سرشماری سال ۹۵ چه ویژگی‌هایی دارد؟
سرشماری بی‌کاغذ
«سرشماری سال ۱۳۹۵، یک سرشماری پیچیده و سخت است که سه سال برای اجرای صحیح آن زحمت کشیده شده است.» این سخن معاون طرح‌های آماری مرکز آمار ایران در اولین روز شهریور‌ماه امسال است.
«سرشماری سال ۱۳۹۵، یک سرشماری پیچیده و سخت است که سه سال برای اجرای صحیح آن زحمت کشیده شده است.» این سخن معاون طرح‌های آماری مرکز آمار ایران در اولین روز شهریور‌ماه امسال است. علیرضا زاهدیان هرچند در آن مراسم تودیع و معارفه رئیس مرکز آمار ایران به علل پیچیدگی و سختی این کار اشاره نکرد اما دو هفته بعد خبر داد که هشتمین سرشماری نفوس و مسکن در سال 1395 اینترنتی شده است. به نظر می‌رسد همین ویژگی متمایز سرشماری امسال است که باعث می‌شود مسوولان این حوزه با ابعاد جدیدی از عرصه سرشماری نوین مواجه شوند. معاون مرکز آمار ایران در توضیح این خبر گفته بود: «بخشی از هشتمین سرشماری نفوس و مسکن از طریق اینترنت و بخش دیگر از طریق مراجعه مستقیم انجام خواهد شد.» 19 شهریور‌ماه امسال هم زاهدیان در مورد سازوکار این برنامه سرشماری توضیح داد: «بر این اساس سرشماری اینترنتی از 3 تا 23 مهرماه اجرا خواهد شد و پس از آن از 24 مهرماه تا 24 آبان‌ماه ماموران سرشماری به خانوارها مراجعه می‌کنند و اطلاعات آنها از طریق تبلت جمع‌آوری می‌شود. با ورود تبلت به سرشماری نفوس و مسکن 1395 پایه و اساس روش جمع‌آوری اطلاعات سرشماری تغییر یافته است. بیش
از 25 هزار تبلت در این سرشماری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.» بر این اساس قرار است مطلع‌ترین فرد هر خانواری با مراجعه به سامانه www.sarshomari95.ir و وارد کردن شماره ملی سرپرست آن خانوار به عنوان رمز ورود، به پرسشنامه سرشماری دسترسی یافته و اطلاعات خانوار خود را در آن وارد کند. اما آیا این روش سرشماری می‌تواند مشکلات پیش از این سرشماری را حل کند؟
24 آذر ماه سال 90 ایسنا گزارش داده بود: «علت تاخیر در اعلام نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال جاری، زیاد بودن تعداد خانوارهای غایب و نبود اطلاعات آنها در بانک اطلاعاتی سرشماری است.» حال باید دید مرکز آمار ایران در تغییر روش خود برای سرشماری به چنین مشکلاتی توجه کرده است؟ هرچند زاهدیان تاکنون در این مورد سخن نگفته، اما هم او و هم مقامات دیگر مرکز آمار مطالبی را مطرح کرده‌اند که نشان می‌دهد مرکز آمار ایران نیز مشارکت در سرشماری را یکی از دغدغه‌های خود می‌داند. علی‌اکبر محزون، مدیرکل روابط عمومی و همکاری‌های بین‌الملل مرکز آمار ایران 25 شهریور‌ماه گفته است: «با توجه به اهمیت‌هایی که سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۹۵ دارد، باید زمینه مشارکت مردم در سرشماری را فراهم کرد.» زاهدیان نیز بیان کرده است: «در مناطقی که پایین‌ترین ضریب نفوذ اینترنت را دارند 6 /3 درصد خانوارها پرسشنامه سرشماری را از طریق اینترنت تکمیل کردند. البته در آزمایش سرشماری تبلیغات در سطح ملی امکان‌پذیر نبود و از تمام ظرفیت‌های اطلاع‌رسانی کشور استفاده نکردیم. آمارها نشان می‌دهد ضریب نفوذ اینترنت در کشور تا آبان‌ماه امسال از 40 درصد فراتر
خواهد رفت. بنابراین انتظار داریم 40 درصد از خانوارهای کشور پرسشنامه سرشماری را از طریق اینترنت تکمیل کنند.» اما آیا واقعاً تمام 40 درصد ایرانی که به اینترنت دسترسی دارند در سرشماری مشارکت خواهند کرد؟ از سوی دیگر آیا ساختار مورد نیاز و پیش‌زمینه‌های سرشماری اینترنتی در کشور ما مهیاست؟ تجربه چنین سرشماری‌ای در کشورهای دیگر حاکی از وجود چه موانعی است و چقدر ایران می‌تواند این موانع را رفع کند؟ در عین حال مسوولان مرکز آمار تاکنون از مزایای این طرح مانند کاهش مدت زمان پاسخگویی خانوار، کاهش حجم کار ماموران سرشماری و در نهایت کاهش هزینه انجام سرشماری سخن گفته‌اند اما باید دید در عمل کسب این فرصت‌ها چه هزینه‌هایی را در پی خواهد داشت؟
دیدگاه تان را بنویسید