دشواری روحانی بودن

فضای سیاسی ایران این روزها حال و هوای خاصی دارد. برخی مشغول تاختن به برجام و دستاورد دولت یازدهم‌اند. برخی در انتظار نتیجه نهایی مذاکرات ایران و اروپا. برخی دیگر نهانی طرح سوال و استعفای روحانی را در پیش گرفته‌اند و برخی دیگر برای کرسی ریاست بر مجلس خیز برداشته‌اند.

ماجرای مهم اما همچنان برجام است و واکنش‌های جهانی و داخلی به این توافق. یکی از مهم‌ترین واکنش‌ها در هفته گذشته مربوط به مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا بود که در سخنانی استراتژی تازه‌ای برای ایران پیشنهاد کرده است. اعتماد نوشت: پمپئو در این سخنان به دلایل آمریکا برای خروج از برجام اشاره کرد و با طرح اتهام حمایت ایران از فعالیت‌های تروریستی و نفوذ و مداخله در امور داخلی کشورهای منطقه تاکید کرد که آمریکا به دنبال اعمال شدیدترین تحریم‌های اقتصادی علیه ایران خواهد بود. اما وزیر خارجه آمریکا توافق جدید با ایران را پیشنهاد داده اما این توافق 12 پیش‌شرط دارد.

1- ایران باید به آژانس گزارش کاملی از ابعاد نظامی برنامه هسته‌ای ارائه کند و از این اقدامات دست بکشد و به شکلی که قابل راستی‌آزمایی باشد، برای همیشه برنامه نظامی هسته‌ای خود را کنار بگذارد.

2- ایران باید غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و هرگز به دنبال بازفرآوری پلوتونیوم نرود و تاسیسات آب سنگین خود را ببندد.

3- ایران باید به بازرسان آژانس اجازه بازدید از همه سایت‌های خود در سرتاسر کشور را بدهد.

4- ایران باید به برنامه موشک‌های بالستیک خود پایان دهد و پرتاب یا توسعه موشک‌های با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را متوقف کند.

5- ایران باید شهروندان آمریکایی و همچنین شهروندان متحدان و شرکای ما را که در ایران زندانی، مفقود یا در بازداشت هستند آزاد کند.

6- ایران باید به حمایت از گروه‌های تروریستی خاورمیانه از جمله حزب‌الله لبنان، حماس و جهاد اسلامی فلسطین پایان بدهد.

7- ایران به حاکمیت عراق احترام بگذارد و به دولت این کشور اجازه خلع سلاح شبه‌نظامیان شیعه را بدهد.

8- ایران همچنین باید به حمایت نظامی خود از حوثی‌ها پایان دهد و در راستای یک راه‌حل صلح‌آمیز در یمن گام بردارد.

9- ایران باید همه نیروهای تحت فرماندهی خود را از سوریه خارج کند.

10- ایران باید به حمایت از طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان و منطقه پایان دهد.

11- ایران باید به حمایت سپاه قدس از گروه‌های تروریستی و شرکای شبه‌نظامی خود پایان بدهد.

12- ایران باید رفتارهای تهدیدکننده علیه همسایگان خود را کاهش بدهد، چراکه بسیاری از آنها متحدان آمریکا هستند. این مساله شامل تهدیدات ایران برای نابودی اسرائیل و شلیک موشک به خاک عربستان و امارات متحده عربی نیز می‌شود.

شما چه‌کاره هستی که تصمیم بگیری؟

حسن روحانی از اولین افرادی بود که به سخنان پمپئو واکنش نشان داد. شرق نوشت: رئیس‌جمهوری در سخنرانی پیش از افطار خود در جمع تعدادی از استادان و پزشکان به ادعاهای وزیر خارجه آمریکا پاسخ داد و گفت: «امروز باید بیشتر به هم کمک کنیم. امروز حکومتی در آمریکا سر کار آمده که ۱۵ سال به عقب برگشتند. آنها یک‌مرتبه برگشتند به دوران بوش پسر و حرف‌های سال ۲۰۰۳ را تکرار می‌کنند.» او افزود: «دنیای امروز نمی‌پذیرد آمریکا برای جهان تصمیم بگیرد. آقایی که تا دیروز در مرکز جاسوسی بوده الان به عنوان وزیر خارجه آمریکا معرفی شده و می‌خواهد تعیین تکلیف کند؛ شما چه‌کاره هستی درباره ایران و جهان تصمیم بگیری؟ زمان این حرف‌ها گذشت. مردم ما صدها بار این حرف‌ها را شنیدند و بی‌اعتنایی کردند.»

ایران هم پاسخ وزارت امور خارجه به اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا را منتشر کرد و نوشت: رژیم آمریکا در موضعی نیست که برای کشور بزرگی همچون ایران که به تعهداتش پایبند بوده شرط تعیین کند. در این بیانیه آمده است: اظهارات سخیف، بی‌مایه، توهین‌آمیز و مداخله‌گرانه وزیرخارجه جدید آمریکا و نسبت‌های ناروا به ملت بزرگ و متمدن ایران نشانه استیصال و درماندگی مقام‌های دولت آمریکا در مقابل ملت ایران و تلاش مذبوحانه برای انحراف اذهان جهانی از اقدام غیرقانونی و نقض عهد آمریکا در برجام است که حقوق بین‌الملل و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را که توسط دولت آمریکا پیشنهاد و به اتفاق آرا تصویب شده بود زیرپاگذاشته است.

سوال از رئیس‌جمهور تقدیم هیات رئیسه شد

در میان تنش‌های بین‌المللی، دولت با فشار مخالفان داخلی هم مواجه است. چندی پیش بود که برخی از نمایندگان مجلس از طرح سوال از رئیس‌جمهور خبر دادند. ماجرای سوال از روحانی تا هیات رئیسه هم رفت و در نهایت با برگزاری جلساتی تعداد امضاها از حد نصاب کمتر و ماجرا مختومه شد. اما انگار مجدداً طرح سوال کلید خورده است. دنیای اقتصاد نوشت: نماینده مردم رشت خبر داده طرح سوال از رئیس‌جمهوری با ۹۵ امضا تقدیم هیات‌رئیسه مجلس شده. آنها برای عدم تکرار تجربه قبل از امضاکنندگان تعهد گرفته‌اند که پای امضای خود بمانند. آن‌گونه که جبار کوچکی‌نژاد به باشگاه خبرنگاران گفته محتوای سوالات تدوین‌شده از رئیس‌جمهور، آشفتگی بازار ارز، تورم، مشکلات موسسات مالی و اعتباری، بیکاری جوانان و برجام است. محمدباقر نوبخت هم در واکنش به طرح سوال از رئیس‌جمهور گفته اینکه آقای رئیس‌جمهور با این همه مشغله بلند شوند و بروند به یک سوال پاسخ دهند آن هم سوالی که همکاران ایشان ده‌ها بار به آن پاسخ دادند، نشان می‌دهد که ما دنبال پاسخ نیستیم و دنبال بحث دیگری هستیم.

تلاش برای اقدام متقابل

تلاش نمایندگان برای فشار بر دولت به همین مورد ختم نشده. جواد کریمی‌قدوسی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم به فارس گفته 70 نماینده طرح دوفوریتی را امضا کرده‌اند که اگر ظرف یک ماه آینده مذاکره با اروپایی‌ها نتیجه نداد فعالیت‌های هسته‌ای از سر گرفته شود. پیش از این هم مجتبی ذوالنور، نماینده اصولگرای قم از تهیه طرح دوفوریتی اقدام مقابل در مجلس خبر داده و به ایلنا گفته بود: «با خروج آمریکا از برجام، تمام تحرکات هسته‌ای باید ازسر گرفته شود، اما روحانی با ادامه برجام، راهی خلاف قانون پیش گرفته است.» این همه فشار به دولت دوم روحانی در حالی است که تنها یک‌سال از عمر دولت جدید گذشته. اعتماد در سالروز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری از مصائب روحانی بودن نوشت و به بیم‌ و امیدهای این دولت اشاره کرد. وعده‌های محقق‌شده و محقق‌نشده روحانی و خواست پشت روحانی را خالی نکنیم.

توئیتر را هم آزاد کنید

تلاش برای رفع فیلتر تلگرام هنوز راه به‌جایی نبرده که هشت تن از وزرا و نمایندگان مجلس در نامه‌ای درخواست رفع فیلتر توئیتر را دارند. شرق در این خصوص نوشت: هشت عضو از 12 عضو کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، شامل شش وزیر و دو نماینده مجلس در نامه‌ای خطاب به دادستان کل کشور خواستار رفع فیلتر توئیتر شدند. در این نامه با اشاره به دلایل منطقی و مستند برای رفع فیلتر توئیتر، این فضا فضایی برای نقش‌آفرینی موثرتر برای فعالان رسانه‌ای کشور و جوانان دانسته شده است، چراکه استفاده از فضای رسانه‌ای بین‌المللی تاثیر بسیار قوی‌تری در جامعه جهانی خواهد داشت.

این نامه به تایید و امضای جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ بطحایی، وزیر آموزش ‌و پرورش؛ علوی، وزیر اطلاعات؛ آوایی، وزیر دادگستری؛ غلامی، وزیر علوم؛ صالحی، وزیر ارشاد؛ سبحانی‌فر، نماینده مردم سبزوار (رئیس کمیته مخابرات مجلس) و کاظمی، نماینده مردم ملایر در مجلس رسیده است. اعضای کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه 12 نفر هستند و در صورت طرح این موضوع در این کمیته، با نظر مساعد امضاکنندگان این نامه، توئیتر رفع فیلتر خواهد شد. شرق نوشت: در این بین، نام علوی، وزیر اطلاعات، در میان امضاکنندگان نامه درخواست رفع فیلتر توئیتر و یوتیوب، از همه جالب‌تر و مهم‌تر به نظر می‌رسد؛ چراکه درخواست او به این معناست که بلندپایه‌ترین و اصلی‌ترین مقام امنیتی دولت روحانی نیز این دو شبکه اجتماعی را واجد مشکل امنیتی برای فعالیت در ایران نمی‌داند و معتقد است باید فعالیت در آن آزاد باشد.

توئیتر را آزاد نمی‌کنیم

پس از انتشار این نامه، مشخص شد که گویا درخواست این افراد تنها رفع فیلتر توئیتر نبوده و دو سامانه دیگر را هم شامل می‌شده. اما درخواست دادستان کل کشور به هر دو درخواست منفی بوده است. چراکه مهر به نقل از منتظری، دادستان کل کشور نوشت: با دو نامه مواجه بودیم که تعدادی از وزرای عضو کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ارائه کردند. یک نامه جهت رفع فیلتر از توئیتر و طرح در کارگروه بود و نامه دوم هم با شش امضا در رابطه با رفع فیلتر از دو سامانه دیگر بود. این دو سامانه قبلاً در کمیته مطرح و فیلتر شده بود اما توئیتر به موجب دستور قضایی فیلتر شده و به همین جهت قابلیت طرح در کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه را ندارد و از این‌رو مطرح نخواهیم کرد. مادامی‌که شرایط توئیتر مثل گذشته باشد، دستور قضایی به استحکام خود باقی است.

خیز برای ریاست بر مجلس

هفته جاری موعد انتخاب هیات رئیسه مجلس است و فراکسیون‌های مختلف تلاش می‌کنند که جایگاه ریاست و 12 کرسی اصلی مجلس را از آن خود کنند. خبرآنلاین نوشت: وزن‌کشی فراکسیون‌ها برای سومین انتخابات هیات رئیسه مجلس آغاز شده است و هر روز صدایی از زیر سقف هرم شکل بهارستان به گوش می‌رسد. تا اینجا همه چیز گویا تکرار سال گذشته است. درست مانند همان روزها کاظم جلالی ساز تفاهم ائتلاف و اتحاد را کوک کرده و ایده‌اش این است که رئیس لاریجانی باشد و نواب هم پزشکیان و مطهری و برای ۹ کرسی دیگر سهم هر فراکسیون سه کرسی باشد. خط ائتلاف رئیس فراکسیون مستقلین، از سوی سخنگو پیگیری می‌شود و مهرداد لاهوتی گفته: «ما به دنبال این هستیم که به همراه دو فراکسیون دیگر یک لیست مشترک بدهیم.» از آنجا که فراکسیون ولایی دل پری از حضور مطهری بر کرسی نایب‌رئیسی دارند از همان سال اول تلاش کردند تا این کرسی را از او بگیرند و آن را یا به محمد دهقان بدهند یا به حاجی‌بابایی. امیدی‌ها یک نگاه به پشت سر دارند و یک نگاه به روبه‌رو. انگار بر سر دوراهی ائتلاف و استقلال بدجور گرفتار آمده‌اند. علیرضا رحیمی معتقد است باید ائتلاف کرد اما تضمین قطعی گرفت. اما مسعود رضایی، نماینده شیراز می‌گوید دلیلی ندارد ائتلاف کنیم. البته شاید عارف نخواهد برای ریاست کاندیدا شود اما پزشکیان می‌تواند و از آنجا که ولایی‌ها هم دل خوشی از لاریجانی ندارند این موضوع می‌تواند باعث شود در کرسی ریاست هم ما تغییر داشته باشیم. اما آن‌طور که بهرام پارسایی سخنگوی فراکسیون امید می‌گوید گویا دل امیدی‌ها با ائتلاف است.