تاریخ انتشار:
نگاهی به عملکرد بورس تهران در سال ۹۱
بورس تهران سال ۹۱ را با بیم و امید آغاز کرد.
علیرضا کدیور
پربازده‌ترین صنایع بورسی
نگاهی به پربازده‌ترین صنایع بورسی نشان می‌دهد از میان شش صنعت بزرگ بورس، پنج صنعت طلایه‌دار بالاترین میزان بازدهی برای سهامداران خود بوده‌اند. صنعت استخراج کانه‌های فلزی یا همان شرکتهای معدنی با دارا بودن هشت شرکت، در حدود 140درصد بازدهی برای سرمایه‌گذاران خود به ارمغان آورده است. پس از این صنعت، صنعت فرآورده‌های نفتی یا همان شرکتهای پالایشگاهی با 8/116درصد و صنعت محصولات شیمیایی که شامل شرکتهای پتروشیمی و شیمیایی است با 8/111 درصد بازدهی در رده‌های بعدی قرار دارند. در میان صنایع بزرگ تنها صنعتی که طی سال 91 نتوانست کام سهامداران خود را شیرین کند، صنعت بانکداری بود. این صنعت با دارا بودن10شرکت و سهم 11درصدی از ارزش بورس به عنوان چهارمین صنعت بزرگ بورس، زیان 5/4 درصد را برای سهامداران خود ثبت کرد که دلیل اصلی آن به افت میانگین P/E شرکتهای حاضر در آن از 9/5 به 4 مرتبه باز‌می‌گردد. اما افول ستاره بخت بانکداران تا حد زیادی متاثر از تحریم بین‌المللی سیستم بانکی و محدودیت نقل و انتقال ارز به خارج از کشور در حوزه خارجی و سیاست‌های پولی بانک مرکزی در خصوص افزایش نرخ سود اوراق مشارکت و جذابیت بازارهای رقیب به دلیل شرایط تورمی در حوزه داخلی بود. در این میان زیان‌ده‌ترین صنایع بورسی طی 10 ماه نخست سال 91 شامل صنعت لیزینگ با چهار شرکت و 3/23 درصد زیان، صنعت خودرو و ساخت قطعات با 24 شرکت و 8/22 درصد زیان و صنعت کاشی و سرامیک با 10 شرکت و 6/13 درصد افت بوده است.
ارزش بورس و فرا بورس
بازار سرمایه ایران پس از سال 87 با تولد فرابورس، در عمل به دو بازار بورس و فرابورس تقسیم‌بندی شد. ارزش این دو بازار در ابتدای سال 91 در مجموع 162 هزار میلیارد تومان، معادل 85 میلیارد دلار (با احتساب نرخ ارز آزاد) بوده است که با وجود ورود چند شرکت جدید به این دو بازار، در حال حاضر مجموع ارزش این دو بازار به کمی بیش از 200 هزار میلیارد تومان، معادل 57 میلیارد دلار بالغ می‌شود. به بیان دیگر هر چند ارزش ریالی شرکتهای حاضر در بورس و فرابورس در پی رشد قیمت سهام و ورود شرکتهای جدید توانسته از مرز 200 هزار میلیارد تومان فراتر رود، اما رشد شتابان نرخ ارز طی سال جاری، ارزش دلاری بورس‌های ایران را دچار افت 32درصدی کرده است. از منظری دیگر ارزش بورس تهران در سال 91 بیش از 44 هزار میلیارد تومان افزایش یافته که سهم پنج صنعت مذکور در این رشد، بیش از 52 هزار میلیارد تومان بوده است. در حقیقت این پنج صنعت که با دارا بودن 65 شرکت از مجموع 322 شرکت بورسی تنها 20 درصد کل شرکتهای بورسی را در خود جای داده‌اند، به دلیل تصاحب 66 درصد ارزش کل بورس تهران، نه‌تنها مانع از سقوط ارزش تهران شده‌اند بلکه توانسته‌اند با صعود خود، جایگاه بورس تهران را همچنان به عنوان یکی از بورس‌های پر‌بازده تثبیت کنند. از سوی دیگر با وجود رشد بیش از 58 درصدی پیش‌بینی سود شرکت‌ها در دی ماه 91 نسبت به مدت مشابه سال قبل، به دلیل افت 13درصدی میانگین P/E بورس طی این مدت، شاخص بورس به میزانی کمتر از رشد سودآوری شرکت‌ها جهش یافته است. افت میانگین P/E بورس نیز به شرایط حاکم بر اقتصاد ایران، افزایش جذابیت بازارهای رقیب و افزایش بازده مورد انتظار سرمایه‌گذاران مرتبط است.
بزرگان بورس
در حال حاضر از مجموع ارزش 165 هزار میلیارد تومانی بورس تهران، شرکت ملی صنایع مس ایران با ارزش بازاری بیش از 12هزار میلیارد تومان، عنوان بزرگ‌ترین شرکت حاضر در بازار سرمایه ایران را از آن خود کرده است. پس از این شرکت، فولاد مبارکه و مخابرات نیز رتبه‌های دوم و سوم را از آن خود
کرده‌اند. همچنین نگاهی به ارزش بازار 10شرکت بزرگ بورس نشان می‌دهد، نیمی از ارزش بورس تهران در اختیار تنها 10شرکت قرار دارد که از مجموع این 10 شرکت نیز، پنج شرکت در زمره شرکتهای دولتی قرار دارند که پس از اجرای قانون سیاست‌های کلی اصل44 و خصوصی‌سازی شرکتهای بزرگ دولتی وارد بورس تهران شده‌اند. در فرابورس نیز از مجموع ارزش بازار 39 هزار میلیارد تومانی، ارتباطات سیار با ارزش بازاری بیش از
9 هزار میلیارد تومان، صدرنشین بازار نوپای فرابورس است و پس از این شرکت، پتروشیمی‌های مارون و زاگرس در رده‌های بعدی جای گرفته‌اند. در این بازار سهم 10 شرکت بزرگ از مجموع ارزش بازار در حال حاضر بیش از 82 درصد است که این موضوع به واسطه تعدد پایین شرکت‌ها در این بازار رخ داده است و طبیعی به نظر می‌رسد که در این بازار هنوز امکان تعریف شاخص میسر نیست.
فرصت‌ها و تهدیدهای بورس
روند آتی بورس تهران در روزهای پایانی سال 91 و سال آینده تا حد زیادی تابع متغیرهای کلان اقتصادی خواهد بود. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر بورس طی ماه‌های آتی، روند تغییرات نرخ ارز است که با توجه به حضور پررنگ شرکتهای تاثیرپذیر از افزایش نرخ ارز به ویژه شرکتهای صادرکننده مواد خام، می‌تواند بورس تهران را با رشد شاخص‌ها مواجه سازد. در این میان اما یکی از عواملی که می‌تواند به صورت روانی و واقعی بورس و نرخ ارز را تحت تاثیر قرار دهد، شدت و ضعف تحریم‌های آتی و شیب آن است که بدون شک می‌تواند بر نرخ ارز و جو کلی حاکم بر بورس تاثیرگذار باشد. همچنین بودجه سال آتی دولت و ارقام آن می‌تواند در اولویت‌دهی سرمایه‌گذاران به صنایع و شرکتهای حاضر در بورس نقشی تعیین‌کننده داشته باشد. اما فارغ از این متغیر، در صورت ثبات شرایط فعلی یک سرنوشت محتوم برای اقتصاد ایران، رکود سال آینده است که از هم‌اکنون زمزمه‌های آن با تاکید بر اتخاذ رویکرد انقباضی در بودجه سال 92 شنیده می‌شود. این رکود در کنار تحریم‌های فعلی، بی‌تردید در روند تولید و فروش شرکتهای ایرانی تاثیرگذار خواهد بود. باید دید اقتصاد ایران و شرکتهای بورسی، چگونه از گردنه سال92 عبور می‌کنند
دیدگاه تان را بنویسید