به نام پدر

دولت‌ها به دلایل مختلف در انجام ماموریت‌های متعارف خود شکست می‌خورند اما با اختلاف بسیار، مهم‌ترین شکست زمانی رقم می‌خورد که یک دولت، توان اجرای اساسی‌ترین وعده خود را از دست می‌دهد: تحقق منافع جمعی. این شکست اغلب با پدیده‌ای که از آن با عنوان «تسخیر دولت توسط نخبگان» یاد می‌شود، مرتبط است. تسخیر دولت نوعی از نظم حکمرانی فاسد است که در آن نخبگان سیاسی-اقتصادی تصمیماتی می‌گیرند که به زیان کل جامعه منتهی می‌شود؛ نخبگان، منابع و منافع جامعه را «تسخیر» می‌کنند. 

پژوهش‌گران توافق دارند که نقطه آغازین تسخیر دولت در ایران به نیمه دوم دهه 1380 و بویژه تحریم‌های بین‌المللی بازمی‌گردد و پس از آن، اقتصاد ایران در دوره‌های مختلف با شدت و ضعفی متفاوت، گروگان گروه-های ذی‌نفع و نخبگان سیاسی-اقتصادیِ «خودی» بوده است. در همین حال، چنین به نظر می‌رسد که مفهوم خودی در ایران امروز در چرخشی تاریخی بجای معیارهای ایدئولوژیک بر اساس آقازادگی بازتعریف شده است. این چرخش، اعتبار حاکمیت را به‌شدت مخدوش کرده است چرا که در دوران بحران اقتصادی، هر پدیده مرتبط با فسادِ آقازاده‌ها، در چشم مردم گرفتار در فشار اقتصادی بزرگ‌تر و عظیم‌تر جلوه می‌کند.