تکانه تسهیلاتی

سال گذشته براساس مصوبه‌ای مقرر شد که طی آن به افرادی که برای اولین بار برای خرید خانه اقدام می‌کردند یا به قولی خانه‌اولی بودند، تسهیلاتی داده شود. تسهیلاتی که برای افزایش توان مالی متقاضیان مسکن در نظر گرفته شد تا شاید بتواند رنگ ‌و بویی به بخش مسکن بدهد و آن را از رکودی چندساله بیرون آورد. اکنون یک سال از این ماجرا می‌گذرد، درست زمانی است که انتظار یک‌ساله متقاضیان این تسهیلات، افرادی که در نوزدهمین روز از خردادماه سال گذشته، برای استفاده از این صندوق پس‌انداز مسکن، ثبت نام کرده‌اند و سپرده‌های خود را در بانک گذاشتند، به پایان رسیده است. مهم‌ترین موضوعی که در اینجا مطرح می‌شود میزان تاثیرگذاری این تسهیلات بر بازار مسکن است. بسیاری از کارشناسان عقیده دارند این وام می‌تواند تاثیر مثبتی بر بازار واحدهای کوچک داشته باشد و به تدریج در بازار واحدهای بزرگ‌تر اثرگذار باشد. همچنین با توجه به اینکه این وام مبلغ بالاتری از قیمت کل واحد را پوشش می‌دهد، در نتیجه در مقایسه با وام‌های قبلی اثرگذاری بیشتری دارد. اما در مقابل برخی از کارشناسان معتقدند اقساط بالای این تسهیلات و همچنین برخی از شرایط آن، مانع از ایجاد انگیزه برای دریافت آنها می‌شود. برای مثال این تسهیلات تنها برای افراد متوسط جامعه با دهک‌های درآمدی بالا در نظر گرفته شده و با اقساط سنگینی که دارد، برای افراد کم‌بضاعت و خانه‌اولی‌ها که اکثراً زوج‌های جوان هستند، دردی را دوا نمی‌کند؛ در حالی که مشکل اصلی، خانه‌دار شدن این افراد است. البته در یک سال گذشته شاهد تغییرات بسیاری در شرایط پرداخت این تسهیلات بوده‌ایم. برای مثال نرخ سود این تسهیلات از 14 به 13 درصد کاهش یافته است. همچنین در کنار شرط تاهل، امکان استفاده از این تسهیلات برای افراد مجرد با حداقل سن 18 سال که درآمد مستقل دارند نیز فراهم شده است. شورای پول و اعتبار نیز، در اسفندماه سال گذشته سقف تسهیلات خرید مسکن برای زوجین را افزایش داده و بر اساس این مصوبه هر کدام از زوجین در تهران می‌توانند از تسهیلات 80 میلیون‌تومانی به طور همزمان استفاده کنند. همچنین امکان استفاده از تسهیلات متنوع مسکن از جمله اوراق، صندوق پس‌انداز مسکن یکم و 10 میلیون وام جعاله در کنار یکدیگر امکان‌پذیر شده است. با این حال این سوال پیش می‌آید که با توجه به تغییراتی که در شرایط پرداخت این تسهیلات اعمال شده آیا این وام‌ها اقبال بیشتری پیدا کرده‌اند؟ آیا این تسهیلات می‌تواند به بازار مسکن رونق بخشد و آن را از رکود خارج کند؟ اینها سوالاتی است که مدیر امور طرح و برنامه بانک مسکن در این پرونده تجارت فردا به آنها پاسخ داده است. او معتقد است: «توان بازپرداخت مردم اصلی‌ترین مشکل است و تا زمانی که برای این مشکل تصمیمی گرفته نشود، بعید می‌دانم بخش مسکن بتواند نقشی در خارج کردن رکود داشته باشد. برای اینکه این بخش وارد فاز رونق شود، نه اینکه لزوماً یارانه‌ای در نظر گرفته شود، بلکه باید اقتصاد کشور جان بگیرد و از حالت رکود خارج شود، شغل و درآمد برای مردم ایجاد شود و تمامی شاخص‌های اقتصادی وارد دوره رشد شوند.» با این حال او می‌گوید:‌ «از نظر من اینکه این وام‌ها مناسب افراد با دهک‌های درآمدی بالای جامعه است ایرادی ندارد، چراکه ارائه تسهیلات به این افراد کمک می‌کند تا واحدهای خود را با واحدهای بهتر در مکان‌های بهتر جایگزین کنند که این خود باعث می‌شود اثر این تسهیلات بانک به تدریج به دهک‌های درآمدی پایین جامعه نیز برگردد.»