نوگرایی در انرژی

 پگاه قائمیان: ایران کشور ثروتمندی از نظر تولید انرژی است. حالا این انرژی می‌خواهد نو باشد یا کهنه! منابع عظیم نفت و گاز در طول صد سال گذشته ساختار اقتصادی ایران را به سمت تولید و فروش ذخایر فسیلی سوق داده است و به همین تناسب تولید انرژی در ایران نیز مبتنی بر مصرف ذخایر فسیلی است. اما آیا منطقی است کشوری که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر انرژی‌های فسیلی را دارد، به سمت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر و به اصطلاح انرژی‌های نو برود که هزینه استحصال بسیار بیشتری دارند؟ ممکن است ابتدا پاسخ این سوال آسان باشد اما بعد که ابعاد ماجرا روشن می‌شود، پاسخ سخت می‌شود. از قضا پاسخ این پرسش سهل و ممتنع، محل بحث بسیاری است. تولید انرژی‌های نو در ایران ضروری است. چون ایران کشوری با ظرفیت این نوع از انرژی‌هاست. ایران سرزمینی گرم و آفتابی است. به‌طور میانگین 300 روز آفتابی در ایران وجود دارد. استفاده از انرژی خورشیدی بسیار منطقی به نظر می‌رسد اما آیا هزینه تولید انرژی خورشیدی ارزان است؟ پاسخ منفی است! اما تغییرات اقلیمی و تنش‌های محیط زیستی دارد جهان امروز و رهبران اجرایی جهان را قانع می‌کند که بر تولید انرژی‌های نو تمرکز کنند. اما این چالش عجیب در کشوری مثل ایران پاسخ قانع‌کننده‌ای ندارد. ایران هنوز و تا دهه‌ها می‌تواند به تولید انرژی فسیلی ادامه دهد اما اگر در دهه‌های آینده روند توسعه و پیشرفت در دنیا منطبق بر استانداردهای محیط‌زیستی پیش برود و کشورها و رهبران بی‌خردی مثل ترامپ از خر شیطان پایین ‌بیایند و قوانین سبز محیط زیستی را بپذیرند و جهان به سمت کاهش گازهای گلخانه‌ای و تولید انرژی‌های پاک برود، آن‌وقت تکلیف اقتصاد و درآمد کشوری مثل ایران که همه چیزش بر پایه فروش نفت و گاز بنا شده چه خواهد شد؟ آیا ایران توانایی پیوستن به کلوپ کشورهای دارای فناوری انرژی‌های نو را دارد؟ بعید نیست با ظرفیت طبیعی ایران، که هم منابع عظیم خورشید دارد و هم در بسیاری از مناطق از ظرفیت تولید انرژی بادی برخوردار است، سیاست‌های تولید انرژی به سمت انرژی‌های نو برود اما آیا ما تکنولوژی استحصال آن را داریم؟ آیا مثل فناوری هسته‌ای در مسیر تولید انرژی‌های پاک ممکن است چالش‌های جهانی به وجود بیاید؟ آیا تحریم‌های فعلی ایران را از رسیدن به آینده پاک از نظر تولید انرژی منع نمی‌کند؟ برای پاسخ به این پرسش‌ها نیاز به بررسی فنی و تکنیکی تولید انرژی‌های نو داریم. از طرفی نیازمند تحلیل‌های دقیق اقتصادی در زمینه منابع و ذخایر انرژی‌های فسیلی هستیم. چراکه باید بدانیم ایران با این همه منبع فسیلی چه ضرورتی دارد که به سمت تولید انرژی‌های پاک برود؟ در کنار این ابهامات البته پرسش‌هایی در ذهن کارشناسان و متخصصان وجود دارد که با وجود ظرفیت‌های بسیار برای تولید انرژی‌های نو و البته شاید ارزان، چرا همچنان از این مسیر عقب هستیم؟ مواجهه سیاسی جهان آینده با کشورهایی که انرژی‌های فسیلی دارند چگونه خواهد بود؟ آیا اساساً انرژی تجدیدپذیر و نو به‌رغم همه مزایای زیست‌محیطی‌اش برای ایران به صرفه است؟