را تجربه کرده است. بر پایه گزارش بانک مرکزی، گروه صنایع و معادن 7/1 واحد درصد از چهار درصد رشد اقتصادی شش‌ماهه نخست سال را باعث شده است، گروه خدمات 5/1 واحد درصد، گروه نفت 9/0 واحد درصد و گروه کشاورزی تنها 3/0 واحد درصد. (4/0 واحد درصد به‌عنوان کارمزد از این محاسبات خارج می‌شود.) مقایسه سهم زیرگروه‌ها از رشد چهار‌درصدی تولید ناخالص داخلی نشان از سهم یک واحد‌درصدی بخش «صنعت»، 9/0 واحد‌درصدی بخش «نفت»، 7/0 واحد‌درصدی بخش «بازرگانی، رستوران و هتلداری»، 6/0 واحد‌درصدی بخش «خدمات موسسات پولی و مالی» و 5/0 واحد‌درصدی بخش «ساختمان» در رشد یادشده دارد. در میان همه زیرگروه‌های اقتصاد ایران، تنها بخش «خدمات اجتماعی و شخصی و خانگی» است که در شش‌ماهه نخست سال جاری با سهم منفی 1/0 واحد ‌درصدی اثری منفی بر رشد اقتصادی گذاشته است. (جزییات این آمارها در جدول شماره 1 قابل مشاهده است.)