سکانس انتظار

تحول زودهنگام در مسند ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار از تحولات مهم بازار سرمایه طی چند ماه اخیر بود. خبر استعفای محمد فطانت در حالی در اوایل مردادماه سال جاری اعلام شد که تنها دو سال از ریاست او بر این سازمان گذشته بود. بازه زمانی که به گفته بسیاری از کارشناسان با رونق در بازارها به خصوص بازار بدهی همراه بود. در این بین انتصاب شاپور محمدی به عنوان رئیس جدید این سازمان گمانه‌زنی‌های بسیاری را به همراه داشت. محمدی که خود نیز از اهالی قدیمی بازار سرمایه است در اولین روزهای حضور، با ارائه برنامه‌های مدون در چند بخش، حضور خود را بر مسند ریاست مسجل کرد. بررسی اجمالی این برنامه‌ها دربردارنده نکاتی است که ذکر آنها خالی از لطف نیست. برنامه‌هایی که به نظر می‌رسد بسیاری از آنها دغدغه مدیران پیشین نیز بوده و تاکنون بی‌نتیجه مانده است. اولین موضوع بیان‌شده از سوی رئیس جدید، مرتفع ساختن بوروکراسی‌های اداری زمان‌بر در سازمان بورس و نهادهای زیرمجموعه است. با توجه به اینکه سازمان بورس به عنوان تنها نهاد نظارتی بازار عمل می‌کند، بدیهی است برخی از امور اداری و نظارتی با کاستی‌هایی مواجه است. کمااینکه در مدت اخیر بارها موضوع عدم نظارت دقیق حاشیه‌ساز شده و اعتراض سهامداران خرد و کلان را به همراه داشته است. همچنین بحث در خصوص تامین مالی از طریق بازار سرمایه از موارد مهمی است که محمدی به آن اشاره ویژه‌ای دارد. با توجه به اینکه در افق 1404 تامین مالی 30‌درصدی از طریق بازار سرمایه در نظر گرفته شده است، سازمان بورس باید بتواند برای نیل به این هدف برنامه‌ریزی جامعی داشته باشد. در این زمینه محمدی از رونق در ابزارهای مالی سخن می‌گوید. ابزارهای مالی همواره از مولفه‌هایی هستند که در تحرک بخشیدن به بورس نقش مهمی ایفا می‌کنند. اما تجارب گذشته در خصوص استفاده از این ابزارها حاکی از وجود یک حلقه مفقوده در بازار است که توان اجرایی شدن آنها را تا حد زیادی کاسته است. رتبه‌بندی شرکت‌ها از دیگر دغدغه‌های شاپور محمدی است. این موضوع که از سال‌ها پیش یکی از فقدان‌های اصلی بازار سهام بوده، با گسترش بازار بدهی نمود بیشتری یافت. از سال گذشته به خصوص بعد از اجرایی شدن برجام و رفع تحریم‌های هسته‌ای زمزمه‌های حضور شرکت‌های رتبه‌بندی خارجی در بازار سرمایه ایران مطرح شد اما همچنان هیچ سیاست دقیقی در این خصوص ابلاغ نشده و کماکان روند شفاف‌سازی فعالیت شرکت‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. محمدی در بخش‌های دیگر، به موضوعاتی از قبیل افشای اطلاعات مالی شرکت‌ها به صورت ماهانه، تقویت بازارگردانی، بازبینی مؤلفه‌هایی نظیر حجم مبنا و دامنه نوسان و ورود شرکت‌های تعاونی به بورس اشاره دارد. با این حال به نظر می‌رسد کماکان فقدان موضوعات مهمی در برنامه‌های رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار دیده می‌شود که در رفتار نماگر بازار سهام به شدت اثرگذار است. موضوعاتی از قبیل شاخص‌سازی‌های متداول، دستکاری قیمت‌ها و نبود نظارت دقیق بر اخبار و شایعات منتشرشده در بازار از مصائبی است که از دید محمدی پنهان مانده و انتظار می‌رود در فازهای بعدی مورد بررسی قرار گیرد. در این پرونده کارشناسان به واکاوی برنامه‌های ارائه‌شده از سوی رئیس سازمان بورس می‌پردازند و بیان می‌کنند اهداف شاپور محمدی از برنامه‌های اعلامی چیست؟