آخر هفته شوک‌آور پایتخت

تهران روز چهارشنبه را با شوک یک حمله تروریستی آغاز کرد. حمله چند تروریست به حرم امام (ره) و ساختمان اداری مجلس. حوالی سه و نیم بعدازظهر چهارشنبه (17 خرداد) وقتی نیروهای امنیتی ساختمان اداری مجلس را پاک‌سازی کردند، خبر آمد که حمله‌های تروریستی 13 نفر را شهید و 43 نفر را هم زخمی کرده است. صبح، شایعه‌ها می‌گفت که کار، کار داعش است. ولی این شایعه حوالی ساعت دو و نیم ظهر تایید شد. پس از اینکه «خبرگزاری اعماق» وابسته به داعش این خبر را تایید کرد. آنها یک ویدئوی چندثانیه‌ای از داخل ساختمان منتشر کردند. در حالی که صدای تیر به گوش می‌رسید و یک نفر تیرخورده روی زمین افتاده بود، کسی به زبان عربی و لهجه‌ای کتابی، می‌گفت: «خدایا شکرت، فکر کرده‌اید ما قرار است برویم؟ ما آمده‌ایم که به اذن خدا بمانیم!» البته آنها فقط مدت کوتاهی توانستند بمانند و مجبور به انفجار خود شدند.

به گزارش ایسنا اطلاعیه وزارت کشور می‌گوید سه تیم تروریستی قصد انجام عملیات داشتند. تیم اول دو نفر بودند که ساعت 10 و نیم صبح خودشان را به صحن مصطفی خمینی در ضلع غربی حرم امام (ره) رساندند. یکی از آنها خودش را منفجر کرد و دیگری در حال تیراندازی کور، کشته شد. در این حادثه یکی از کارگران فضای سبز کشته و سه نفر از ماموران انتظامات حرم نیز زخمی می‌شوند. چهار نفر عضو تیم دوم بودند که همزمان با تیم اول، به خانه ملت رفتند. آنها از دروازه مربوط به مراجعه‌کنندگان وارد شدند و با زخمی کردن محافظ دروازه ورودی توانستند به ساختمان اداری مجلس راه پیدا کنند. ضاربان پوشش زنانه داشتند و می‌خواستند به صحن علنی مجلس بروند، ولی مقاومت نیروهای امنیتی آنها را به سمت طبقات بالایی ساختمان اداری و دفاتر نمایندگان مجلس راند. ابتدا یکی از نمایندگان به ایسنا گفت یکی از ضاربان دستگیر شده ولی بعد مشخص شد که چنین نیست. ظهر، وزارت اطلاعات گفت تیم سوم را پیش از انجام عملیات دستگیر کرده است. در همین زمان نمایندگان مجلس در صحن علنی حتی صدای تیر را هم نشنیدند و بعد از مطلع شدن نیز همچنان به کارهای خود به ریاست مسعود پزشکیان، ادامه دادند. شبکه خبر هم بدون اینکه اشاره‌ای به این ماجرا کند، تصویری زنده از جلسه مجلس گوشه تصویر خود پخش می‌کرد. تاج‌گردون، وکیلی و ایمن‌آبادی در اینستاگرام از خود و فضای مجلس عکس گذاشتند تا نشان دهند این اتفاق خللی در کارشان ایجاد نکرده است. در واقع می‌خواستند جلوی شایعه‌ها را بگیرند. شایعه‌هایی که هر لحظه مخابره می‌شد؛ از گروگان گرفته شدن همسران نماینده‌ها و انفجار دوم در حرم امام (ره) بگیرید تا حمله به حسینیه جماران و اطلاعیه وزارت اطلاعات درباره اینکه مردم سوار مترو نشوند. لاریجانی ساعتی پس از شروع حمله به ساختمان مجلس به صحن علنی آمد و اقدام تروریست‌ها را موضوعی جزئی و بزدلانه توصیف کرد و پس از صحبت‌های او، ساعت یک بعدازظهر نمایندگان به‌تدریج مجلس را ترک کردند. چند دقیقه بعد در حالی که سردار عزیز جعفری و دو تن از معاونانش در محل حادثه حاضر شدند، به خاطر تنگ‌تر شدن حلقه محاصره، یکی از ضاربان خودش را منفجر کرد. مقاومت‌ها کم و بیش ادامه داشت تا آنکه حوالی ساعت سه و نیم بعدازظهر تقریباً طبقه چهارم ساختمان اداری از وجود تروریست‌ها پاک شد. این نخستین حمله تروریستی از هفت سال گذشته تاکنون است.

♦♦♦

تغییر قطعی در کابینه دوازدهم

سخنان حسن روحانی در ضیافت افطار با وزیران، روسای سازمان‌ها، مدیران و استانداران احتمال تغییر در کابینه دوازدهم را به یک موضوع قطعی تبدیل کرد. حسن روحانی در این ضیافت به تغییر در کابینه اشاره کرده و گفته بود: «...ما در چهار سال دولت یازدهم، به دلایلی سختگیری نکردیم... همه افراد در دولت بدون استثنا زحمت کشیدند... اما همه هم یک‌جور نبودند... بعضی‌ها با همه توان آمدند. به قولی بعضی‌ها گیوه را ور‌کشیدند و به میدان آمدند. اما بعضی‌ها پاشنه گیوه‌شان خوابیده بود، ور‌نکشیدند و لخ‌لخ کردند.»

شرق با اشاره به این سخنان نوشت: چنین سخنانی احتمال تغییر در کابینه را از مرحله گمانه‌زنی گذراند و به یقین تبدیل کرد. حالا به نظر می‌رسد عزم روحانی برای تغییر ترکیب کابینه دوازدهم جزم شده است؛ تا جایی که محمدعلی نجفی، مشاور رئیس‌جمهوری، در گفت‌وگو با تسنیم پیش‌بینی کرده ۵۰ درصد کابینه فعلی تغییر خواهد کرد. اکنون که تغییر کابینه قطعی شده، پرسش اصلی این است که تغییرات به کدام اعضای کابینه خواهد رسید؟ شنیده‌ها حاکی از آن است که برای هم‌اندیشی دراین‌باره، جلساتی با حضور رئیس دولت اصلاحات، چهره‌های اصلاح‌طلب و چند نماینده از دولت تشکیل شده است. در این جلسات درباره اینکه تغییرات کابینه حول چه وزارتخانه‌هایی می‌چرخد، بحث شده است. همچنین درباره گزینه‌هایی که می‌توانند جایگزین وزرای فعلی باشند هم صحبت شده است. بر اساس آنچه از این جلسه‌ها شنیده شده، جایگاه سخنگویی دولت، وزارت کشور، وزارت علوم، وزارت آموزش‌وپرورش، ریاست دفتر رئیس‌جمهوری، وزارت صنایع و بازرگانی و وزارت راه‌وشهرسازی، ازجمله وزارتخانه‌هایی هستند که دستخوش تغییر خواهند شد. اما گزینه‌های پیشنهادی چه کسانی هستند؟ گفته می‌شود محمد شریعتمداری، رئیس ستاد انتخاباتی روحانی که در دولت یازدهم معاونت اجرایی ریاست‌جمهوری را بر عهده داشت، برای وزارتخانه‌های «کشور»، «صنعت، معدن و تجارت» و همچنین ریاست دفتر رئیس‌جمهور پیشنهاد شده است. البته وزارت «صنعت، معدن و تجارت» ازجمله وزارتخانه‌هایی است که دولت قصد دارد لایحه تفکیک آن را به انضمام تفکیک وزارتخانه‌های «راه‌وشهرسازی» و «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» به مجلس تقدیم کند. در صورت تفکیک بخش صنایع از بازرگانی، شریعتمداری درعین‌حال گزینه پیشنهادی برای وزارت صنایع هم هست. شنیده شده در این صورت، معاون شریعتمداری، «حسن یونس سینکی» هم یکی از گزینه‌های وزارت بازرگانی محسوب می‌شود. سینکی همچنین معاون شریعتمداری در زمان تصدی او بر این وزارتخانه در دولت اول اصلاحات بود. شهیندخت مولاوردی، معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، ازجمله چهره‌های موفق دولت یازدهم است که به‌عنوان گزینه پیشنهادی وزارت آموزش‌وپرورش مطرح است و احتمال دارد جانشین فخرالدین دانش‌آشتیانی شود. رضا فرجی‌دانا که نتوانست از مجلس دهم برای وزارتخانه «علوم، تحقیقات و فناوری» رای اعتماد بگیرد، اکنون بار دیگر از گزینه‌های پیشنهادی این وزارتخانه است و ممکن است جایگزین محمد فرهادی شود. از محمد ستاری‌فر و محمدعلی نجفی هم به عنوان گزینه‌های وزارت «تعاون، کار و تامین اجتماعی» نام برده می‌شود. این دو چهره البته جزو گزینه‌های پیشنهادی سازمان برنامه‌وبودجه هم هستند. اما به نظر می‌رسد که در ساختار سازمانی جدیدی که هنوز نهایی نشده است، محمد نهاوندیان، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری هم وارد کابینه خواهد شد و یکی از گزینه‌های وزارت صنایع (بعد از تفکیک) است. به‌این‌ترتیب علاوه بر شریعتمداری، مرتضی بانک، معاون سرپرست کل نهاد ریاست‌جمهوری و محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری هم از دیگر گزینه‌هایی هستند که به‌جای نهاوندیان پیشنهاد شده‌اند.

♦♦♦

ادمین‌های تلگرامی وزیر اطلاعات را به مجلس کشاندند

 ماجرای ادمین گروه‌های تلگرامی همچنان در فضای سیاسی ایران در جریان است. به گزارش شرق امضای ۲۲ نماینده پای نامه اعتراض به دستگیری ادمین‌های تلگرامی است. آنها را پیش از نوروز ۹۶ بازداشت کردند و تا اکنون نه مرجع دستگیری مشخص شده و نه دلایل آن. نمایندگان وزیر اطلاعات را به کمیسیون امنیت مجلس فراخوانده‌اند تا پاسخگوی چند پرسش باشد. یکی از مهم‌ترین‌ها حول دستگیری ۱۲ جوانی می‌چرخد که ماه‌هاست در زندان به سر می‌برند و هنوز وضعیت‌شان تعیین تکلیف نشده است. وزیر هم به صراحت توپ را در زمین نهادی انداخته که ۱۲ ادمین تلگرامی را بازداشت کرده است. به صراحت گفته «وقتی ما آنها را بازداشت نکردیم، اینجا چه توضیحی بدهیم». به گفته مطهری این بازداشت‌ها از طرف وزارت اطلاعات نبوده؛ بلکه از سوی اطلاعات سپاه بوده؛ البته گفته‌شده مدیر کانال تلگرامی وزیر اطلاعات هم بازداشت شده است. اگرچه نمایندگان پذیرفته‌اند که وزیر اطلاعات در جریان بازداشت ادمین کانال‌های تلگرامی نبوده اما بناست علوی به‌زودی میهمان صحن علنی مجلس باشد و جزئیات بازداشت ادمین‌ها را برای نمایندگان و البته افکار عمومی بازگو کند.

♦♦♦

دیپلماسی تلفنی با قطر

پس از آنکه کشورهای عربستان سعودی، مصر، بحرین و امارات ارتباط خود را با قطر قطع کردند، مساله نزدیکی روابط اقتصادی و سیاسی میان ایران و قطر قوت گرفت. این گمانه به خصوص پس از مکالمه تلفنی وزیر امور خارجه ایران با همتای قطری خود قوت بیشتری گرفت. شرق در این خصوص نوشت: بستن همه راه‌ها به روی قطر و در تنگنا قرار دادن این کشور از سوی کشورهای عربی، او را به سوی ایران سوق خواهد داد و باید دید که ایران از این فرصت چگونه بهره‌برداری می‌کند. برخی از تحلیلگران باز کردن آغوش برای قطر را غیرعقلانی می‌دانند چون قطر نیز مانند دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس تاکنون بارها مواضع ضدایرانی اتخاذ کرده است. گروهی از تحلیلگران نیز معتقدند قطر به فراخور زمان و اوضاع منطقه دریافته که آینده از آن ایران است و به خاطر همین راه خود را از هم‌پیمانانش جدا کرده بنابراین فرصت خوبی است تا این نزدیکی را پذیرفته و از منافع سیاسی و اقتصادی آن بهره‌مند شویم. این گمانه‌زنی‌ها در حالی است که وزارت خارجه کشورمان به خنثی‌ترین شکل ممکن به این رویداد مهم منطقه‌ای واکنش نشان داد تا عجولانه خود را وسط معرکه اختلافات کشورهای عربی نینداخته باشد. بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه راه‌حل اختلافات میان کشورهای منطقه و از جمله اختلاف فعلی میان سه دولت همسایه قطر با این کشور را تنها از طریق روش‌های سیاسی و مسالمت‌آمیز و گفت‌وگوهای شفاف و صریح میان طرفین دانست. ظریف نیز بعد از آنکه در صفحه توئیتر خود نوشت: «همسایگان ثابت‌اند و نمی‌توان جغرافیا را تغییر داد. فشار راه‌حل نیست. گفت‌وگو ضروری است، به‌خصوص در ماه مبارک رمضان»، دست به کار شد و گفت‌وگو با همتایانش در منطقه و خارج از منطقه را شروع کرد. ظریف با وزرای خارجه ترکیه، عمان، عراق، مالزی، الجزایر، لبنان، تونس و اندونزی رایزنی و درباره مسائل منطقه و مسائل دوجانبه گفت‌وگو کرد. او همچنین با همتای قطری‌اش گفت‌وگو کرد. از اینکه دو وزیر خارجه مشخصاً درباره چه مسائلی صحبت کردند، خبری نشد اما به هر حال این گفت‌وگو را می‌توان اولین گام برای نزدیکی بیشتر ایران و قطر دانست. اما تماس تلفنی با وزیر خارجه قطر تنها گفت‌وگوی تلفنی مهم ظریف در عصر دوشنبه نبود؛ او با شیخ صباح الخالد الصباح همتای کویتی‌اش نیز گفت‌وگو کرد. این گفت‌وگو از آن جهت درخور توجه است که کویت در ماه‌های اخیر تلاش خود را به کار گرفته بود تا میان ایران و کشورهای عضو شورای همکاری‌های خلیج فارس میانجیگری کند.