سرمایه‌گذاری در فناوری
صندوق ویژن اروپا
شکل‌دهی آینده طبق خواست فرد چقدر هزینه دارد؟ آقای ماسایوشی سان رئیس سافت‌بانک این رقم را صد میلیارد دلار برآورد می‌کند. مبلغی که معادل موجودی صندوق ویژن (Vision) ژاپن است که در سهام شرکت‌های فناوری مدرن از قبیل وی‌ورک (WeWork) و اوبر سرمایه‌گذاری کرده است. آقای سان در حال تشکیل یک صندوق مشابه و بسیار بزرگ است. اکنون اتحادیه اروپا نیز یک صندوق می‌خواهد. در 22 آگوست اخبار مربوط به پیشنهاد تشکیل یک صندوق صد میلیاردیورویی با هدف پشتیبانی از بنگاه‌های اروپایی در صنایع دارای اهمیت راهبردی به بیرون درز کرد.
فارغ از نام و تمرکز بر فناوری‌های بالا، صندوق فیوچر (Feture) اروپا به چند دهه قبل بازمی‌گردد. سیاستمداران قاره کهن بر این باور بودند که از موهبت شرکت‌های پیروز و برنده برخوردارند. اما تجربه دهه 1970 پایان خوبی نداشت. قهرمانان ملی که با پول مالیات‌دهندگان حمایت می‌شدند برای حفظ بقای خود به پول بیشتری نیاز پیدا کردند.
نگرانی در مورد عقب افتادن اروپا در زمینه فناوری نیز سابقه‌ای دیرینه دارد. در اوایل دهه 2000 کشورهای فرانسه و آلمان آنچنان از نفوذ گوگل نگران شدند که با هزینه زیاد موتور جست‌وجوی اروپایی به نام کوارو (Quaero) را به راه انداختند. اما پس از گذشت چند سال و صرف ده‌ها میلیون یورو، این پروژه بدون سروصدا کنار گذاشته شد.
اما نگرانی سیاستمداران از فقدان یک گوگل، آمازون یا علی‌بابای اروپایی هنوز پابرجاست. بنابراین آنها مصمم شده‌اند یک‌بار دیگر تلاش کنند اما این‌بار به جای قهرمانان ملی، قهرمانان اروپایی بسازند. صنایعی که از نظر سیاستمداران استراتژیک قلمداد می‌شوند و به پیشرفت نیاز دارند شامل باتری‌ها و هر چیز مرتبط با هوش مصنوعی می‌شوند. در گذشته سازمان مستقر در بروکسل این‌گونه هیجانات در سیاست اقتصادی را آرام می‌کرد. در ماه فوریه، کمیسیون اروپا که بازوی اجرایی اتحادیه است جلوی ادغام واحد ریل‌سازی زیمنس، غول مهندسی آلمان، را با آلستوم فرانسه به دلیل حفظ رقابت گرفت و به رویای تشکیل یک غول قاره‌ای فرانسوی-آلمانی پایان داد.
اما اکنون دیدگاه‌های مسوولان اروپایی عوض شده است. مارگارت وستاگر رئیس اداره رقابت اروپا که بارها مانع تلاش‌های سیاسی برای حمایت از صنایع مورد علاقه شده بود احتمالاً از سمت فعلی خود کنار می‌رود. از گذشته سیاست فرانسه در مورد کنترل دولت بر اقتصاد مورد علاقه سیاستگذاران آلمانی بوده است. اورسلا وان درلین آلمانی که از اول نوامبر ریاست کمیسیون اروپا را در دست می‌گیرد قبلاً گفته بود که لازم است اروپا در سیاست صنعتی خود تجدید نظر کند. سیاستمداران اکثر جناح‌ها قصد دارند یک قلعه اروپایی بسازند تا از شرکت‌هایشان در برابر زورگویی ترامپ و حملات گروه‌های چینی تحت حمایت دولت دفاع کنند. صندوق مورد نظر هنوز تا تاسیس فاصله زیادی دارد. خانم وان درلین خود را از این نظریه دور نگه می‌دارد. اندکی پس از آنکه بنگاه خبری پولیتیکو (Politico) از پیشنهاد تشکیل صندوق پرده برداشت کمیسیون آن را فقط یک پیش‌نویس با هدف کسب نظرات خواند. شاید این حرف درست باشد. صندوق از برخی جهات، مثلاً چگونگی تامین منابع آن (پول عمومی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی) و چگونگی حمایت آن از شرکت‌ها (خرید مستقیم سهام آنها) کاملاً شفاف عمل می‌کند اما در جهات دیگر هنوز ابهاماتی وجود دارد. مهم‌ترین کمبود، فقدان فهرستی از شرکت‌های دارای فناوری بالا برای سرمایه‌گذاری صندوق است. سیاستمداران اروپایی برای پیشرفت باید از یک جا شروع کنند.
