گزارش تهدید
مدیران عامل شرکت‌های بزرگ با چه تهدیدهایی مواجه‌اند؟
جنگ و درگیری، یکی از پرتکرارترین واژه‌هایی بوده که در یک سال اخیر در سر خط خبرهای جهانی آمده است. افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، ادامه درگیری روسیه و اوکراین و البته تهدیدهای نظامی علیه تایوان شاید بیشتر از هر زمان دیگری در هزاره سوم ریسک‌های ژئوپولیتیک را در سراسر جهان توزیع کرده است. بر اساس آخرین نظرسنجی گروه تحقیقاتی PwC که از مدیران رده‌بالای کسب‌وکارهای جهانی گرفته شده است، این مدیران ریسک‌های ژئوپولیتیک را مهم‌ترین تهدید پیش‌روی کسب‌وکارهایشان در سال آینده می‌دانستند. با توجه به اینکه نااطمینانی‌های جهانی همچنان ادامه دارد، مهم‌ترین دغدغه رهبران کسب‌وکار این است که چگونه بتوانند سازمان خود را در این محیط پیچیده هدایت کرده و تاب‌آوری و موفقیت کسب‌وکارشان را تضمین کنند. با این حال تجارت، فناوری، آب‌وهوا و ثبات نیروی کار دیگر مواردی هستند که گزارش‌های موسسه‌های مختلف فعال در حوزه ریسک آنها را در زمره خطرهایی در نظر گرفته‌اند که کسب‌وکارها در سال‌های آتی با آن درگیر خواهند بود. در حالی که هر یک از این نیروها به‌طور جداگانه بر قرار گرفتن در معرض خطر تاثیر می‌گذارند، پیوستگی فزاینده آنها به پیچیدگی ریسک می‌افزاید و چالش‌های جدیدی را برای رهبران کسب‌وکار ایجاد می‌کند. در دوره تغییرات سریع و افزایش نوسانات، مدیران مالی، ریسک و افراد باید با هم گرد هم آیند تا درک بهتری از نحوه ارتباط این خطرات داشته باشند. جهان بی‌ثبات‌تر است و محیط اقتصاد کلان که در آن باید ریسک‌ها را مدیریت کرد در نوسان دائمی است. سرعت تکامل ریسک، که در بسیاری از مناطق از طریق همه‌گیری ایجاد شد، همچنان تشدید می‌شود و ارتباط متقابل بیشتری میان خطرات ایجاد می‌کند. در چنین شرایطی، نتایج نظرسنجی PeW نشان می‌دهد که ریسک‌های ژئوپولیتیک (41 درصد) در صدر فهرست نگرانی‌های مدیران رده‌بالا قرار دارند، پس از آن نوسانات کلان اقتصادی (28 درصد)، آب‌وهوا (18 درصد)، سایبری (شش درصد)، کمبود مهارت /استعداد (پنج درصد) و اختلال در زنجیره تامین (دو درصد). این یافته‌ها بر ماهیت چندوجهی چالش‌های پیش‌روی رهبران کسب‌وکار امروز تاکید می‌کند. پرداختن به ریسک‌های ژئوپولیتیک نیازمند رویکردی فعال و استراتژیک برای مدیران سطح اجرایی است. رهبران با مطلع ماندن از تحولات جهانی، تقویت روابط با سهامداران کلیدی و توسعه برنامه‌های احتمالی، می‌توانند سازمان‌های خود را برای مقابله با طوفان‌های احتمالی بهتر آماده کنند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در فرآیندهای مدیریت ریسک و ایجاد فرهنگ انعطاف‌پذیری می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا با شرایط متغیر سازگار شده و قوی‌تر ظاهر شوند.
جهت‌یابی مدیران دولتی در جهان پرتلاطم
تلاطم چهار سال گذشته چشم‌انداز ژئوپولیتیک را تغییر داده و محیط ژئوپولیتیک چندقطبی حاصل از سال 2024 مدیریت ریسک را غیرقابل مذاکره کرده است. این موضوع به نوبه خود، نیاز سازمان‌ها را به یک عملکرد استراتژیک واقعی در امور دولت تقویت کرده است. محیط کنونی ما محیطی است که در آن رهبران کسب‌وکار خبره در امور دولتی شکوفا می‌شوند، در حالی که آنهایی که برای تکامل خود تلاش کرده‌اند بیشتر عقب می‌افتند. همکاران راسل رینولدز برای ارائه بینش برای رهبرانی که هدفشان مدیریت این خطرات و ایجاد تیم‌های موثر است، 55 رهبر امور دولتی را مورد بررسی قرار داد و 15 مصاحبه را در صنایع و مناطق جغرافیایی انجام داد، و دیدگاه‌های در حال تغییر این رهبران را در مورد چشم‌انداز ژئوپولیتیک، تیم‌ها و سازمان‌هایشان به تصویر کشید.
تغییر محیط خارجی: مدیران دولتی بیشتر نگران چه خطرات ژئوپولیتیکی هستند؟
در اواخر سال 2023، جیمی دیمون، مدیرعامل جی‌پی مورگان چیس، گفت: «این ممکن است خطرناک‌ترین دورانی باشد که دنیا در دهه‌های اخیر دیده است.» بررسی‌ها نشان می‌دهد که کمتر از یک نفر از هر سه مدیر رده‌بالا برای رسیدگی به عدم قطعیت ژئوپولیتیک احساس آمادگی می‌کند، و این را به چالشی تبدیل می‌کند که مدیران دولتی در سطح جهانی کمترین آمادگی را برای مقابله با آن دارند.
به طور خاص، مدیران دولتی گزارش می‌دهند که تحولات نظارتی در حال تحول، درگیری‌های مسلحانه و رقابت‌های سیاسی فزاینده تنش‌آمیز، تهدیدات سایبری و مسائل مربوط به حریم خصوصی داده‌ها، رکود اقتصادی و رکود، مقررات فرامرزی و درگیری‌های تجاری در سه سال آینده بیشترین تاثیر را بر سازمان‌های آنها
خواهد داشت. این نگرانی‌ها منعکس‌کننده چشم‌انداز نظارتی پیچیده و اغلب چندقطبی است. از آنجا که نوآوری‌هایی مانند هوش مصنوعی قوانین و مقررات را پیچیده‌تر می‌کنند، درگیری‌های مسلحانه درهم‌تنیده در سطح جهانی رایج‌تر می‌شوند و موضوعاتی مانند رکود اقتصادی، تهدیدات سایبری، مقررات فرامرزی و درگیری‌های تجاری ظریف‌تر و چندوجهی‌تر می‌شوند، بنابراین مدیران دولتی نیاز به تصمیم‌گیری دقیق‌تر، ایجاد مهارت در مواجهه با ابهام و همچنین توانایی واکنش سریع به بحران را دارند.
برای تدوین یک پاسخ پیچیده، آگاهانه و سریع، آنها به یک رویکرد استراتژیک فعال، تیم مناسب در اطراف خود و منابع اختصاصی، تمرکز و مشارکت از سراسر سازمان خود نیاز دارند. همچنین سنجیدن ملاحظات کوتاه‌مدت سیاسی و اقتصادی در کنار «اثر دومینوی» بلندمدتی که رویدادهای ژئوپولیتیک می‌توانند در سرتاسر جهان داشته باشند، از دیگر موضوعاتی است که مدیران باید به آن توجه کامل داشته باشند.
با تکیه بر این، مسیر کاهش موثر این خطرات ژئوپولیتیک مملو از شکاف‌های توانایی و محدودیت‌های منابع است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از رهبران کسب‌وکار احساس می‌کنند برای هدایت چشم‌انداز ژئوپولیتیک پیچیده‌تر هم از منظر مهارت‌ها و هم از منظر منابع، مجهز نیستند. این امر نشان‌دهنده یک گسست اساسی میان پاسخ‌های استراتژیک مورد نیاز برای کاهش موثر تهدیدات ژئوپولیتیک و قابلیت‌های عملیاتی فعلی است. برای رفع این شکاف، مدیران دولتی باید نقاط قوت، تاثیر و کارایی سازمان خود را ارزیابی کرده و استعدادهای لازم را پرورش دهند.
مقابله با خطرات ژئوپولیتیک
برای مقابله با این خطرات ژئوپولیتیک، سازمان‌ها بر تعامل عملکرد تجاری، تجزیه و تحلیل و پرورش روابط خارجی تمرکز می‌کنند. در پاسخ به چشم‌انداز ژئوپولیتیک به سرعت در حال تحول و افزایش تقاضاهای اجتماعی، مدیران دولتی گزارش می‌دهند که تغییرات استراتژیک و عملیاتی کلیدی را برای خدمت‌رسانی بهتر به سازمان‌های خود انجام داده‌اند که شامل موارد زیر می‌شود:
تقویت هماهنگی تجاری و گروه‌های عملکردی در سراسر سازمان
تحکیم و بسیج روابط شبکه‌های خارجی، از جمله با گروه‌های مدافع شخص ثالث
استفاده از داده‌ها و تجزیه و تحلیل‌ها برای اطلاع از پیامدهای سیاست در زمان واقعی و اجرای راه‌حل
سازماندهی عملیات برای تقویت همکاری متقابل عملکردی، ادغام استراتژیک در بخش‌های مختلف
ارتقای مهارت تیم‌ها برای تطبیق‌پذیری بیشتر و موقعیت بهتر در کارکردهای مجاور امور دولتی.
مدیران دولتی به‌طور فزاینده‌ای به اهمیت پاسخ‌های فعال و چابک به تهدیدات ژئوپولیتیک موجود و نوظهور اشاره کرده‌اند.
مدیران دولتی باید به کسانی که تصمیم‌های استراتژیک می‌گیرند نزدیک بمانند و کانال‌های ارتباطی را به هیات‌مدیره و مدیران رده‌بالای خود گسترش دهند تا رهبران ارشد کسب‌وکار را در جریان مسائل به‌سرعت در حال تحول، از جمله مشاوره در مورد طیف وسیعی از سناریوها، تغییر شرایط، و نتایج آن قرار دهند.
بسیاری از مدیران همچنین خاطرنشان کردند که بهبود زیادی در ارتباطات و به اشتراک‌گذاری اطلاعات بین سهامداران کلیدی و سازمان گسترده‌تر وجود داشته است. این پیشرفت‌های ارتباطی نشان می‌دهد که رهبران کسب‌وکار فراتر از امور دولتی به اهمیت این کارکرد -شاید به دلیل شرایط سیاسی پیچیده کنونی- و نیاز به مشاوره سیاسی استراتژیک در مورد این موضوعات مهم پی برده‌اند. با این حال، این روند جهانی نیست، زیرا برخی از مدیران به کاهش کیفیت کلی ارتباطات بین منابع انسانی، بازاریابی و فناوری اطلاعات اشاره کردند. با توجه به پیامدهای ژئوپولیتیک کارکنان و مشتریان، و افزایش اتکا به داده‌ها و تجزیه و تحلیل، تقویت این روابط ممکن است نیاز به اولویت‌بندی مجدد داشته باشد.
در حالی که بیش از نیمی از جهان امسال به پای صندوق‌های رای رفته یا می‌روند، سال 2024 مملو از عدم اطمینان در مورد گردش مالی اداری و پیامدهای سیاستی آن است. این امر باعث می‌شود که مدیران دولتی از سرمایه‌گذاری قابل توجه در سازمان‌ها و تیم‌های خود خودداری کنند، زیرا این عدم اطمینان در مورد پیامدهای سیاست و چهارچوب قانونی، تصمیم‌گیری کوتاه‌مدت و ادامه تمرکز بر عملیات تجاری گسترده‌تر را برای مدیران چالش‌برانگیز می‌کند.
برای دست‌وپنجه نرم کردن با محیط ژئوپولیتیک که به سرعت در حال تغییر است و تغییرات سازمانی بعدی که آنها نیاز دارند، مدیران دولتی به تیم‌های قوی در اطراف خود نیاز دارند. اکنون بیش از هر زمان دیگری، انتظار می‌رود که این مدیران ابتدا استراتژیست‌های تجاری و سازمانی و در مرحله بعدی متخصصان حمایت باشند. در حالی که تخصص عملکردی همچنان حیاتی است، مدیران دولتی اکنون هوش تجاری و سیاسی، و همچنین بینش سیاست و راهبری مردم را به عنوان مهم‌ترین عامل موفقیت در این نقش در اولویت قرار می‌دهند.
ریسک دیجیتال
نظرسنجی شرکت تحقیقاتی اودیت‌بورد، نشان می‌دهد که 78 درصد از سازمان‌ها هوش مصنوعی (AI) را به عنوان یک خطر نوظهور ردیابی می‌کنند و در عین حال خودشان این فناوری را به کار می‌گیرند. بیش از نیمی از شرکت‌های مورد بررسی گزارش کردند که از هوش مصنوعی برای بهبود کارایی و بهبود وضعیت ریسک دیجیتال خود استفاده می‌کنند.
دوسوم سازمان‌ها ارزیابی ریسک هوش مصنوعی را با استفاده از فرآیندهای داخلی موجود (65 درصد) یا راهنمایی‌ها و بهترین شیوه‌های سازمان‌های حرفه‌ای (63 درصد) در اولویت قرار می‌دهند. 55 درصد دیگر می‌گویند که از قوانین / مقررات جاری و در حال انتظار برای اولویت‌بندی ریسک استفاده می‌کنند. بیش از نیمی از سازمان‌های مورد بررسی از هوش مصنوعی برای بهبود بهره‌وری تیم (57درصد) و افزایش تشخیص تهدید (56درصد) استفاده می‌کنند. تقریباً نیمی از آنها می‌گویند که از آن در گزارش‌دهی (48 درصد) و خودکارسازی برنامه‌های اقدام و پاسخ (42 درصد) استفاده می‌کنند. تقریباً نیمی از پاسخ‌دهندگان تحمل ریسک خود را نسبت به هوش مصنوعی بسیار بالا (17 درصد) یا بالا (29 درصد) توصیف می‌کنند، در حالی که تنها 12 درصد از تحمل ریسک هوش مصنوعی پایین (9 درصد) یا بسیار کم (سه درصد) گزارش می‌دهند. 87 درصد از شرکت‌ها از معیارهای قابل گزارش برای مدیریت ریسک دیجیتال استفاده می‌کنند. از این گروه، 97 درصد معیارهای خود را موثر می‌دانند و 59 درصد می‌گویند معیارهایی که استفاده می‌کنند بسیار موثر هستند.
توصیه به مدیران
PwC سه نکته کلیدی برای رهبران کسب‌وکار و مدیران رده‌بالا که به دنبال جهت‌دهی به کسب‌وکارشان در شرایطی مملو از ریسک ژئوپولیتیک هستند، ارائه کرده است:
1- به‌طور مستمر چشم‌انداز ژئوپولیتیک را زیر نظر داشته باشید و اثرات بالقوه بر کسب‌وکار خود را ارزیابی کنید.
در مورد رویدادهای جهانی، تغییرات نظارتی و پویایی قدرت در حال تغییر که می‌تواند بر عملیات، زنجیره تامین یا دسترسی به بازار شما تاثیر بگذارد، مطلع باشید. به‌طور مرتب ارزیابی‌های ریسک خود را به‌روز کنید و استراتژی‌های خود را برای به حداقل رساندن قرار گرفتن در معرض اختلالات ژئوپولیتیک تطبیق دهید.
2- فرهنگ تاب‌آوری و چابکی را در سازمان خود پرورش دهید.
با تشویق همکاری متقابل، تیم‌ها را برای تصمیم‌گیری سریع و سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه برای ایجاد نیروی کاری که می‌تواند با شرایط در حال تغییر سازگار شود، تشویق کنید. با پرورش ذهنیتی انعطاف‌پذیر و چابک، سازمان شما برای مقابله با چالش‌های ناشی از خطرات ژئوپولیتیک مجهزتر می‌شود.
3- برنامه‌های اضطراری جامع برای کاهش اختلالات احتمالی ایجاد کنید.
آسیب‌پذیری‌های حیاتی را در عملیات، زنجیره تامین و حضور در بازار شناسایی و برنامه‌های دقیقی برای رفع اختلالات احتمالی تدوین کنید. این ممکن است شامل تنوع بخشیدن به شبکه‌های تامین‌کننده، کاوش در بازارهای جایگزین یا سرمایه‌گذاری در سازوکار‌های انتقال ریسک مانند بیمه باشد. با برنامه‌ریزی فعال برای سناریوهای مختلف، می‌توانید تاثیر ریسک‌های ژئوپولیتیک را بر تجارت خود به حداقل برسانید. همان‌طور که مدیران رده‌بالا در یک چشم‌انداز جهانی پیچیده‌تر حرکت می‌کنند، بسیار مهم است که هوشیار و سازگار باقی بمانید. مدیران می‌توانند با اولویت دادن به مدیریت ریسک، ایجاد انعطاف‌پذیری و توسعه برنامه‌های احتمالی قوی، سازمان‌های خود را برای موفقیت در مواجهه با عدم قطعیت‌های ژئوپولیتیک قرار دهند.
