به‌کام جمهوریخواهان

بازار بیمه سلامت در ایالات متحده آمریکا بسیار پیچیده است و نسبت به بازارهای رایجی که در کتاب‌های درسی وجود دارد دو مشکل بزرگ دارد. نخستین مشکل کژمنشی (moral hazard ) است و دیگری کژگزینی (adverse selection). کژمنشی در بازار بیمه به این معناست که افراد قادر خواهند بود از بیمه سوءاستفاده کنند به این صورت که بیش از حد به دکتر مراجعه کنند. مساله دیگر کژگزینی است،‌ یعنی افراد بیمار بیشتر به خرید بیمه روی می‌آورند بنابراین هزینه شرکت‌های بیمه‌کننده افزایش می‌یابد. تا قبل از اجرایی‌شدن اوباماکر بیش از 30 میلیون نفر از مردم ایالات متحده به هیچ بیمه‌ای دسترسی نداشته و از سیستم بسیار پرهزینه اورژانس استفاده می‌کردند. به منظور پوشش دادن افراد فقیر در این بازار پیچیده بیمه، دولت اوباما در ابتدا به دنبال ارائه حق انتخاب عمومی (public option‌) بود، طرحی همانند Medicare که همه افراد بالای 65 سال را بیمه می‌کرد، اما در تصویب آن در کنگره با مشکل مواجه شد. به همین منظور طرح پیچیده‌تری به نام اوباماکر (Obamacare) را معرفی کرد. یک بخش از این طرح این بود که تمامی افراد آمریکا موظف به خرید بیمه هستند و اگر بیمه نخرند جریمه خواهند شد، موضوعی که با دید آزادیخواهانه جمهوریخواهان در آمریکا مغایرت داشت به طوری که نمایندگان جمهوریخواه کنگره در پی این بودند تا به بهانه غیرقانونی بودن، این طرح را به دیوان عالی برده و آن را متوقف کنند که البته موفق به این کار نشدند.

در چنین شرایطی،‌ دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور جدید آمریکا در انتخابات این کشور پیروز شد. او که در رقابت‌های انتخاباتی مخالف جدی این طرح بود در‌صدد لغو اوباماکر برآمده است. البته دلیل مخالفت او با این طرح با دیدگاه جمهوریخواهان متفاوت است.

جمهوریخواهان می‌خواهند قدرت در دستانشان باشد و تا حدی نسبت به کاری که اوباما انجام داده است آگاه هستند ولی آقای ترامپ از پیچیدگی‌های بازار بیمه سلامت آمریکا آگاهی ندارد. دو اظهارنظر صریح آقای ترامپ در خصوص اوباماکر، بی‌اطلاعی او را نسبت به این طرح و بازار بیمه ایالات متحده به طور کامل نشان می‌دهد.

یکی از اظهارنظرهای ترامپ این بود که نکات مثبت این طرح را نگه داشته و نکات منفی آن را حذف می‌کند، اما واقعیت این است که چنین طرح‌های جامعی را نمی‌توان به صورت انتخابی تغییر داد. برای مثال ترامپ اعلام کرده جریمه فردی را برمی‌دارد. جریمه فردی در این طرح به این منظور اعمال شده که افراد سلیقه‌ای وارد پوشش بیمه‌ای نشوند یعنی تنها افراد بیمار وارد طرح نشده و انسان‌های سالم نیز نسبت به خرید بیمه اقدام کنند. در واقع دولت قصد داشت تا با این کار بحث کژگزینی را حل کرده و مانع از افزایش هزینه‌ها شود.

با برداشتن جریمه فردی، بلافاصله بسیاری از افراد سالم از طرح خارج می‌شوند و افراد بیمارتر در بازار بیمه باقی می‌مانند، موضوعی که به بالاتر رفتن هزینه‌ها منجر می‌شود. این موضوع با وعده آقای ترامپ مبنی بر کم‌کردن هزینه‌ها اصلاً همخوانی ندارد. یکی دیگر از اظهارات رئیس‌جمهور منتخب آمریکا این بود که نباید شرایط قبل از بیمه شدن (pre-existing condition) را منظور کرد. تا قبل از اوباماکر، برای مثال اگر فردی دچار سرطان بود و می‌خواست خود را بیمه کند، شرکت‌های بیمه طبیعتاً از ثبت‌نام او سر باز می‌زدند. اوباما قانونی را به تصویب رساند که شرکت‌های بیمه حق ندارند چنین کاری بکنند و پیش‌شرط بیمار و غیربیمار باید برداشته شود. اگر آقای ترامپ پیش‌شرط را بردارد هزینه بیمه افزایش خواهد یافت. همین‌طورآقای ترامپ گفته است که ‌ یکی از نکات مثبت طرح بیمه اوباما که قصد حفظ آن را دارد این است که فرزندان تا 26‌سالگی می‌توانند تحت پوشش بیمه والدین خود باشند. این هم باعث بالا رفتن هزینه‌ها خواهد شد.

با این توضیحات معتقدم دونالد ترامپ و جمهوریخواهان دو مسیر متفاوت را دنبال می‌کنند. با توجه به شخصیت معامله‌گر ترامپ، او فکر می‌کند که با طرح اوباما می‌شود با زرنگی نکات مثبت را حفظ و نکات منفی طرح را لغو کرد؛ غافل از اینکه خوب و بد این طرح قابل تفکیک از هم نیستند. اما جمهوریخواهان آگاهانه به دنبال حذف این طرح هستند چراکه احساس می‌کنند اوباماکر یک طرح سوسیالیستی است. در واقع جمهوریخواهان یک برخورد کاملاً ایدئولوژیک با این موضوع دارند. به همین دلیل احتمالاً آمریکا شاهد یک بازی پیچیده خواهد بود که یک بازیگر آن ترامپ، یک بازیگر آن جمهوریخواهان و بازیگر دیگر آن نیز مردم هستند.

با وجود این به نظر نمی‌رسد ترامپ در تحقق ادعاهای خود موفق عمل کند چراکه جمهوریخواهان با او در این موضوع هم‌عقیده نیستند. بنابراین دو سناریو در ماه‌های آینده بسیار محتمل خواهد بود، نخست اینکه ترامپ بتواند حرف خود را به کرسی بنشاند، در این صورت هزینه‌ها بسیار بالا خواهد رفت و طرح دیگر شکل و شمایل خوبی نداشته و شکست خواهد خورد. به این ترتیب مردم ممکن است اوباما را سرزنش کنند یا اینکه ترامپ و جمهوریخواهان را مقصر ناکارآمدی این طرح بدانند. سناریوی دوم این است که جمهوریخواهان پیروز بحث میان ترامپ و کنگره باشند.

در این حالت، طرح به کلی از بین خواهد رفت و عده زیادی از مردم آمریکا از بازار بیمه خارج خواهند شد. با رخ دادن چنین سناریویی، ممکن است برخی افراد خارج‌شده از طرح، نسبت به رای خود به ترامپ ناراضی شوند. در نتیجه ممکن است از محبوبیت جمهوریخواهان کاسته شده و این حزب در دور بعد انتخابات برای پیروزی با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شود.

آیا جمهوریخواهان جایگزینی برای اوباماکر دارند؟

یکی از پرسش‌های مهمی که در حال حاضر وجود دارد این است که در صورت لغو اوباماکر، جمهوریخواهان چه جایگزینی برای آن ارائه خواهند کرد. با توجه به اینکه بیش از دو سال است که جمهوریخواهان با طرح اوباماکر مخالفت می‌کنند به نظر می‌رسد اگر طرح جایگزینی در سر داشتند در این سال‌ها وقت کافی برای معرفی آن وجود داشت. در واقع موضوع چندان پیچیده نیست. یک گزینه احتمالی پیش‌روی جمهوریخواهان، بازگشت به طرح قدیم آمریکاست، به شکلی که افراد در صورت اشتغال به کار، شامل بیمه می‌شوند.

گزینه دیگر، مشابه طرح‌هایی است که در کشورهای دیگر نظیر کانادا،‌ آلمان، فرانسه و انگلیس وجود دارد که به صورت حق انتخاب عمومی (Public Option) است، همان طرحی که در ابتدا اوباما آن را پیشنهاد داده بود اما کنگره با تصویب آن مخالفت کرد. طرحی که اوباما ارائه داد در واقع چیزی بین این دو گزینه بود. طرحی که در آن هم بخش خصوصی حضور داشته باشد و هم دولت قانونی را اعمال می‌کرد که در آن تمامی افراد موظف باشند که خود را بیمه کنند (individual mandate). با این اوصاف، گزینه دیگری وجود ندارد که جمهوریخواهان بخواهند آن را ارائه دهند و باید یا طرح را رد کرده و به حالت قبل از اوباما‌کر بروند یا اجازه دهند طرح اوباماکر به قوت خود باقی بماند. به نظر می‌رسد، جمهوریخواهان بر این باورند طرحی که قبل از اوباماکر در نظام بیمه سلامت آمریکا وجود داشت، طرحی مناسب بوده و مشکل خاصی نداشته است. با بازگشت به گذشته، جمهوریخواهان موفق خواهند شد جلوی دولت سوسیالیست را بگیرند و این یک موفقیت برای آنها به شمار می‌آید. از سوی دیگر مردم فقیر نیز هیچ‌گاه دغدغه جمهوریخواهان نبوده‌اند حتی ممکن است با لغو اوباماکر این انگیزه در آنها ایجاد شود تا با دستمزد کمتری وارد بازار کار شوند تا کارفرماها را بیمه کنند. در واقع این بخشی از ایدئولوژی جمهوریخواهان است که با بهبود زندگی فقرا به هر نحوی، انگیزه آنها برای کار کم خواهد شد.