بیماری با نان اضافه

سال‌ها پیش تفریحات روزانه و آخر هفته ایرانیان در گشت و گذار در پارک‌ها، فضاهای باز و سفر به مناطق بکر خلاصه می‌شد. همین گشت و گذار در دل طبیعت باعث می‌شد تا میل به تهیه و خوردن غذاهای سالم در مردم بیشتر شود و زندگی سالم‌تری داشته باشند اما تغییر عادت غذایی خانوار ایرانی طی دهه گذشته آنچنان بوده است که یکباره غذاهای سنتی جای خود را به فست‌فودها دادند و خود را در خاطرات مردم ثبت کردند. در همین چند سال اخیر فست‌فودها در وعده‌های اصلی جایگزین خوراک‌ها، سوپ‌ها و میان‌وعده‌ها شدند. به تبع افزایش مصرف این مواد غذایی آن هم بدون مطالعه و کنترل مصرف، عادات غذایی جوانان و کودکان نیز تغییر کرد تا جایی که امروزه کودکانی را می‌توان یافت که بدون وجود این مواد غذایی هیچ تغذیه دیگری را قبول ندارند. طی این سال‌ها بیماری‌های ناشی از مصرف ناصحیح مواد غذایی رو به افزایش رفت به‌گونه‌ای که برخی پزشکان و متخصصان تغذیه بارها اعلام کردند مصرف زیاد فست‌فودها، مواد غذایی سرخ‌کردنی و کاهش مصرف میوه و سبزی دلیل افزایش سرطان‌های روده و معده شده است و باید کنترل جدی‌تری بر رژیم غذایی مردم صورت گیرد. افزایش عوامل مرگ و میر ناشی از مصرف نادرست مواد غذایی و مسمومیت‌های غذایی به بیماری‌های داخلی افزوده شد تا جایی که از سال گذشته تاکنون بارها متولی بهداشت کشور و معاونانش به ناسالم بودن مواد غذایی مصرفی مردم اشاره کردند و هشدار دادند که مردم مصرف میوه و سبزی را افزایش دهند و آنها را جایگزین مواد غذایی ناسالم کنند. حال این اقدام تا چه اندازه می‌تواند موفق باشد، به عوامل متعددی بستگی دارد. برخی دخالت صنایع غذایی، تولیدات کشاورزی، نقش دولت در امر قیمت‌گذاری، تغییر عادات غذایی نادرست و فعالیت بیشتر بخش کشاورزی را موثر می‌دانند و بر این باورند که زنجیره‌ای از همکاری‌ها می‌تواند سبد غذایی مردم را سالم‌تر کند. به تازگی نیز معاون وزیر بهداشت از ناسالم بودن غذای مصرفی بیش از نیمی از ایرانی‌ها صحبت کرده و گفته است ۴۷ میلیون ایرانی غذای ناسالم مصرف می‌کنند. به گفته سیاری بیشترین زیان‌ها مربوط به حضور نمک، شکر و چربی‌هاست. وی بر این باور است که مصرف غذای ناسالم به معنای کم‌مصرف کردن میوه و سبزی، و زیاد مصرف کردن چربی، شکر و نمک است.

شهری به رنگ فست‌فود

با گسترش رستوران‌ها و اغذیه‌فروشی‌ها در کلانشهرهای کشور کمتر کوچه و خیابانی است که یک یا چند فست‌فود نداشته باشد، همین کار دلیل کافی برای استفاده بیش از حد و مداوم چربی، نمک و غذاهای ناسالم است. گرچه در میان حجم عظیمی از این مواد غذایی برخی هنوز به سلامت بدن و مواد غذایی مصرفی‌شان اهمیت می‌دهند و به دنبال مواد غذایی سالم هستند، اما همچنان مصرف میوه و سبزی در کشور بسیار کمتر از حد طبیعی است. در حدود ۱۵ سال گذشته با گذر از هر کوچه و خیابان، افزایش تعداد فست‌فودها دل را می‌زند و به دلیل رنگ و لعاب بیش از اندازه این مواد غذایی، مصرف غیر‌صحیح آنها باب شده است و دلیلی بر افزایش سونامی‌های بیماری در کلانشهرها شده است.

مصرف بالای نمک و چربی‌ها در رژیم غذایی ایرانی‌ها هشدارهای مسوولان سلامت، کارشناسان و متخصصان را همراه داشته است. با توجه به تحرک کم و ورزش نکردن ایرانی‌ها، آنها باید کمتر از پنج گرم و افراد بالای ۵۰ سال سه گرم نمک در روز مصرف کنند، در حالی که این افراد روزانه به طور متوسط ۱۰ تا ۱۲ گرم نمک مصرف می‌کنند.