تعامل برای یافتن فرصتهای اقتصادی جدید
بررسی چالشهای روابط تجاری ایران و اسلواکی در گفتوگوی نادر سعیدی و لوبومیو گولیان
یکی از راههای اصلی رشد و توسعه اقتصادی، ایجاد روابط دوجانبه تجاری با کشورهای مختلف دنیاست. در این میان، سفرا نقش بسزایی در تقویت این روابط میان کشور متبوع و کشور میزبان دارند.
یکی از راههای اصلی رشد و توسعه اقتصادی، ایجاد روابط دوجانبه تجاری با کشورهای مختلف دنیاست. در این میان، سفرا نقش بسزایی در تقویت این روابط میان کشور متبوع و کشور میزبان دارند. پس از اینکه تحریمها تنوع روابط خارجی ایران را به پایینترین حد چند دهه اخیر خود رسانده بود، برجام راه را برای گسترش این روابط باز کرد و بسیاری از کشورهای خارجی مجدداً برای حضور در ایران و سرمایهگذاری در این کشور ابراز تمایل کردند. یکی از کشورهایی که پس از برجام روابط سیاسی و اقتصادی بسیار خوبی با ایران برقرار کرده، اسلواکی است. پس از استقلال اسلواکی از جمهوری چکسلواکی سابق در سال 1993، این کشور گامهای بلندی را در راستای گسترش روابط اقتصادی و سیاسی خود با کشورهای مختلف دنیا برداشته است. در این میان ایران یکی از کشورهایی است که به عنوان مرکز سفارتخانههای منطقهای این کشور، نقش بسیار مهمی در روند توسعه همکاریهای این کشور اروپای شرقی با خاورمیانه دارد. در همین رابطه تجارت فردا با همکاری نادر سعیدی، تحلیلگر روابط بینالملل قصد دارد در برنامهای مداوم با سفرای چندین کشور حاضر در ایران به گفتوگو بپردازد. در این مسیر به عنوان نخستین سفیر به سراغ لوبومیو گولیان، سفیر اسلواکی رفتیم. گولیان که بیش از یک سال است در ایران حضور دارد سابق بر این به عنوان سفیر در دانمارک مشغول به کار بود. او ایران را کشوری با مردمان بسیار خوشبرخورد میداند و بیشتر از همه در ایران از ترافیک میترسد. سفیر اسلواکی، اولویت اصلی تعاملات دو کشور را یافتن فرصتهای اقتصادی جدید میداند و معتقد است با برداشتن موانع موجود در این راه میتوان همکاریهای اقتصادی و تجاری را چه در حوزه دولتی و چه در بخش خصوصی گسترش داد. گولیان با ابراز خوشبینی نسبت به آینده روابط میان دو کشور اعلام کرد، تقویت همکاریهای میان دو کشور میتواند دسترسی دو کشور به بازارهای جهانی را تسهیل بخشد.
* * *
هفتهنامه تجارت فردا در یک برنامه بلندمدت قصد دارد با سفیران کشورهای مختلف به گفتوگو بپردازد، شما نخستین سفیری هستید که در این طرح حضور دارید، ابتدا مختصری از خودتان و سابقه حرفهایتان بگویید تا بحث در خصوص روابط میان ایران و اسلواکی را آغاز کنیم.
در آغاز باید از دعوت شما برای مصاحبه بسیار تشکر کنم. تا سال گذشته سفارت اسلواکی در ایران تنها دو دیپلمات داشت اما در حال حاضر یک دیپلمات اقتصادی هم به این سفارتخانه اضافه شده است. بر اساس سیاستهای دولت اسلواکی این کشور از سفارتهای منطقهای بهره میبرد و در تمامی کشورها به صورت جداگانه سفارتخانه ندارد. در چند سال گذشته با شدت گرفتن درگیریها و جنگ در خاورمیانه به خصوص دو کشور سوریه و عراق، دولت اسلواکی مجبور شد به دلیل مسائل امنیتی، سفارتخانههای خود در دمشق و بغداد را تعطیل کند. سفارتی که در آن حضور دارید در واقع مسائل مربوط به افغانستان و پاکستان را نیز پوشش میدهد. اگر بخواهید در مورد سابقه اجرایی من بدانید باید بگویم من در طی این سالها همواره مسوولیتهایی دیپلماتیک داشتهام. در گذشته رئیس مرکز فرهنگی چکسلواکی سابق در صوفیه و پراگ بودم بعد از آن به عنوان سفیر در کپنهاگ مشغول به کار بودم و پس از پایان دوره ماموریتم در پایتخت دانمارک به ایران آمدم. حضور در ایران یک چالش جدید و بسیار جذاب برای من خواهد بود.
چه مدتی است که در ایران به عنوان سفیر مشغول فعالیت هستید؟ آیا پیش از قبول این مسوولیت نیز به ایران سفر کرده بودید؟
حدود 15 ماه است که به عنوان سفیر اسلواکی در ایران مشغول به کار هستم و این نخستینباری است که به ایران آمدهام. پیش از ورود به ایران در همین منصب در دانمارک نیز کار کردم، که تجربه بسیار جالبی بود و برای همین برای آغاز ماموریتم در ایران بسیار شگفتزده بودم. البته من این شانس را داشتم که یک فرصت ششماهه برای آمادهسازی خود داشته باشم؛ از سوی دیگر من رابطه بسیار خوبی با سفیر قبلی داشتم که در حال حاضر به عنوان رئیس مرکز خاورمیانه وزارت امور خارجه در براتیسلاوا مشغول خدمت است و از او اطلاعات بسیار مفیدی در خصوص ایران، مردمانش و کار در ایران گرفتم. به هر حال من امیدوارم بتوانیم روابط دوجانبه میان دو کشور را توسعه دهیم تا هر دو کشور ایران و اسلواکی در مسیر موفقیت گام بردارند.
بدون شک پیش از سفر به ایران اطلاعاتی در خصوص جامعه، فرهنگ و مسائل دیگر این کشور کسب کردید، پس از ورود به ایران و تجربه بیش از یک سال زندگی در این کشور، شناختی که نسبت به این کشور پیدا کردید تا چه اندازه با دانستههای قبلی شما متفاوت بود؟
قبل از ورود به ایران، در خصوص مسائل سیاسی این کشور مطالعات بسیاری انجام دادم، علاوه بر این در دوران تحصیل چندین کتاب تاریخی در مورد ایران مطالعه کرده بودم، بر اساس این مطالعات دریافتم که ایران کشور بسیار جذابی است که مهد اولین تمدنهاست. زمانی که دوران تحصیل من در سال 1986 به پایان رسید کمتر از یک دهه از انقلاب جمهوری اسلامی میگذشت و ایران درگیر جنگ با عراق بود. پس از آن مطالعات من بر حوزه بالکان متمرکز شد، منطقهای که فاصله چندان زیادی با ایران ندارد ولی درگیر مشکلات دیگری بود. وقتی به عنوان سفیر به ایران آمدم با چنین تصوراتی درگیر بودم اما حالا با برخورد با مردم متوجه شدم که مردم ایران در واقعیت با تصویری که رسانهها از آنها نشان میدهند بسیار تفاوت دارند. به نظر من آنها بسیار خوشبرخورد، روشنفکر، مفید و خونگرماند. در واقع من از چنین تجربهای شگفتزده شدم.
بله، معمولاً افراد خارجی قبل از ورود به ایران دچار پراکندگی افکار هستند، اما با تماس و برخورد نزدیک دیدشان نسبت به مردم ایران عوض میشود. آقای سفیر، در حال حاضر روابط تجاری و اقتصادی میان ایران و اسلواکی در چه سطحی است؟
پس از جدایی صلحآمیز از جمهوری چک در سال 1993، اسلواکی به دنبال گسترش گفتمانهای سیاسی، اقتصادی و روابط دوجانبه با کشورهای مختلف بوده است. از همینرو همانطور که در چند وقت اخیر شاهد آن بودیم مذاکراتی در سطح وزرای خارجه، معاونان وزیر امور خارجه، مقامات سیاسی، کنسولگریها و سطوح دیگر میان دو کشور ایران و اسلواکی انجام شده است. در مجموع از نظر سیاسی روابط میان دو کشور در سطح بالایی قرار دارد. از نظر روابط اقتصادی نیز باید بگویم، اولویت اصلی تعامل دو کشور یافتن فرصتهای اقتصادی جدید بوده است. ما در هفتم ژانویه 2016 دو توافق اولیه به امضا رساندیم که در رسانه دولتی ایران نیز خبر آن اعلام شد. همچنین در ماه مارس، هیاتی اقتصادی از اسلواکی که در راس آنها معاون نخستوزیر (آقای پلگرینی)، وزیر اقتصاد و وزیر دارایی حضور داشتند به ایران آمدند. آنها در این سفر از پارک علم و فناوری پردیس دیدار کردند و یادداشت تفاهمی در خصوص تاسیس بانک
صادرات-واردات و ایجاد فرصتی 100 میلیون یورویی برای حمایت صادرات به ایران و بیمه برخی پروژههای صادراتی به امضا رساندند. بازدید از پارک علموفناوری پردیس بسیار جذاب بود و مقامات دو کشور به بحث و تبادلنظر در خصوص امکان همکاریهای شرکتهای خصوصی و بخش دولتی در زمینههای هایتک و نوآوری در این عرصه پرداختند. از نظر من، سفر هیات نمایندگان اسلواکی به ایران بسیار سازنده بود. البته این گروه به تبریز نیز سفر کردند و در آنجا نیز با صاحبان چندین کسبوکار به مذاکره پرداختند. در مجموع از دید من روابط سیاسی ما در سطوح بالایی دنبال میشود و گفتوگو در خصوص روابط اقتصادی نیز به صورت فشرده در حال انجام است، در کنار این روابط، همکاری فرهنگی نیز در دستور کار مسوولان فرهنگی دو کشور قرار گرفته است. وزیر فرهنگ اسلواکی با بازدید از تهران و اصفهان و امضای یادداشت تفاهم، بر ایجاد شناخت و همکاری نزدیک میان فرهنگ غنی دو کشور و تبادل هنرمندان تاکید کرد. یک یادداشت تفاهم دیگر نیز قرار است در ماه سپتامبر به امضا برسد که یک طرف آن وزرای اقتصاد و محیط زیست اسلواکی و موضوع آن همکاریهای زیستمحیطی میان دو کشور خواهد بود.
همانطور که اشاره کردید، از منظر سیاسی و اقتصادی روابط میان دولتها به سطح خوبی رسیده است، به نظر شما چگونه میتوان این همکاریها را به بخش خصوصی توسعه داد؟ چراکه به نظر من ایران و اسلواکی به دلیل شباهتهای جغرافیایی و صنایع پیشگام میتوانند همکاریهای بسیار سازندهای با یکدیگر داشته باشند.
حضور دیپلماتها و ملاقاتهای مقامات دو کشور در واقع راه را برای همکاریهای شرکتهای خصوصی و دولتی باز کرده است. در جریان سفر وزیر اقتصاد اسلواکی به ایران، چندین قرارداد همکاری با سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) به امضا رسید. در طرف مقابل مقامات ایدرو نیز از براتیسلاوا دیدن کرده و برای همکاری با بخش خصوصی اسلواکی ابراز تمایل کردند. آنطور که در خاطرم هست، در جریان سفر وزیر خارجه ایران به براتیسلاوا یک هیات 26نفری از نمایندگان شرکتهای کسبوکار خصوصی نیز با او همراه بودند و تفاهمنامههایی نیز در زمینه همکاری بخش خصوصی به امضا رسید. البته در این خصوص نهادهای بخش خصوصی نظیر اتاق بازرگانی ایران-اسلواکی به طور ویژه بر روی کسبوکار بخش خصوصی متمرکز شدهاند. اجازه دهید با توجه به تجربه چندسالهام صادقانه بگویم، سازمانهای خصوصی و کسبوکارهای خصوصی از فرصتها به خوبی استقبال میکنند و در حال حاضر چنین فرصتهایی در ایران و تهران وجود دارد.
به نظر شما، مهمترین موانع در گسترش روابط تجاری میان ایران و اسلواکی چیست؟
از نظر من مهمترین مانع موجود بر سر راه توسعه روابط دو کشور، مشکلات بانکی و فاینانس است. این موضوع از این جهت مشکلآفرین میشود که گاهی اوقات بازگشت سرمایه برخی پروژههای بزرگ را با چالشهایی مواجه میکند. در واقع از نظر آماری تخمین بازگشت سرمایه شرکتهای اسلواک همکاریکننده با همتایان ترکیهای، ایرانی، اماراتی و چینی کمی دشوار است و به نظر من این مشکل نظام بانکی است. دومین مانعی که میتوانم به آن اشاره کنم شاید یافتن یک اساس مشترک در تجارت باشد که این موضوع از فرهنگ متفاوت بنگاهداری و کارآفرینی دو کشور نشات میگیرد. ایران کشوری است که از نظر تاریخی سابقهای طولانی در تجارت دارد و اسلواکی به عنوان عضوی از اتحادیه اروپا تفاوتهایی در ساختارهای کسبوکار دارد. بنابراین گاهی لازم است ما به همتایان ایرانی خود توضیح دهیم که مقررات ما که در واقع زیرنظر اتحادیه اروپاست، بسیار پیچیده است. گاهی اوقات، تاجران ایرانی برای ایجاد رابطه با کشورهای همسایه خود مشکل چندانی ندارند اما قوانین اتحادیه اروپا در خصوص ایجاد روابط اقتصادی بسیار پیچیدهتر از دیگر مناطق دنیاست. البته در راستای بهبود روابط، متخصصانی از اسلواکی در ایران حاضر شدند تا تجار ایرانی را با قوانین کسبوکار اتحادیه اروپا بیشتر آشنا کنند. در مجموع من نسبت به عبور از این موانع بسیار خوشبین هستم.
به نکته بسیار مهمی اشاره کردید، چراکه توسعه اقتصادی، نیازمند گسترش روابط تجاری و اقتصادی است. ما در مورد بخش خصوصی نیز صحبت کردیم،حال میخواهیم از نظر انسانی این روابط را بررسی کنیم. این امکان وجود دارد که ایران با داشتن همکاران اسلواک، فعالیتهای اقتصادی خود در اروپا را گسترش دهد و بالعکس، بنابراین یکی از چالشهایی که میان ایران و اسلواکی وجود دارد میتواند این باشد که چگونه میتوان روابط مردم دو کشور را یکپارچه کرد؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، در حال حاضر بر روابط بینپارلمانی و مردم با مردم تمرکز کردهایم، همکاری در حوزه تبادل دانشجو و استاد نیز همچنان ادامه خواهد داشت. همانطور که ما شاهد این هستیم که در سالهای اخیر بسیاری از دانشجویان ایرانی در رشتههای داروسازی، دندانپزشکی و بسیاری از رشتههای درمانی در حال تحصیل هستند و دانشگاههای فنی اسلواکی نیز آماده جذب دانشجو در رشتههای مهندسی هستند. اما به هر حال باید قدم به قدم پیش رفت. در ابتدا باید روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دوجانبه خود را گسترش دهیم و سپس دو کشور میتوانند جابهجایی دانشجوی بیشتری داشته باشند. بنابراین امیدوارم در دو سه سال آینده با بهبود روابط علمی و آموزشی خود، مراودات مردم دو کشور را به سطوح بالاتری برسانیم.
حدود سه سال پیش، زمانی که پیتر کاژمیر، معاون نخستوزیر وقت، به ایران آمدند از دانشگاه آزاد دیدار و از امکان همکاری مشترک میان دانشگاههای اسلواکی و ایران صحبت کردند، به این دلیل به این نکته اشاره کردم تا بگویم آیا گسترش روابط دانشگاهی و جابهجایی دانشجو میان دو کشور میتواند روابط دوستانه ایران و اسلواکی را تقویت کند؟
بله، حتماً همینطور است. حدود دو ماه پیش، از دانشگاه علوم و تحقیقات دیدن کردم. با توجه به صحبتهایی که با مسوولان دانشگاهی اسلواکی داشتم به نظرم امکان برقراری ارتباط میان دانشگاههای مختلف و افراد آکادمیک (به خصوص نخبگان و استادان) دو کشور وجود دارد. چراکه اسلواکی یکی از قویترین موسسات عالی را در شاخه فنی و به خصوص روباتیک دارد. همانطور که میدانید اسلواکی بیشترین سرانه تولید خودرو را در دنیا دارد به طوری که در حال حاضر شرکتهای کیا، فولکسواگن، جگوار و پژو در این کشور مشغول به کار و مونتاژ خودرو هستند. در سالهای اخیر ما تحقیقات خود را روی لوازم الکتریکی متمرکز کردهایم. سامسونگ، یکی از بزرگترین شرکتهایی است که در اسلواکی مشغول تولید است. همانطور که معاون وزیر اقتصاد در بازدید از پارک پردیس اعلام کرد، ما به دنبال اصول مشترکی برای همکاری در زمینههای نوآوری و سیاستگذاریهای خلاقانه هستیم، البته باید اشاره کنم در شرق اسلواکی، یک مرکز فناوری اطلاعات و محصولات نرمافزاری (منطقهای مشابه سیلیکون ولی) وجود دارد که در آنجا متخصصانی در حال تولید محصولات کمپانیهای دل و زیمنس هستند. در بازدید معاون وزیر، ایشان آمادگی اسلواکی را برای بازدید مسوولان ایرانی از این منطقه اعلام داشتند و ابراز امیدواری کردند که متخصصان این دو مرکز بتوانند با یکدیگر در ارتباط بوده و یک کسبوکار مشترک در سطوح هایتک تاسیس کنند.
در رابطه با مبحث روباتیک، عرصه برای همکاری بیندانشگاهی وجود دارد از سوی دیگر در مورد خطوط مونتاژ، اسلواکی یکی از بهترینهای جهان است، بنابراین فرصت خوبی در اختیار شرکتهای خصوصی قرار گرفته تا بتوانند با شرکتهای اسلواک همکاری کنند. با توجه به این شرایط طرح پیشنهادی شما برای بهبود تعاملات بالقوه میان ایران و اسلواکی چیست؟
بهبود روابط بالقوه میان دو کشور بسیار دشوار است. در جریان بازدید وزیر محیطزیست اسلواکی از ایران او بر این نکته تاکید داشت که اسلواکی در زمینه مدیریت آب بسیار قدرتمند است و در این حوزه به دنبال یافتن پتانسیلهای جدید است. البته مشکلات مربوط به آب در اسلواکی با ایران تفاوتهای زیادی دارد. اسلواکی بزرگترین ذخایر زیرزمینی آب اروپا را دارد و به دلیل نیاز ما به حفاظت از این ذخایر، سیستم مدیریت آب ما به خوبی سازماندهی شده است. یکی دیگر از نقاط قوت اسلواکی انرژی هستهای است. در حال حاضر ما بیش از 50 درصد از انرژی خود را از نیروگاههای هستهای تولید میکنیم. به همین دلیل قراردادها و تفاهمنامههای همکاری خوبی میان سازمانهای انرژی اتمی دو کشور میتواند به امضا برسد. در مجموع حفاظت از محیط زیست، مدیریت آب و انرژی هستهای میتواند مسیرهای جدید همکاری میان دو کشور باشد.
در رابطه با فعالیت میادین نفتی، اسلواکی از فناوریهای نوینی استفاده میکند، تاسیسات زیرزمینی مرتبط با ذخایر نفتی در «نیترا» یکی از مدرنترین تاسیسات خدمات نفتی اروپا به حساب میآید و شرکتهای نفتی برجستهای نیز دارد، از آنجا که ایران نیز شرکتهای نفتی متعددی دارد و یکی از بزرگترین کشورها در زمینه تولید نفت به حساب میآید، آیا دو کشور میتوانند در زمینه نفتی نیز با یکدیگر همکاریهای سازندهای داشته باشند؟
ایران یکی از بزرگترین کشورهای دنیا از نظر ذخایر اثباتشده نفت و گاز به حساب میآید و از اینرو همکاری با شرکت ملی نفت ایران یک امتیاز بزرگ برای هر کشوری به حساب میآید. اما باید بگویم شرکتهای نفتی اسلواکی در مقایسه با غولهای نفتی نظیر توتال و شل، بسیار کوچک به حساب میآیند و این شرکتها بیشتر روی برخی از حوزههای تخصصی نفت متمرکز شدهاند. به هر حال پروژههای بزرگی در مقیاس ذخایر نفتی ایران، نیازمند تامین منابع مالی بسیار زیادی است که به نظر میرسد این موضوع از عهده شرکتهای نفتی اسلواکی خارج باشد. برای انجام چنین پروژههای بزرگی ما نیازمند همکاری شرکتهای نفتی جمهوری چک و شرکتهای نفتی آلمانی هستیم تا بتوانیم علاوه بر تامین منابع مالی موردنیاز از تخصص آنها نیز استفاده کنیم چراکه همانطور که اشاره کردم، شرکتهای نفتی ما در حوزههای خاصی تخصص دارند.
اجازه دهید کمی موضوع بحث را عوض کنیم، اگر بخواهید کتابی را از نویسندگان اسلواک معرفی کنید که به زبان فارسی ترجمه شود، پیشنهاد شما چیست؟
شاید اگر قصد آن را دارید تا کتابی را از نویسندگان اسلواک ترجمه کنید، بهتر باشد از وزیر فرهنگمان این سوال را بپرسید. اما اگر من بخواهم پیشنهادی به شما بدهم تنها میتوانم بگویم کتابهایی را ترجمه کنید که در خصوص تاریخچه اسلواکی، میراث فرهنگی و جاذبههای طبیعی اسلواکی باشد. در مورد نام این کتابها شاید همکاران من بهتر بتوانند به شما پیشنهاد دهند. اگر در ماه سپتامبر به سراغ من بیایید شاید بتوانم چند پیشنهاد خوب به شما بدهم چراکه در آن زمان با وزیر فرهنگ اسلواکی دیدار دارم و نظر او را در این خصوص جویا خواهم شد. مطمئناً یکی از اهداف من به عنوان سفیر جذب مردم ایران برای بازدید از اسلواکی و ساختن تصویری از زندگی و فرهنگ کشورم برای مردم ایران است.
اجازه دهید همچنان به بحث در خصوص فرهنگ و هنر ادامه دهیم. اسلواکی مجموعهای زیبا از نسخههای خطی و دستنوشتههایی از باساجیک نویسنده مشهور بوسنیایی دارد که این نسخهها از کشورهای ایران، ترکیه و برخی دیگر از کشورهای اسلامی جمعآوری شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
بله همانطور که اشاره کردید، دستنوشتههای بسیار زیبایی از صفوت بگ باساجیک (میرزا صفوت) در اسلواکی وجود دارد که البته فکر کنم از بوسنی و هرزگوین به براتیسلاوا انتقال داده شده است و در دانشگاه صنعتی براتیسلاوا نگهداری میشود. گمان کنم چند سال پیش یک نمایشگاه بسیار جذاب از این آثار در ایران برپا شد. در حال حاضر ما در حال بحث و تبادل نظر با دوستان ایرانی خود هستیم تا مرکزی همانند موزه را در ایران افتتاح کنیم. به نظرم چنین نمایشگاههای مشترکی چه در ایران و چه در براتیسلاوا میتواند برای آشنایی بیشتر مردم دو کشور با فرهنگ و هنر یکدیگر بسیار مفید و جذاب باشد. ایدهای که میتواند در آینده نهچندان دور عملی شود.
در زمینه ورزش، آیا امکان همکاری میان دو کشور وجود دارد؟
در واقع من چندین پیشنهاد از مقامات ایرانی در این خصوص دریافت کردم و ما نیز پیشنهادهایی در این حوزه ارائه دادیم، ولی تا به این حال همه این پیشنهادها غیررسمی بوده و قراردادی رسمی به امضا نرسیده است. اما همکاران من در وزارت ورزش خبرهایی در این خصوص دادهاند که میتواند بسیار غافلگیرکننده باشد. درباره این موضوع توضیح بیشتری نمیتوانم بدهم ولی در حوزهای است که ایران در آن جزو قدرتهای آسیا محسوب نمیشود ولی اسلواکی و اروپای مرکزی در آن حرفهای زیادی برای گفتن دارند.
البته منظور من این بود که تیمهای ملی ورزشهای مختلف ایران در اسلواکی اردوی تدارکاتی برگزار کنند یا برعکس تیمهای اسلواک برای برگزاری اردو به ایران بیایند و همکاریهایی از این قبیل.
بله، قطعاً امکان چنین همکاریهایی وجود دارد، همانطور که فدراسیون فوتبال دو کشور در حال حاضر ارتباطات خوبی با هم برقرار کردهاند. در ضمن فراموش کردم صعود شما به بازیهای جامجهانی روسیه را تبریک بگویم، تیم ملی شما به عنوان دومین تیم به جام جهانی راه یافته ولی ما هنوز در حال مبارزه برای صعود هستیم. فوتبال در کشور شما از جذابیت و محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است، البته در اسلواکی هم فوتبال ورزش محبوبی به حساب میآید ولی در کشور پنج میلیون نفری ما به هر حال جو فوتبالی کمتر از ایران است.
اسلواکی میزبان یکی از قدیمیترین مسابقات ورزشی اروپا بوده و ورزشگاهی بسیار قدیمی دارد. قدمت این مسابقات چند سال است؟
ما یک استادیوم تنیس بسیار قدیمی داشتیم که البته با بازسازی تبدیل به استادیوم فوتبال شد. البته فوتبال اسلواکی مدت زمان زیادی در بحران بود ولی در حال حاضر این بحران پشتسر گذاشته شده و سال به سال فوتبال ما در حال توسعه و پیشرفت است. البته پیشنهاد جذابی نیز از سوی فدراسیون هندبال ایران به فدراسیون هندبال اسلواکی شده است که میتواند موجب پیشرفت هر دو کشور در این ورزش شود. در مجموع سرمایهگذاریها در حوزه ورزش باید افزایش پیدا کند. پیشرفت در ورزش بدون سرمایهگذاری امری بسیار دشوار است.
از نظر شما، چه مکانی از اسلواکی برای مردم ایران بسیار جذاب خواهد بود؟
پرسش بسیار سختی است.
اجازه دهید پرسش خود را تغییر دهم، در این مدتی که در ایران حضور دارید چه جایی از ایران شما را بیشتر مجذوب خودش کرده است؟
مطمئناً اصفهان. جاذبههای تاریخی اصفهان یکی از زیباترین مکانهایی است که من تاکنون مشاهده کردهام. اگر بخواهم به پرسش قبلی شما پاسخ دهم به نظرم، مشاهده اقوام اسلواک میتواند برای بازدیدکنندگان از این کشور بسیار جذاب باشد. اسلواکی روستاهای بسیار متنوعی دارد که هرکدام از آنها، آهنگ، لباسهای محلی و رقص مختص خود را دارند. این تنوع به این دلیل وجود دارد که برخلاف ایران، نزدیک به 50 درصد از مردم اسلواکی در روستاها و دهکدهها زندگی میکنند. ما روستاهای بسیار کوچکی در دامنه کوهها داریم که فرهنگ محلی و بومی خاص خود را دارند. این همه تنوع با توجه به مساحت پنج هزار کیلومتر مربعی اسلواکی موضوعی بسیار جالب است. البته باید این نکته را اضافه کنم که این فرهنگ زندگی مردم آنجاست و مردم روستاها به خاطر جذب توریست چنین فرهنگی را از خود نشان نمیدهند. به نظر من در میان مردم روستایی میتوان چندین خواننده اپرا پیدا کرد. سازمان بینالمللی گردشگری در حدود 39 مورد را به عنوان جاذبه گردشگری تعریف میکند که اسلواکی از میان آنها تنها دریا و صحرا را در خود ندارد. در واقع ما کشور کوچکی با تنوع فرهنگی، مذهبی، زیستی و اقلیمی بسیار متفاوت هستیم که کوهستانهای فراوان، آبشارهای زیبا و دشتهای بسیار زیبایی دارد. از دیگر جاذبههای اسلواکی میتوان به معماری و وجود پرندگان بسیار زیاد در این کشور اشاره کرد. در جنگلهای اسلواکی بیش از 1200 گونه پرنده زندگی میکنند که بسیاری از آنها به دلیل جمعیت زیاد در شهرها و روستاها مشاهده میشوند.
اسلواکی به عنوان کشوری که در مرکز اروپا قرار دارد، همسایگان زیادی دارد، روابط شما با همسایگانتان چگونه است؟
کشور ما در حد واسط میان رود دانوب و ارتفاعات تاترا قرار گرفته است. به طور کلی ما با کشورهای همسایهمان روابط خوبی داریم. جمهوری چک در غرب که در سال 1993 اعلام استقلال کرد. مجارستان در جنوب که بسیاری از گردشگران ما را تشکیل میدهد و بزرگترین مرز مشترک ما را تشکیل میدهد؛ اوکراین در شرق یک مسیر تجاری بسیار مناسب برای ما به حساب میآید و لهستان و اتریش که در شمال و غرب اسلواکی قرار دارند، همسایههای بسیار خوبی به حساب میآیند. روابط حسنه با این همسایهها باعث شده چشمانداز ما در خصوص گسترش روابط تجاریمان با اروپای غربی بسیار مثبت باشد.
در مدت اقامتتان در ایران، به کدام شهرها سفر کردید؟
واقعیت این است که من از ترافیک ایران بسیار وحشت دارم. به همین دلیل مسافرت زیادی انجام ندادهام. که البته همه آنها نیز با هواپیما بوده است. اصفهان و تبریز شهرهایی است که تاکنون از آن دیدن کردهام. البته قصد دارم در آینده نزدیک از شهرهای دیگر ایران نیز دیدن کنم. مشهد و شیراز احتمالاً مقاصد بعدی من خواهد بود ولی باز هم میگویم مطمئن باشید تا آنجا رانندگی نمیکنم چراکه ترافیک در ایران بسیار وحشتناک است.
در مورد فرهنگ، هنر، غذاها و آداب و رسوم ایران چه نکتهای نظر شما را جلب کرده است؟
غذاهای سنتی ایرانی بسیار خوشمزه و جذاب هستند. رستورانی در نزدیکی سفارت وجود دارد که غذاهای محلی شمالی طبخ میکند که بسیار لذیذ است. به یاد دارم در یک مهمانی که از سوی وزارت فرهنگ حضور داشتم، میز غذایی متنوع از مناطق مختلف وجود داشت که بسیار جذاب و جالب بود. در مجموع غذاهای ایرانی بسیار متنوع، جالب و خوشخوراک هستند.
همانطور که اشاره کردید یکی از معضلات تهران، مشکل ترافیک است، به نظر شما چه راهی برای بهبود وضعیت ترافیکی میتواند وجود داشته باشد؟
به نظر من باید قوانین سفتوسختتری اعمال شده و مردم نیز از آن پیروی کنند. سازماندهی هزاران نفر که خلاف قوانین راهنمایی و رانندگی عمل میکنند غیرممکن است. به طور کلی به نظر من باید قدم به قدم در حل این مشکل گام برداشت تا هزاران نفر که هر روز قربانی ترافیک میشوند، از این مشکل رهایی پیدا کنند.
به عنوان پرسش پایانی آیا در ماههای آینده، رویداد مهمی میان ایران و اسلواکی اتفاق خواهد افتاد؟ به طور کلی چشمانداز روابط میان دو کشور را چگونه ارزیابی میکنید؟
همانطور که قبلاً اشاره کردم، وزیر محیط زیست و معاون وزیر امور خارجه اسلواکی از ایران دیدن خواهند کرد. چراکه همانطور که مستحضرید وزیر امورخارجه اسلواکی به عنوان رئیس هفتاد و دومین مجمع عمومی سازمان ملل انتخاب شده و باید در نیویورک حضور داشته باشد. شاید هم نمایندگان اقتصادی دو کشور برای امضای توافقهای دوجانبه با یکدیگر دیدار کنند. به طور کلی چشمانداز روابط بین دوکشور را بسیار مثبت ارزیابی میکنم. البته فعلاً باید منتظر ماند تا مشکلات موجود بر سر راه تفاهمنامههای همکاری قبلی که به امضا رسیده برطرف شوند، آنگاه میتوان نسبت به اتفاقات خوشایند در آینده امیدوار بود.