تورم مستدام؟

اقتصاد ایران در سال گذشته (1401) نیز کم‌وبیش مانند پنج سال گذشته شرایط بی‌ثباتی را طی کرده است. تداوم تورم‌های بالا و جهش قیمت دارایی‌ها مهم‌ترین جلوه این بی‌ثباتی بود. در سال‌های پیش‌رو انتظار افزایش متوسط رشد اقتصادی وجود ندارد گرچه نوعی توافق در مذاکرات احیای برجام همراه با افزایش تولید و صادرات نفت می‌تواند صرفاً برای مقطع کوتاه (حدود یک سال) امکان افزایش رشد اقتصادی را فراهم کند. متاسفانه چشم‌انداز چنین توافقی نیز وجود ندارد. به نظر نمی‌رسد که حتی با حصول توافق آثار آن بر رشد اقتصادی بتواند در سال ۱۴۰۲ نمایان شود به همین دلیل برای سال ۱۴۰۲ محتمل‌ترین سناریو تداوم رشد اقتصادی در حدی مشابه یا کمتر از سال ۱۴۰۱ پیش‌بینی می‌شود. در ارتباط با تورم نیز در طول پنج دهه گذشته ایجاد توان خرج کردن فراتر از توان تولید به شکل رشدهای بالای نقدینگی سبب تداوم تورم‌های بالا و دورقمی شده است. در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۱ بخشی از تورم بالا معلول به تاخیر افتادن نیروی تورمی رشدهای بالای نقدینگی قبل از سال ۱۳۹۷ و بخشی معلول تشدید رشد نقدینگی و بالاخره بخشی نیز معلول تحریم‌ها و جهش‌های ارزی ناشی از آن بوده است. در سال ۱۴۰۲ محتمل‌ترین سناریو آن است که در غیاب تشدید تحریم‌ها، نرخ تورم بتواند مسیر نزولی را طی کند؛ محدود شدن رشد نقدینگی و تا حدی افزایش نرخ بهره دلیل اصلی این روند نزولی خواهد بود. با این حال رخدادهای سیاسی و به ویژه بین‌المللی پیش‌بینی در این زمینه را دشوار کرده است. 

منبع: گزارش اقتصادی: چشم‌انداز اقتصاد کلان ایران در سال 1402، تهیه‌شده توسط «دانایان گروه مالی»