با یک نمره بیست معدل بیست نمی‌شود

لوزان نقطه اوج حضور تخصص متعهد در عرصه خدمت به کشور است. واقعیتی که تعمیم آن به اقتصاد می‌تواند دوره جدیدی از شکوفایی در کشور را رقم بزند.

لوزان یک نقطه عطف در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و موقعیت بین‌المللی کشور به شمار می‌آید. کشوری که تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار داشته و در محاصره رقبای منطقه‌ای فراوانی قرار گرفته است، توانست با استفاده از ابزار مذاکره نه‌تنها با جامعه بین‌المللی به تفاهم برسد بلکه این تفاهم را بدون تسلیم شدن به دست آورد. در هر مذاکره‌ای هر دو طرف باید از بخشی از خواست‌ها و امتیازات‌شان به نفع بخش دیگری از خواست‌ها و امتیازات‌شان صرف نظر کنند تا به یک تفاهم برسند. در لوزان دقیقاً این اتفاق روی داده است. ایران بدون تسلیم کردن برنامه هسته‌ای خود موفق شده است به تفاهمی برسد که بخشی از اهداف سیاسی طرف‌های مقابل را برآورده می‌کند. کسب این موفقیت بدون تخصص و استفاده از مهارت‌های روز و تبعیت از استانداردهای بین‌المللی ممکن نبوده و نیست.

نگاهی به تیم مذاکره‌کننده ایرانی یادآور این نکته است که این موفقیت به دلیل وجود مهارت‌های لازم و نکته‌سنجی ظریفانه برخاسته از مطالعه و تجربه حرفه‌ای میسر شده است. طرف ایرانی نه‌تنها شامل متخصصان تحصیل‌کرده (تحصیل‌کرده نه صرفاً مدرک‌دار) بود بلکه سرپرست تیم دکتر ظریف در زندگی حرفه‌ای خود یک‌شبه به این جایگاه نرسیده است. پیشرفت حرفه‌ای دکتر ظریف نمونه یک زندگی حرفه‌ای مبتنی بر پیشرفت پیوسته و کسب تجربه است. کسی که امروز در برابر وزیر امور خارجه ایالات متحده می‌نشیند تجربه مذاکره با نمایندگان ایالات متحده درباره آینده افغانستان را داشت. دکتر ظریف و همکارانش گواه این واقعیت هستند که ادعای تعهد از کسی رستم دستان نمی‌سازد بلکه این تجربه و تخصص است که توانمندی واقعی را به ارمغان می‌آورد. این واقعیت تنها منحصر به عرصه دیپلماسی نیست، در دنیای اقتصاد هم این تخصص همراه با تعهد است که بهترین نتیجه را به همراه می‌آورد.

امروز روزهای مذاکره فشرده در لوزان به پایان رسیده است. ارمغان این مذاکرات برای کشور در درجه اول حذف همیشگی گزینه تشدید تحریم‌ها و قطعی شدن گزینه لغو تحریم‌هاست. به همین دلیل است که امیدواری به آینده افزایش پیدا کرده و شاخص‌های بازار سهام در حال افزایش است. مردمی که به آینده امیدوارند سرمایه‌گذاری می‌کنند و فعالیت‌های جدید اقتصادی را شروع می‌کنند. اما ارمغان واقعی لوزان شهادت به لزوم تکیه بر تخصص در هر امری است. روند توسعه کشور از عوام‌گرایی سیاستمداران آسیب بسیار دیده است. کسانی که می‌کوشند مخاطبان‌شان را متقاعد کنند که بر خلاف نظریات اقتصادی و روش‌های مدیریتی راهکارهای دیگری هم برای پیشرفت وجود دارد، راهکارهایی که البته در واقعیت معمولاً به ضرر خزانه ملی و به سود اقلیتی با روابط سیاسی منجر می‌شود. امروز زمان استفاده از این دستاورد بزرگ است.

هر اقتصادی از رویدادهای برون‌زا تاثیر می‌گیرد ولی هیچ اقتصادی بدون تحولات درونی و پیشرفت‌های درون‌زا توسعه نیافته است. تفاهم لوزان امید به آینده را در کشور افزایش داده است و موفقیت بزرگی به شمار می‌آید. اما دقت داشته باشیم که در کارنامه چند ماده‌ای اقتصاد ما، یک نمره بیست تاثیر زیادی بر معدل ندارد. کار واقعی از همین امروز آغاز می‌شود. تفاهم لوزان به اقتصاد کشور امید می‌دهد که فرصت بزرگی در راه است و گشایش‌های فراوانی در عرصه اقتصاد در آینده نزدیک روی خواهند داد. حالا اقتصاد کشور چگونه می‌تواند از این گشایش‌ها بهره‌برداری کند؟ اینجاست که آن تحولات درون‌زا و اصلاحات لازم برای آن لازم‌الاجرا می‌شود. تحولاتی که برای اجرا به نیروهای متخصص و متعهد احتیاج دارد. لوزان تمام شده است، ولی کار اقتصاد ایران تازه آغاز شده است.

چه خوب است که با تکیه بر تجربه مثبت لوزان دولت محترم بکوشد در اقتصاد هم از تیم‌های مشابهی استفاده کند که تحولات بزرگی را در عرصه‌های مختلف رقم بزنند. در این برهه از زمان اصلاحات اقتصادی و مبارزه با فساد اداری از هر زمان دیگری واجب‌تر است، چرا که فرصت بزرگی در راه است و بدون این تغییرات درونی نمی‌توان از این فرصت با تمام پتانسیل ممکن استفاده کرد. و امروز اقتصاد ایران به تمام توانایی‌ها و استعدادهایش برای رشد و موفقیت در تامین رفاه عامه احتیاج دارد. لوزان یادآور می‌شود که ترکیب تعهد و تخصص این مهم را ممکن می‌کند و این دستاورد واقعی و پایدار لوزان برای اقتصاد ماست.