عربستان آماده آشتی با اسرائیل
هشدار در مورد افزایش بی‌سابقه دمای کره زمین
با ثبت دمای بی‌سابقه ۳۸ درجه سانتی‌گراد در سیبری در سال گذشته میلادی (۲۰۲۰) از سوی سازمان جهانی هواشناسی، زنگ هشدار تغییرات آب و هوایی و افزایش دمای زمین بار دیگر طنین‌انداز شد. گرمایش قطب شمال و ذوب شدن یخ‌ها، بسیاری از خشکی‌های جهان را با خطر نابودی مواجه کرده است. به گزارش ایرنا، افزایش بی‌سابقه دمای قطب شمال، ذوب شدن یخ‌ها و حتی وقوع آتش‌سوزی در مناطقی از آن در ماه‌های اخیر باعث شده دانشمندان عواقب آن را برای ساکنان کره خاکی نگران‌کننده توصیف کنند. خبرگزاری آنسا ایتالیا نوشت: سازمان جهانی هواشناسی (WMO) روز سه‌شنبه رکورد دمای ۳۸ درجه سانتی‌گراد را که ۲۰ ژوئن سال گذشته در شهر «ورخویانسک» سیبری گزارش شده بود، تایید کرد. بر اساس اعلام سازمان جهانی هواشناسی، قطب شمال ازجمله مناطقی است که با سرعت بیشتری، بیش از دو برابر میانگین جهانی، در حال گرم شدن است. به گفته دانشمندان، گرم شدن کره زمین می‌تواند به ذوب شدن یخ‌های قطبی و به زیر آب رفتن بسیاری از خشکی‌های جهان بینجامد. از سوی دیگر، این افزایش دمای بی‌سابقه به اختلال در تندبادهای قطب شمال منجر شده که بادهای سرد را از شرق به غرب می‌برد و باعث سردتر شدن بخش‌هایی از اروپا شده است. به گفته «پتری تالاس» مدیر سازمان جهانی هواشناسی، در سال جاری میلادی یک‌بار هم دمای ۱۸ درجه سانتی‌گراد در قطب شمال مشاهده شده است. میانگین دمای هوا در قطب شمال سیبری در اغلب روزهای تابستان سال گذشته حدود ۱۰ درجه بالاتر از حد معمول ثبت شد. افزایش دما در این منطقه، گسترش آتش‌سوزی‌های ویرانگر و آزادسازی مقادیر بی‌سابقه کربن در هوا باعث نابودی یخ‌های عظیم در سه سال اخیر شده است. هم‌اکنون قطب شمال یکی از گرم‌ترین زمستان‌های ثبت‌شده در تاریخ را سپری می‌کند. اوضاع افزایش دما در سیبری در نتیجه آتش‌سوزی‌های مداوم، سال‌به‌سال وخیم‌تر می‌شود. یخچال‌های دائمی در حال ذوب شدن هستند و مشکل بزرگی را برای خانه‌ها و خطوط لوله نفت و گاز ایجاد می‌کنند. طبق گزارش یک ایستگاه هواشناسی در شمال گرینلند در سال ۲۰۱۸ میلادی ۶۱ روز با دمای هوای بالای نقطه انجماد ثبت شده است. دلیل این روند هم پدیده نادر عقب‌نشینی یخ دریا در زمستان قطبی است.
ادامه جدال ارمنستان و باکو
نخست‌وزیر ارمنستان می‌گوید ادعاهای رئیس‌جمهور آذربایجان درباره یکی از راه‌های مواصلاتی قفقاز جنوبی، مذاکرات درباره خطوط حمل‌ونقل منطقه‌ای را به بن‌بست خواهد کشاند. به گزارش مهر به نقل از رادیو اروپا، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان، ادعاهای ارضی «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان را زیر سوال برد و باکو را به تلاش برای به بن‌بست کشاندن موضوع «باز کردن خطوط حمل‌ونقل منطقه‌ای» متهم کرد. علی‌اف مدعی شده بود دالان زنگزور که جمهوری آذربایجان را از طریق ارمنستان به نخجوان متصل می‌کند باید همان وضعیت دالان لاچین را داشته باشد که ارمنستان و قره‌باغ را به هم متصل می‌کند. به گفته رئیس‌جمهور آذربایجان، در حال حاضر هیچ پست بازرسی گمرکی در کریدور لاچین وجود ندارد و در مورد زنگزور نیز باید همین‌طور باشد. در واکنش به این ادعا، پاشینیان هم در صفحه فیس‌بوک خود نوشت: تلاش رئیس‌جمهور آذربایجان برای ایجاد وجه تشابه بین افتتاح مسیرهای حمل‌ونقل منطقه‌ای و کریدور لاچین، هیچ ارتباطی با مذاکرات انجام‌شده و بیانیه‌های امضاشده در این زمینه تا به امروز ندارد و پذیرش آن برای ارمنستان غیرقابل قبول است. من این موضوع را که در نشست سه‌جانبه امروز در نظر گرفته شده روشن خواهم کرد. قرار است این دو نفر به میزبانی «چارلز میشل» رئیس شورای اروپا دیداری با هم داشته باشند. این در حالی است که در ۲۶ نوامبر، سران روسیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان گفت‌وگوهایی سه‌جانبه داشتند و درباره شماری از مسائل حیاتی توافق کردند که نخستین مورد، برقراری سازوکاری برای تعیین مرزها و حدود میان دو کشور است و طرفین توافق کردند که این کار را تا انتهای سال به نتیجه برسانند.
لیر ترکیه در سراشیبی سقوط
پس از سقوط شدید ارزش لیر ترکیه در هفته‌های گذشته، این ارز دوباره با کاهش چهاردرصدی همراه شد. به گزارش فارس به نقل از رویترز، پس از کاهش ارزش لیر به کمترین میزان در تاریخ این ارز به علت نگرانی در مورد یک کاهش نرخ بهره دیگر در این هفته، ارزش این ارز چهار درصد افت کرد. لیر ترکیه امسال تقریباً نیمی از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است و هر دلار 4 /14 لیر معامله شد. ارزش لیر، روز ۲۲ آذرماه هفت درصد سقوط کرده بود و به رکورد 15 در برابر دلار رسیده بود که با مداخله بانک مرکزی این کشور برای چهارمین بار در دو هفته گذشته اندکی بازگشت داشت. یک تاجر فارکس در یک بانک گفت: «وقتی به معاملات نگاه می‌کنیم، شاهد افزایش حجم با تقاضای قوی در بازار تبادل ارزهای خارجی (فارکس) از سوی مردم محلی هستیم.» سقوط ارزش لیر با کاهش نرخ بهره بانکی در ترکیه در ماه سپتامبر آغاز شد و از آن زمان تاکنون چهار درصد نرخ بهره بانکی را کاهش داده است؛ سیاستی که با حمایت مستقیم رئیس‌جمهور ترکیه انجام می‌شود. در عین حال، پس از سقوط تاریخی ارزش لیر ترکیه، نرخ تورم سالانه ترکیه در ماه نوامبر به بالاترین رقم در سه سال گذشته رسید. آمارها نشان داد، نرخ تورم ترکیه در ماه نوامبر به 31 /21 درصد رسید که این امر ریسک‌های اخیر کاهش تهاجمی نرخ بهره را که موجب سقوط تاریخی لیر شد بیشتر نشان می‌دهد. بر اساس گزارش موسسه رتبه‌بندی S&P گلوبال که اخیراً رتبه اعتباری ترکیه را هم پایین آورده، سیاست بانک مرکزی ترکیه در پایین آوردن نرخ بهره در کنار سقوط سنگین ارزش لیر باعث خواهد شد تا در اوایل سال آینده شاهد تورم بیش از 30درصدی در این کشور باشیم.
عربستان آماده آشتی با اسرائیل
نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل، گفت آخرین موضع رسمی عربستان این است که به‌محض اجرای بندهای طرح صلح عربی، ما آماده‌ایم روابط خود را با اسرائیل عادی کنیم. به گزارش فارس، «عبدالله المعلمی» نماینده دائم عربستان سعودی در سازمان ملل، در عین ابراز آمادگی برای عادی‌سازی روابط، از اسرائیل خواست به اشغال اراضی کشورهای عربی پایان دهد. پایگاه خبری «عربی-۲۱» به نقل از المعلمی گزارش داد: «آخرین موضع رسمی عربستان این است که به‌محض اجرای بندهای طرح صلح عربی که در سال ۲۰۰۲ مطرح شد، ما آماده‌ایم که روابط خود را با اسرائیل عادی کنیم.» وی ادامه داد: «ما خواستار تشکیل کشور مستقل فلسطینی به پایتختی قدس شرقی، اعطای حق تعیین سرنوشت به مردم فلسطین و پایان اشغال اراضی عربی هستیم که اسرائیل در سال ۱۹۶۷ اشغال کرد.» این مسوول سعودی همچنین ادعا کرد که «به مجرد اینکه چنین اتفاقی رخ دهد، نه‌تنها عربستان، بلکه همه جهان اسلام و ۵۷ عضو سازمان همکاری اسلامی در این مساله یعنی به رسمیت شناختن اسرائیل و برقراری روابط با آن، دنباله‌رو ما خواهند بود». المعلمی گفت: «اقدامات اسرائیل در کرانه باختری و نوار غزه درباره شهرک‌ها، محاصره و محرومیت مردم فلسطین از حقوقشان، اشتباه است.» اوایل نوامبر گذشته بود که منابع اسرائیلی خبر دادند یک هیات اسرائیلی حاضر در آمریکا، به عربستان سعودی سفر و با مسوولان بلندپایه این کشور دیدار کردند و هدف آنان از این سفر، عادی‌سازی روابط بوده است. طرح صلح عربی، طرحی است که «عبدالله بن عبدالعزیز» پادشاه وقت سعودی در مارس ۲۰۰۲ در اجلاس سالانه سران عرب در بیروت مطرح کرد که مورد پذیرش تمام کشورهای عضو قرار گرفت و به تصویب رسید. این طرح شامل مقرراتی است که از عادی‌سازی روابط با اسرائیل جلوگیری می‌کند تا زمانی که اسرائیل به بازپس‌دهی حقوق فلسطینی‌ها بر اساس قطعنامه‌های بین‌المللی متعهد نباشد و از خاک کشورهای عربی که در سال ۱۹۶۷ اشغال کرده عقب‌نشینی نکرده باشد.
هند اولین خریدار سامانه اس-۵۰۰
معاون نخست‌وزیر روسیه در مصاحبه‌ای، هند را به عنوان اولین خریدار خارجی احتمالی سامانه دفاع هوایی پیشرفته اس-۵۰۰ مطرح کرد. به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری تاس، یوری بوریسوف، معاون نخست‌وزیر روسیه در مصاحبه با شبکه آر‌بی‌سی و در پاسخ به این سوال که آیا هند قرار است اولین کشور خریدار سامانه اس-۵۰۰ ساخت روسیه باشد، بیان کرد: تردیدی نیست که به مجرد تحویل این سامانه به سربازان ارتش ما، هند در صورت ابراز تمایل برای خرید این سلاح پیشرفته، در صدر فهرست فروش قرار خواهد گرفت. در همین حال معاون نخست‌وزیر روسیه تاکید کرد، ارزیابی اخیر کارشناسان اندیشکده موسوم به «موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم» (سیپری) مبنی بر افول فروش بزرگ‌ترین تولیدکنندگان سلاح در روسیه در بازار جهانی تسلیحات را قبول ندارد. این معاون نخست‌وزیر روسیه تاکید کرد: من در این پیش‌زمینه با نتایج اتخاذشده از سوی آنها موافق نیستم زیرا آنها خیلی چیزهایی را که من درباره آنها می‌دانم، لحاظ نکرده‌اند. دوم اینکه داده‌های آماری ما نشان می‌دهند که ما دفتر پایداری برای قراردادهای بلندمدت با میزان ارزش ۵۰ میلیارد دلار داریم و بر اساس جدیدترین آمار صادرات سالانه ما، رقمی معادل ۱5-۱3 میلیارد دلار بوده است. واردکننده‌های سرشناس اقلام ما، قراردادهایی بلندمدت با ما دارند. بوریسوف خاطرنشان کرد: روسیه برای ارائه کردن تسلیحات جدید به بازار جهانی تسلیحات آمادگی دارد. وی افزود: منظورم نوآوری‌ها و سیستم‌های دفاع هوایی است که ما را در جهان پیشتاز کرده است. این شامل سامانه اس-۵۰۰ Prometei هم می‌شود. ما در واقع و در مقایسه با سایر کشورها طیف وسیع و کاملی از سامانه‌های دفاع هوایی، از سیستم‌های موشکی زمین به هوای دوش پرتاب تا پرتابگرهای چندمنظوره اس-۴۰۰ را به بازار ارائه می‌دهیم. موسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، گزارش سالانه ۲۰۲۰ خود را در ششم دسامبر منتشر کرد که در آن مساله فروش تسلیحات و خدمات نظامی توسط ۱۰۰ شرکت برتر این صنعت را پوشش داد. این گزارش نشان می‌دهد، سطح فروش شرکت‌های روس که در میان این ۱۰۰ شرکت برتر قرار دارند برای سومین سال متوالی کاهش یافته است. به طور خاص، فروش آنها در سال ۲۰۲۰ با 5 /6 درصد کاهش به 4 /26 میلیارد دلار رسیده است، در حالی که در سال ۲۰۱۹ معادل 2 /28 میلیارد دلار بود. بر اساس این گزارش، ۹ شرکت روس عامل پنج درصد از مجموع فروش ۱۰۰ شرکت برتر بوده‌اند.
هشدار جنگ خیابانی در یمن
فرستاده سازمان ملل به یمن در سخنانی نسبت به وقوع جنگ خیابانی در مأرب هشدار داد. به گزارش ایسنا، به نقل از سایت شبکه روسیا الیوم، هانس گروندبرگ، فرستاده سازمان ملل به یمن در سخنانی در جریان نشست ماهانه شورای امنیت درباره یمن اظهار کرد که او نسبت به احتمال وقوع جنگ خیابانی در مأرب نگران است و این اتفاق در صورت رخ دادن پیامدهای بسیار خطرناکی برای غیرنظامیان به همراه خواهد داشت. وی افزود: جنگ در مناطق مختلف یمن و به ویژه در اطراف مأرب و میان انصارالله و ائتلاف متجاوز عربی و دولت مستعفی یمن تشدید شده است. گروندبرگ ادامه داد: همچنین شمار اسرای هر دو طرف در حال افزایش است. وی هشدار داد که این مساله می‌تواند به ایجاد فصل جدیدی از جنگ در یمن منجر شود که از جنگ کنونی خونین‌تر خواهد بود. فرستاده سازمان ملل به یمن در ادامه خواستار توقف تنش و اتخاذ فوری تدابیر برای حفاظت از غیرنظامیان شد. وی همچنین اعلام کرد یک روند سیاسی فراگیر به رهبری خود یمنی‌ها و تحت حمایت سازمان ملل آغاز می‌شود. وی همچنین تاکید کرد که تشدید درگیری‌های نظامی نباید این روند را متوقف کند و طرف‌های درگیر حتی در صورتی که آماده تحویل سلاح‌هایشان نباشند، باید با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
♦♦♦
ایلنا: هزاران نفر از شهروندان ترکیه در تظاهراتی که به دعوت اصناف و سندیکاهای ترکیه صورت گرفت به کاهش شدید ارزش لیر و نرخ بالای تورم به خیابان‌ها آمدند و اعتراض کردند و خواستار افزایش حقوق خود شدند.
ایلنا: سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد آمریکا دیگر هیچ نیرویی با ماموریت رزمی در عراق ندارد و نیروهای آمریکایی‌ای که در عراق باقی مانده‌اند دیگر نقش نظامی ندارند و تنها در راستای ارائه خدمات مستشاری فعالیت می‌کنند.
ایسنا: جنبش فتح در لبنان از توقف هرگونه تماس و ارتباط با جنبش حماس در تمام سطوح و در تمام مناطق لبنان به دنبال حادثه کشته و زخمی شدن چند تن در درگیری فتح و حماس در اردوگاه برج شمالی در لبنان خبر داد.
مهر: «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس‌جمهوری بلاروس به اتحادیه اروپا هشدار داد: «اگر تحریم‌هایی که اعمال کرده‌اند یا اعمال خواهند کرد، ما را در وضعیت اضطراری قرار دهد و راه‌حلی برای پاسخ به تحریم‌های آنها از طریق سایر اقدامات نداشته باشیم، قطعاً از توقف جریان انتقال گاز به اروپا استفاده خواهیم کرد.»
ایسنا: احمد اندیشه، سفیر دولت پیشین افغانستان در سازمان ملل، طالبان را به ارتکاب طیف وسیعی از نقض‌های حقوق بشری از جمله کشتار هدفمند و ناپدید کردن‌های اجباری از زمان تصرف این کشور، متهم کرد.
ایسنا: دبیرکل اتحادیه مشاغل تونس اعلام کرد که نمی‌تواند به رئیس‌جمهور چک سفیدامضا بدهد و باید شریک روند انتقال دموکراسی باشد.
ایلنا: نیروی فضایی آمریکا با برگزاری رزمایشی جنگی در فضا، سطح مقاومت ماهواره‌ها را در برابر تهدیداتی از سوی چین و روسیه کیلومترها بالاتر از سطح زمین، آزمایش کرد.
فارس: وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد که مقامات آمریکایی و فلسطینی برای تجدید گفت‌وگوهای اقتصادی آمریکا و فلسطین که اولین نشست از این دست در پنج سال گذشته است، به صورت آنلاین دیدار کردند.
ایرنا: سازمان بین‌المللی مهاجرت در گزارشی آورده است که 2 /1 میلیون عراقی‌تبار همچنان در اردوگاه‌های آوارگان به سر می‌برند و میزان بازگشت آنها به خانه و کاشانه‌شان از سال ۲۰۱۸ رو به کاهش نهاده است.
ایلنا: «امیرخان متقی» وزیر خارجه حکومت طالبان اعلام کرد که این گروه خواهان روابط خوب با همه کشورهاست و با آمریکا مشکلی ندارد.
ایرنا: پس از درگیری شبانه میان نیروهای «خلیفه حفتر» و «دولت وحدت ملی» در آستانه برگزاری نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری لیبی، تنش‌ها در شهر «سبها» بزرگ‌ترین شهر جنوبی این کشور همچنان ادامه دارد.
♦♦♦
توقف استقرار سامانه‌های موشکی در اروپا
اعتماد نوشت: روسیه از توقف موقت استقرار سامانه‌های موشکی این کشور در قاره اروپا خبر داد. ریابکوف گفت تا زمانی که صحبت از پدیدار شدن موشک‌های آمریکا در اروپا به میان نیاید، تعلیق یک‌جانبه برای استقرار موشک‌های روسیه در این قاره نیز ادامه پیدا می‌کند. وی در این باره توضیح داد که مهلت قانونی برای زمان استقرار سامانه‌های موشکی روسیه در اروپا توسط «ولادیمیر پوتین» اعلام شده و مسکو اکنون منتظر پاسخ کشورهای عضو ناتو است. بر اساس این گزارش، معاون وزیر خارجه روسیه همچنین خاطرنشان کرد، دلیلی وجود ندارد که در جدی بودن موضعی که توسط پوتین اتخاذ شده، شک کند.
نگرانی ترکیه از تجزیه بوسنی و هرزگوین
ایسنا نوشت: وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد، رای قانونگذاران صرب برای آغاز جدایی جمهوری صرب بوسنی از نیروهای مسلح، قوه قضائیه و سیستم مالیاتی بوسنی و هرزگوین «اشتباه و خطرناک» است و می‌تواند ثبات منطقه‌ای را تهدید کند. این اظهارات مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه پس از آن مطرح شد که دولت جدید آلمان از اتحادیه اروپا خواست تا تحریم‌هایی را علیه میلوراد دودیک، عضو صرب شورای سه‌نفره ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین به خاطر این تصمیم اعمال کند. رای غیرالزام‌آور هفته گذشته با هدف هموار کردن راه برای جدایی جمهوری صرب بوسنی از بوسنی و هرزگوین که پس از جنگ ۱۹۹5-۱۹۹2 میلادی به دو منطقه خودمختار جمهوری صرب و فدراسیون تحت سلطه کروات‌ها و بوسنیایی‌ها تقسیم شده است، صادر شد.
سکوت آمریکا درباره حملات اسرائیل به سوریه
اعتماد نوشت: وزارت خارجه آمریکا از اظهارنظر درباره تازه‌ترین گزارش «واشنگتن‌پست» مبنی بر حملات اسرائیل به «تاسیسات شیمیایی» در سوریه خودداری کرد. جالینا پورتر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: طبعاً ما گزارش‌های حملات هوایی را دیده‌ایم اما نمی‌توانیم در این زمینه اظهارنظر کنیم. این اظهارات پورتر در واکنش به گزارشی از روزنامه واشنگتن‌پست بیان شد که در آن ادعا شده نیروی هوایی اسرائیل در دو نوبت سایت‌هایی را در سوریه هدف قرار دادند که تل‌آویو مدعی بود ممکن است برای «ساخت سلاح‌های شیمیایی» از آنها استفاده شود. طبق ادعای واشنگتن‌پست اسرائیل در فروردین ۱۳۹۹ و سپس در خرداد ۱۴۰۰ سه واحد تاسیسات شیمیایی در دمشق و حمص در سوریه را بمباران کرده است.
وتوی روسیه علیه بحران آب‌وهوایی
همشهری نوشت: نماینده روسیه در شورای امنیت سازمان ملل با وتوی قطعنامه پیشنهادی جمهوری ایرلند و نیجر، مانع از آن شد که بحران آب‌وهوایی به‌عنوان «تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌المللی» مورد شناسایی قرار گیرد. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این قطعنامه که برای نخستین‌بار در تاریخ سازمان ملل در شورای امنیت به رای گذاشته شده، با 12 رای موافق از مجموع 15 رای اعضا همراه شد، اما به‌دلیل رای مخالف روسیه به‌عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت، به تصویب نرسید. ایرلند و نیجر در کنار برخی دیگر از کشورهای عضو، طی یک‌سال گذشته تلاش داشته‌اند با مطرح کردن بحران اقلیمی به‌عنوان مساله‌ای که تهدیدکننده صلح و امنیت بین‌المللی است، آن را در دستور کار شورای امنیت قرار دهند.