میانبر توسعه صادرات

بورس کالای ایران از جنبه‌های مختلف در عرصه توسعه صادرات مزیت‌های فراوانی دارد و می‌تواند نقش کلیدی در این عرصه فراهم کند. در سال‌های اخیر سیاست توسعه صادرات در محور برنامه کلان اقتصادی کشور قرار گرفته است در این میان بسترهایی چون بورس کالا می‌تواند زمینه تسهیل در رشد و توسعه صادرات را فراهم کند. بر این اساس اگر با حمایت دستگاه‌های مختلف، روند فعالیت‌های بورس کالا به ویژه رینگ صادراتی در زمینه محصولات فلزی و کشاورزی در بازار کالای کشور به صورت همه‌جانبه انجام شود، این نهاد نه‌تنها می‌تواند انضباط مالی و رقابت‌پذیری ایجاد کند بلکه به مانعی اصلی در مقابل رانت‌های موجود مبدل خواهد شد. بورس کالا در صورت رفع مشکلات و حمایت از سوی دستگاه‌های مربوطه، می‌تواند در راستای سیاست‌های کلان کشور و هماهنگی بین بازار سرمایه، بازار کار و تولید نقش پررنگی ایفا کند که قطعاً در این راه برنامه‌ریزی درست مسوولان کمک‌کننده خواهد بود. کشف قیمت مستمر و منطقی محصولات فلزات و کشاورزی از طریق کانال شفاف و قابل اتکای بورس کالا می‌تواند در تبدیل شدن کالاهای ایرانی به مرجع قیمت‌های منطقه‌ای کمک شایانی کند که از این‌رو باید از ظرفیت‌های بورس کالا در توسعه صادرات کمک گرفت که به نظر می‌رسد با گشایش‌های ایجاد‌شده در برجام، رینگ صادراتی بورس کالا می‌تواند فعال‌تر از قبل در حوزه داخلی و صادراتی به جلو حرکت کند. در این راستا بستر رینگ صادراتی بورس می‌تواند زمینه حضور محصولات فلزی، کشاورزی، پتروشیمی و... در بازارهای جدید صادراتی را در منطقه و جهان فراهم کند. رینگ صادراتی بورس کالا باید علاوه بر گسترش روش‌های معاملاتی خود، تالارهای معاملاتی محصولات کلیدی‌اش چون فلزات را نیز در شهرهای مختلف توسعه دهد. این موضوع می‌تواند تغییرات زیادی را برای بازار این محصولات ایجاد کند. بر اساس آمارها بالغ بر 90 درصد فولاد، مس و آلومینیوم کشور در بورس کالا مورد معامله قرار می‌گیرد و در بخش معدنی نیز حجم صادرات سنگ‌آهن رو به افزایش است. همچنین در بخش پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز حجم و ارزش مبادلات قابل توجه است، اما در حوزه کشاورزی کمی از این هدف دور بوده‌ایم که خوشبختانه پیشرفت قابل توجه محصولات کشاورزی در بورس کالا در سال جاری نشان می‌دهد رینگ معاملاتی این محصولات قابلیت بسیاری برای رشد دارد. عرضه پایین محصولات کشاورزی در بورس کالا در سال گذشته در حالی بود که از چندین سال پیش بستر و زیرساخت‌ها برای مبادلات شفاف محصولات کشاورزی در بورس کالا فراهم شده بود، بر همین اساس می‌توان به بهبود معاملات محصولات کشاورزی و افزایش بهره‌وری این بخش طی سال‌های آتی نیز امیدوار بود. تصمیم وزیر جهاد کشاورزی برای عرضه محصولات کشاورزی در بورس کالا و پایان انحصار قابل تحسین است اما نباید این نکته را فراموش کرد که دولت برای تنظیم بازار نباید به دخالت در بازارها ورود کند. در مجموع به نظر می‌رسد اقدامات اخیر شرکت بورس کالای ایران بستر مناسبی برای توسعه صادرات از طریق رینگ صادراتی برای محصولاتی چون فلزات و کشاورزی فراهم کرده است که انتظار می‌رود با حمایت مسوولان و متولیان عرصه صادرات در آینده شاهد جهش صادراتی از درگاه بورس کالا باشیم.