دوراهی سخت
کرونا زیانبارتر است یا تورم؟
رضا طهماسبی: ویروس کووید 19 تازه‌ترین خطر بزرگ برای اقتصاد جهانی و البته اقتصاد ایران است، خطری که از نظر تبعات منفی‌اش می‌توان گفت بی‌سابقه بوده است. ویروسی که به سرعت در تمام دنیا پراکنده شده و در حال از بین بردن سرمایه انسانی است و هزینه زیادی روی دست دولت و مردم برای اقدامات حفاظتی یا درمان گذاشته است.
بر اساس تازه‌ترین آمار روز چهارشنبه پنجم آذرماه (تا زمان تنظیم این گزارش) شمار جان‌باختگان مبتلایان به ویروس کووید 19 به 46 هزار و 207 نفر رسیده است. تعداد کسانی که بر اثر این بیماری در فاصله 24ساعته تا ظهر همین روز درگذشته‌اند برابر با 469 نفر است. در همین فاصله 13 هزار و 843 نفر نیز به تازگی به جمع مبتلایان افزوده شده‌اند تا جمع کل مبتلایان به 894 هزار و 385 نفر برسد. این آمار نشان می‌دهد تاکنون حدود 1 /5 درصد از کسانی که به این ویروس آلوده شده‌اند، جان خود را از دست داده‌اند. گرچه آمار جهانی مرگ و میر کرونا نسبت به بیماری‌هایی چون طاعون و وبا زیاد نیست اما سرعت بالای سرایت این بیماری و آمار نزدیک به 14 هزار مبتلای جدید در روز، زنگ خطر بزرگی را برای مردم و البته سیاستگذار نواخته است. آمار چند ماه گذشته همه را به این تکاپو انداخته که باید کاری کرد اما اینکه چه کاری کرد، محل بحث و بررسی است.
کرونا کسب‌وکارهای زیادی را تعطیل کرده، با بستن مرزها تجارت خارجی را دچار محدودیت شدید کرده، جان انسان‌ها را به خطر انداخته و بازارها را دستخوش نوسان و تلاطم کرده و کل اقتصاد جهان را به مرض نااطمینانی مبتلا کرده است. نااطمینانی چون هنوز نه درمانی دارد و نه واکسن موثری برای پیشگیری.
تورم از بلایای شناخته‌شده و مزمن اقتصاد است که در دهه‌های نه‌چندان نزدیک خسارات زیادی به اقتصادهای مختلف در جهان وارد کرده است. اقتصاد ایران هم حداقل پنج دهه است گرفتار تورم بالا و دورقمی است، تورمی که به‌طور متوسط سالانه بین 18 تا 20 درصد بوده که در شرایط کنونی، نرخی بالا و دور از انتظار است.
آخرین داده‌ها درباره نرخ تورم که توسط مرکز آمار منتشر می‌شود نرخ تورم کل کشور در آبان‌ماه ۱۳۹۹ را برابر 0 /29 درصد اعلام کرده است. این نرخ در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه 3 /26 درصد برای دهک اول تا 2 /35 درصد برای دهک دهم نوسان دارد. رقمی بالا که مردم را تحت فشار می‌گذارد و اقتصاد را بی‌ثبات می‌کند.
با این همه تفاوت کرونا و تورم در این است که تورم، برخلاف کرونا، هم درمان دارد و هم راه پیشگیری از آن مشخص است و درگیری ما با آن به خاطر نابلدی و ناتوانی سیاستگذار است. حالا گروهی از اقتصاددانان برای کنترل کرونا، موافق تعطیلی گسترده و البته حمایت دولت از افراد و خانوارهای آسیب‌دیده از تعطیلی کسب‌وکارها هستند. حمایتی که از چنته دولت دچار کسری بودجه احتمالاً جز با خلق پول برنمی‌آید که در آینده تورم را دربر خواهد داشت. اما کدام‌یک برای اقتصاد خطرناک‌تر است؟ تورم یا کرونا؟ آیا باید هزینه تورم آینده را به جان بخریم تا کرونا را مهار کنیم؟ سوالی که پاسخ دادن به آن ساده نیست.
