تاریخ انتشار:
جریمه زمین‌خواری به پنج برابر ارزش مالی ملک می‌رسد
فضای اقتصاد تحت‌الشعاع بیانیه لوزان
در نخستین هفته کاری سال ۹۴، فضای اقتصاد ایران به‌طور کامل تحت‌الشعاع تفاهم هسته‌ای بود و همه فعالان و صاحب‌نظران اقتصادی تلاش می‌کردند آثار این تفاهم و توافق جامع احتمالی بر بازارها و بخش‌های مختلف اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار دهند. اغلب مطبوعات اقتصادی و غیراقتصادی هم در همین راستا، گزارش‌ها و تحلیل‌هایی را منتشر کردند.
در نخستین هفته کاری سال 94، فضای اقتصاد ایران به‌طور کامل تحت‌الشعاع تفاهم هسته‌ای بود و همه فعالان و صاحب‌نظران اقتصادی تلاش می‌کردند آثار این تفاهم و توافق جامع احتمالی بر بازارها و بخش‌های مختلف اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار دهند. اغلب مطبوعات اقتصادی و غیراقتصادی هم در همین راستا، گزارش‌ها و تحلیل‌هایی را منتشر کردند. البته در طول هفته گذشته، نوع تحلیل‌ها با توجه به تحولات پیش‌آمده و واکنش‌های بازارهای مختلف به تفاهم هسته‌ای تا حدودی تغییر نیز می‌کرد. در روزهای شنبه و یکشنبه برخی روزنامه‌ها از «انتظار ریزش قیمت‌ها» سخن گفتند، ولی وقتی به عنوان مثال بازار ارز بر‌خلاف پیش‌بینی‌های اولیه با نوسان نزولی شدیدی روبه‌رو نشد، رسانه‌ها تلاش کردند دلایل این موضوع را مورد بررسی قرار دهند.
روزنامه «شهروند» در روز نخست هفته زیر عنوان «اقتصاد ایران از امروز چه تغییری می‌کند»، نوشت: «حالا همه یک سوال دارند که سود اقتصاد ایران از بیانیه لوزان چیست و فضای کلان اقتصاد ایران چه تغییراتی خواهد کرد؟ حالا همه مردم ایران، از کوچه و بازار تا فعالان اقتصاد و همه مسوولان و سیاستگذاران این پرسش را مطرح می‌کنند که به کدام سو خواهیم رفت و چه چیزهایی در پیش است؟ مردم عادی از سرنوشت قیمت دلار می‌پرسند؛ چرا که به تجربه آموخته‌اند با تغییر قیمت این ارز جهانی، قیمت‌ها در بازار داخلی دچار تغییر می‌شود و حالا با فروشکستن همین تحریم‌های اقتصادی این انتظار هست که نرخ‌ها به پایین میل کند. فعالان اقتصادی هم که از نوسان‌ها و فشارها آسیب‌های جدی دیده‌اند حالا منتظر رسیدن نسیم خوش آرامش هستند و انتظارهای جدی از این توافق دارند. چرا که سال ۱۳۹۳ در حالی تمام شد که انبوهی از مشکلات بر دوش اقتصاد ایران انباشته شده بود و با وجود ثبات نسبی بازار ارز در این سال، هنوز مشکلاتی ریشه‌ای بر این اقتصاد مانع از رونق اقتصادی شده بود.»
این روزنامه در ادامه به نقل از «آلبرت بغزیان»، اقتصاددان و استاد دانشگاه نوشت: «این توافق در کوتاه‌مدت فضای امن برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم خواهد کرد و شاهد خواهیم بود که این فضای امن و مطمئن باعث خواهد شد تا سرمایه‌گذاران با فراغ بال و آرامش خیال به سرمایه‌گذاری و کار اقتصادی اقدام کنند.»
«شهروند» در عین حال به نقل از «محمود سریع‌القلم» نوشت: «از فرض‌های نادرست امروز رسانه‌ای در ایران این است که اگر مذاکرات هسته‌ای به سرانجام برسد، همه مسائل ایران حل خواهد شد ولی آینده ما ایرانیان در گرو عوامل دیگری است که باید به آنها توجه کنیم. هرکدام از ما در حرفه‌های مختلفی که هستیم به‌طور دقیق با کارآمدی بالا، روزانه حداقل پنج ساعت کار می‌کنیم. فراموش نکنیم کار مفید روزانه در ژاپن هفت ساعت و ۲۵ دقیقه و میانگین کشورهای خاورمیانه ۱۵ دقیقه است. اگر می‌خواهیم به ثروت برسیم، با رانت و ارتباطات این کار را انجام ندهیم، بلکه زحمت بکشیم، فکر کنیم، رقابت کنیم و ثروتمند شویم.»
استواری دلار
اما وقتی اولین واکنش بازارهایی همچون ارز به تفاهم هسته‌ای چندان چشمگیر نبود، روز یکشنبه روزنامه «شرق» تیتر زد: «پافشاری دلار بر نرخ ۳۲۰۰تومانی» و نوشت: «به‌نظر می‌رسید به نتیجه مثبت رسیدن مذاکرات هسته‌ای در لوزان، بازار ارز را مستقیماً تحت تاثیر قرار دهد، اما بازار ارز و سکه چندان به این تغییرات مثبت، واکنش نشان نداد و به‌سرعت ریزش خود در آغاز فعالیت در صبح روز شنبه و پس از معاملات غیررسمی در روز جمعه را ترمیم کرد و به بالای سه هزار و۲۰۰ تومان بازگشت.»
«شرق» در تفسیر این اتفاق به نقل از «محسن قادری، کارشناس طلا و ارز» نوشت: «با توجه به اینکه نرخ دلار برای شرکت‌های دولتی دو هزار و۸۰۰ تومان است، خیلی معقول نیست که نرخ دلار در بازار آزاد از سه هزار و۲۰۰ تومان پایین‌تر بیاید. به این دلیل ریزش کم نرخ دلار در اولین روز کاری بازار چندان دور از ذهن نبود.»
فصل خرید ملک
پیش‌بینی وضع سایر بازارها از جمله مسکن و خودرو نیز جزو موضوعات مورد علاقه رسانه‌ها در هفته گذشته بود. روزنامه «اعتماد» یک روز خبرنگار خود را به سطح شهر تهران فرستاد تا اوضاع بازار مسکن را رصد کند. خبرنگار این روزنامه که تیتر گزارش خود را «وقت خوب خرید مسکن» گذاشت، درباره این بازار نوشت: «بسیاری درباره بازار مسکن می‌پرسند، بازاری که در رکودی کشدار به سر می‌برد و برخی بر این اعتقادند که در ماه‌های آتی از زیر سایه رکود بیرون خواهد خزید. آیا بیانیه لوزان می‌تواند شر رکود را از سر بازار مسکن کم کند؟ این سوالی است که بسیاری با تردید به آن پاسخ می‌دهند. برخی می‌گویند هر‌چند بازار مسکن نمی‌تواند تاثیر مستقیمی از بازار بگیرد اما بهبود وضعیت اقتصادی و افزایش امید به آینده می‌تواند بازار مسکن را رونق دهد. این تاثیر غیرمستقیم اما نقشی تعیین‌کننده بر بازار مسکن به جا خواهد گذاشت.»
این روزنامه پس از گفت‌وگو با «یک مشاور املاک» این جملات را از او نقل کرد: «بررسی‌ها نشان می‌دهد در سه ماه پیش‌رو قیمت‌ها تغییر خاصی نمی‌کند؛ از این‌رو من فکر می‌کنم تا تیرماه بازار مسکن در نوعی حالت ابهام و انتظار باقی بماند اما در ماه‌های بعد از آن امکان رونق بازار وجود دارد.»
یکی دیگر از مشاوران املاک در محدوده میدان ولیعصر تهران به «اعتماد» این‌طور گفت: «نمی‌دانم چه شده که برخی معتقدند باید خانه ارزان شود. از من می‌پرسند راست است که خانه ۲۰ درصد ارزان شده است؟ البته تجربه نشان داده در دوره‌هایی که امید مردم به زندگی افزایش می‌یابد، بازار مسکن هم رونق می‌گیرد.» او همچنین پیش‌بینی کرد: «بازار خرید و فروش خانه‌های کوچکی که قدرت خریدشان بالاست در ماه‌های آتی داغ شود و مردم برای حفظ سرمایه‌هایشان تقاضایشان را وارد بازار کنند.»
روزنامه «جام‌جم» اما ترجیح داد تحلیل خود را به منابع رسمی‌تر مستند کند و طی گفت‌وگو با حسام عقبایی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران نوشت: «امسال بهار بازار مسکن است و خروج از رکود این بخش با سرعت بیشتری پیش خواهد رفت و رشد و رونق آن بسیار ملموس خواهد بود. پیش‌بینی ما این است که از اردیبهشت‌ماه سال جاری رونق به بازار مسکن برمی‌گردد و باید برای ثبات آن تلاش کنیم.»
خودرو سرگردان میان رونق و رکود
دیگر بازار مورد توجه رسانه‌ها در دوران پس از تفاهم لوزان، بازار خودرو بود که «جام‌جم» درباره آن نوشت: «فعالان بازار می‌گویند انتظار برای کاهش قیمت ارز و تلقی بازار برای شکستن قیمت خودرو تا یازدهم تیر که زمان امضای توافق هسته‌ای اعلام شده، باعث شده معاملات خودرو در روزهای جاری کاهش یابد و قیمت‌ها نیز افت کند. البته این موضوع فعلاً درباره خودروهای خارجی صدق می‌کند و قیمت خودروهای داخلی کمابیش ثابت است اما فعالان بازار خودرو بی‌مناسبت نمی‌دانند که در روزها و هفته‌های آینده قیمت خودروهای داخلی نیز کاهش یابد.» این روزنامه در ادامه گزارش خود تاکید کرد: «نکته جالب اینجاست که خودروسازان داخلی به دنبال دریافت مجوز افزایش قیمت هستند. این در حالی است که با قوت گرفتن احتمال کاهش قیمت ارز و مهار نسبی تورم و به ویژه انتظار مردم برای کاهش قیمت، به نظر نمی‌رسد این رویا تعبیر شود.» «ایسنا» اما در گزارشی که از این بازار منتشر کرد، این‌گونه نوشت: «فعالان بازار از ادامه و تشدید وضعیت رکودی بازار خودرو در سال جدید خبر می‌دهند.»
این خبرگزاری که تیتر «انتقال رکود بازار خودرو از 93 به 94!» را برای گزارش خود انتخاب کرده بود، ادامه داد: «اگرچه فعالان بازار خودرو امیدوار بودند در سال جدید رکود کاهش یابد اما تفاهم ایران و 1+5 برای رسیدن به توافق نهایی باعث تشدید این رکود شده است... به گفته فعالان بازار خودرو، پس از اعلام تفاهم لوزان (سوئیس) انتظار مردم برای کاهش قیمت خودروهای داخلی و خارجی افزایش یافته و به همین دلیل رکود بازار خودرو در ابتدای سال جدید افزایش یافته است.» یکی از نمایشگاه‌داران اتومبیل در پایتخت در این باره به «ایسنا» گفت: «مردم انتظار دارند با این اتفاقات قیمت خودرو کاهش یابد و احتمالاً تا تیرماه خرید را متوقف می‌کنند تا تکلیف نهایی مذاکرات روشن شود.»
خوش‌بینی به فضای اقتصاد کلان
روزنامه «ابتکار» اما بدون توجه به این تحولات، تلاش کرد نقش تفاهم هسته‌ای در فضای عمومی اقتصاد ایران را مورد بررسی قرار دهد و زیر عنوان «فرصتی برای جهش» نوشت: «حال که با برداشته شدن تحریم‌ها امیدها برای افزایش تحرک اقتصادی نیز افزایش یافته است، بهبود شرایط اقتصادی کشور دور از ذهن نیست. در این شرایط اکثر کارشناسان و مسوولان اقتصادی کشور نسبت به آینده اقتصاد خوش‌بین بوده و بسیاری از اقداماتی که قرار است به واسطه برداشته شدن تحریم‌ها انجام شود را مطلوب و مثبت ارزیابی می‌کنند.»
این روزنامه در عین حال به نقل از «یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران» بر این نکته تاکید کرد که «مدیریت پس از تحریم اگر به مراتب سنگین‌تر از مدیریت قبل از تحریم نباشد، هم‌سطح آن است و نظام مدیریت می‌تواند این حادثه را به نحوی کنترل کند که اقتصاد ایران لطمه نبیند، چرا که ممکن است از قضا، سکنجبین صفرا فزاید.» رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران افزود: «بعد از برداشته شدن تحریم‌ها، فضای تهاجمی از سوی غرب به اقتصاد ایران شکل می‌گیرد و همه می‌خواهند به دلیل رکودی که در دنیا وجود دارد، به یک بازار بکر وارد شوند، بنابراین ممکن است واردات ایران به‌گونه‌ای پیش رود که تولید آسیب ببیند.»
تشدید جریمه زمین‌خواران
فارغ از تحولات مربوط به تفاهم هسته‌ای، یکی دیگر از خبرهای مهم هفته گذشته «تشکیل ستاد ویژه برای مقابله با موج تخریب اراضی کشاورزی» و «افزایش میزان جرائم برای هرگونه تخریب و تغییر کاربری اراضی کشاورزی به سه تا پنج برابر ارزش زمین» بود که در بیشتر رسانه‌ها بازتاب یافت. روزنامه «اطلاعات» روز سه‌شنبه تیتر نخست خود را به این موضوع اختصاص داد و نوشت: «با اصلاح قانون، علاوه بر تشدید برخوردهای قانونی، میزان جرائم برای هرگونه تخریب و تغییر کاربری اراضی کشاورزی به سه تا پنج برابر ارزش زمین افزایش می‌یابد.»
به نوشته این روزنامه «قباد افشار رئیس سازمان امور اراضی کشور با بیان این مطلب گفت: در قانون اصلاح‌شده، هزینه قلع و قمع بنا هم از متخلفان دریافت می‌شود، زیرا تاکنون هزینه تخریب، قلع و قمع بناها توسط دولت پرداخت می‌شد که با اصلاح قانون، این هزینه بر عهده متخلفان و زمین‌خواران خواهد بود.»
او با بیان اینکه ما به دنبال افزایش جرائم سنگین هستیم تا تعداد متخلفان کاهش یابد، اظهار داشت: «به‌زودی اصلاح قانون اراضی کشاورزی کشور در صحن علنی مجلس مطرح و مورد بررسی قرار می‌گیرد و امیدواریم در سه‌ماهه اول سال ۹۴ بتوانیم طبق قانون اصلاح‌شده جدید عمل کنیم.»
دیدگاه تان را بنویسید