فاجعه مرگبار در معدن آزادشهر

هفته گذشته سی‌امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران افتتاح شد. رضا صالحی‌امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در مراسم افتتاح این نمایشگاه که تا ۲۳ اردیبهشت‌ماه در مجموعه نمایشگاهی شهر آفتاب برپاست، گفت: «نمایشگاه کتاب حتی در دوران جنگ تحمیلی که کشور در یکی از سخت‌ترین دوران به سر می‌برد اولویت داشت و این اولویت تغییر نکرد. به طوری که در سال ۶۶ نمایشگاه کتاب تهران با حضور ۳۲ ناشر خارجی برگزار شد. برگزاری نمایشگاه کتاب در آن روزها  بهترین گواه برای اهمیت دادن به کتاب و فرهنگ در جمهوری اسلامی ایران است.» آن طور که خبرگزاری ایسنا نوشته، صالحی‌امیری در این مراسم اظهار کرد:‌ «امسال و در 30‌سالگی نمایشگاه کتاب تهران اتفاق مهمی افتاده و آن واگذاری امور به تشکل‌های صنفی است. ما در 30‌سالگی نمایشگاه می‌توانیم افق‌های نمایشگاه را ترسیم کنیم و آمادگی داریم کلید نمایشگاه را از سال آینده به صنوف واگذار کنیم و به عنوان سیاستگذار بر آن نظارت کنیم.» اعلام آمادگی دولت برای کاهش تصدی‌گری در نمایشگاه کتاب که از ابتدای دولت یازدهم بر آن تاکید می‌شود، مورد استقبال رسانه‌ها قرار گرفت؛ روزنامه «قانون» با تیتر «کلید نمایشگاه را به اصناف تحویل می‌دهیم» به استقبال این رویداد فرهنگی رفت و روزنامه «ایران» در بخشی از گزارش افتتاحیه نمایشگاه به نقل از محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، نوشت: «پیش از این فعالیت‌های دولت در این حوزه به برگزاری نمایشگاه و اقدامات اداری محدود شده بود. حال آنکه امروزه میزان واسپاری مدیریت اجرایی امور مرتبط با نمایشگاه کتاب و نشر به نقطه بالایی رسیده است؛ آنچنان که در همین نمایشگاه، مدیریت هفت کمیته اصلی نمایشگاه و همچنین معاونت اجرای نمایشگاه از سوی نمایندگان صنف انجام می‌شود. واسپاری در حوزه نشر منحصر به نمایشگاه نبوده است و اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان در محدوده تهران و اتحادیه شرکت‌های تعاونی ناشران ایران در سایر مناطق وظایف بیشتری را به عهده گرفته‌اند. با ساماندهی مصرف یارانه‌های نشر و به‌ویژه سوق‌دادن بخشی از آن به کتاب‌فروشی‌ها، دولت یازدهم همت خود را با وضوح بیشتری برای سروسامان دادن به اوضاع نابسامان به نمایش گذاشته است.» روزنامه «شرق» نیز به نقل از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشت: «متاسفانه در ادوار گذشته به دلیل تحریم‌ها، ناشران خارجی در نمایشگاه کتاب تهران کمتر شرکت می‌کردند، اما در فضای پس از برجام نقش بین‌المللی نمایشگاه کتاب پررنگ شد و اکنون چند کشور اروپایی و آسیایی تمایل دارند در نمایشگاه کتاب تهران شرکت کنند. امسال کشور ایتالیا میهمان ویژه نمایشگاه است و حضور پررنگی در آن دارد. این شروع، به نمایشگاه کتاب محدود نیست و ادامه خواهد داشت. همچنین در راستای تقویت بُعد بین‌المللی نمایشگاه امسال بحث شهر میهمان ویژه نمایشگاه کتاب دنبال شد و شهر استانبول ترکیه، امسال میهمان نمایشگاه کتاب تهران است. این بُعد نمایشگاه کتاب در بین کشورهای منطقه بی‌نظیر است.» 

علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی، نیز در این مراسم ضمن اینکه از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری خواست تا وعده افزایش یارانه‌ها را به مردم ندهند چراکه این وعده‌ها به صلاح کشور نیست، یارانه را راهی موقتی توصیف کرد که در درازمدت چاره‌ساز نیست و گفت: «مخالف یارانه دادن به حوزه نشر نیستیم، اما کلید این مساله دست دولتی‌هاست. یک روز این کار را انجام می‌دهند و یک روز انجام نمی‌دهند.» او سپس بر لزوم سرمایه‌گذاری در بخش نشر تاکید کرد و افزود: «به وزیر فرهنگ توصیه می‌کنم در حوزه صادرات صندوقی مانند صندوق تشویق صادرات در حوزه نشر ایجاد شود تا بتواند پشتیبانی‌های لازم را انجام دهد. بسیاری از چاپخانه‌ها فرسوده شده‌اند و اگر لازم باشد به صندوق توسعه ملی سفارش می‌کنیم که کمک‌هایی انجام شود.»

♦♦♦

از «سعید» خبری نداریم

هفته گذشته اخبار مربوط به حمله تروریستی به مرزبانان در مرز میرجاوه در استان سیستان و بلوچستان که ششم اردیبهشت‌ماه رخ داد، همچنان در صدر اخبار رسانه‌ها بود هم از جهت اینکه این حادثه تلخ به شهادت 9 نفر از مرزبانان ایران ختم شد و هم از این جهت که متاسفانه سرنوشت یکی از این مرزبانان با گذشت روزها از این حمله، تا لحظه تنظیم این گزارش، همچنان در ابهام است. روزنامه «شهروند» در گزارشی از این حادثه دردناک نوشت: «ساعات اولیه چهارشنبه‌شب هفته گذشته و در گرگ‌و‌میش هوا و تغییر پست مرزبان‌ها، حمله‌ای به تیمی متشکل از ۹ سرباز و سه نیروی کادر مرزبانی شکل گرفت تا شش سرباز و سه کادری به سفر ابدی بروند، دو سرباز روانه بیمارستان خاتم‌الانبیا زاهدان شوند و سرنوشت سرباز وظیفه «سعید براتی» در ‌هاله‌ای از ابهام بماند. ماموران مرزبانی به‌زعم شهید یا زخمی‌شدن سعید، منطقه محل حادثه و اطراف آن را تا کیلومترها بررسی کردند اما براساس گفته مقامات مرزبانی و استانی، رد خونی روی زمین، آنها را به خاک پاکستان رسانده که معنای آن به اسارت‌بردن سعیدِ مجروح از سوی این گروهک تروریستی است. ساعتی پس از این حادثه، خبر به‌طور وسیعی در رسانه‌های رسمی و کانال‌های تلگرامی منتشر می‌شود ولی خانواده براتی با وجود نگرانی، گمان نمی‌کردند که جان سعید آنها هم در خطر باشد تا اینکه فردای حادثه و هنگام ناهار، تلفن پدر سعید زنگ می‌خورد، فردی که خود را فرمانده هنگ مرزی معرفی می‌کند، از گم‌شدن سعید می‌گوید و از احتمال بازگشت او به خانه سوال می‌پرسد.»

روزنامه «اعتماد» نیز درباره ماجرای گم شدن مرزبان ایرانی نوشت: «٦‌اردیبهشت ماه ١١ مرزبان قرار بود شیفت‌ گشت خود را عوض کنند، اما ساعت به ٨ شب نرسیده رگباری که به روی آنها گشوده شد برنامه را عوض کرد. به جای گشت‌زنی و تعویض شیفت ٩ نفر از نیروهای مرزبانی به شهادت رسیدند و دو نفر مجروح شدند. لابه‌لای شور و هیجان حاکم بر رسانه‌ها و مردم هنگام برگزاری مناظره نامزدهای ریاست‌جمهوری، از زبان یکی از مجروحان نجات‌یافته از این کشتار مرزی جمله‌ای منتشر شد. خبرگزاری‌ها از قول سرباز داود باشتنی نوشتند: «وقتی تروریست‌ها به سمت ما حمله کردند، تنها توانستم در قسمت جنگلی و پشت درختان مخفی شوم. بعد از اینکه تروریست‌ها نیروها را به شهادت رساندند به نیروهای کادری تیر خلاصی زدند. در دقایق آخر دیدم که آنها یکی از سربازان را که زنده بود با خود بردند.» جانشین فرمانده نیروی انتظامی گفته‌های او را تایید کرد. سرباز سعید براتی از هنگ مرزی میرجاوه ربوده و به داخل خاک پاکستان منتقل شده است.»

اما پس از انتشار این اخبار،‌ همچنان خبرهای ضد‌و‌نقیض دیگری از وضعیت مرزبان مفقودشده در این عملیات تروریستی منتشر شد. روز دوشنبه 11 اردیبهشت‌ماه، محمد‌تقی ایرانی، معاون سیاسی و امنیتی استانداری خراسان شمالی، از شهادت سرباز مفقودشده خبر داد. خبرگزاری‌ها از او نقل کردند: «سرباز مفقود‌شده در عملیات تروریستی چند روز گذشته در مرز میرجاوه در استان سیستان و بلوچستان به شهادت رسیده و پیکرش به کشور تحویل داده شده است.» او حتی اعلام کرد: «طی روزهای آینده پیکر این شهید به استان منتقل شده و با حضور پرشور مردم و مسوولان مراسم تشییع نیز انجام می‌شود.» با این حال ساعاتی بعد همین مقام مسوول در گفت‌‌وگو با ایسنا اعلام کرد: «این سرباز مجروح‌شده همچنان مفقود است و به شهادت نرسیده است. شواهد حاکی از آن است که در این درگیری پای این سرباز مورد اصابت گلوله قرار گرفته و مجروح شده است.  پوتینی که پای وی بوده پیدا شده و‌لیکن همچنان خبر موثقی از این سرباز در دست نیست و همچنان در اختیار گروهک تروریستی است.» خبرگزاری ایرنا نیز نوشت: «علی‌اصغر میرشکاری، معاون امنیتی انتظامی استاندار سیستان و بلوچستان، شهادت مرزبان اسیر را تکذیب کرد و گفت: این مرزبان ایرانی اکنون اسیر گروهک تروریستی و زنده است.»

♦♦♦

جای گلوله روی شقیقه

در میان این اخبار ضدونقیض، گزارش‌هایی هم از وضعیت بازماندگان مرزبانان شهید منتشر شد. روزنامه «جام جم» در گفت‌وگو با برادر شهید علی پودینه که سه دختر سه تا یک‌ساله از او به جا مانده، نوشت: «علی 27‌ساله بود. او به محض گرفتن دیپلم وارد ناجا شد. آن موقع همه‌مان می‌گفتیم علی جان، بچه‌های در و همسایه را ببین در مرزبانی شهید شده‌اند. نرو، خطرناک است که برادرم گفت اگر قرار باشد کشته شوم، چه بهتر در راه کشورم باشد.» برادر این شهید گفته است: «یکی از بچه‌های پاسگاه می‌گفت تروریست‌ها 20، 30 نفری می‌شدند و بچه‌ها را دوره کرده بودند. آنها اول با تفنگ دوربین‌دار، راننده ماشین را زدند و سپس تیر دوم را به سوی علی شلیک کردند. بعد همه را به رگبار بستند. آخر سر هم تیر خلاص به سرشان شلیک کردند. من خودم جای گلوله را در شقیقه علی دیدم.»

♦♦♦

سانحه مرگبار برای گردشگران آلمانی

حادثه دیگری که هفته گذشته در کشورمان رخ داد، سانحه واژگونی یک دستگاه میدل باس حامل گردشگران آلمانی در جاده پاسارگاد ـ مرودشت بود که بعد از ظهر دوشنبه 11 اردیبهشت‌ماه برای یک گروه 18 نفره شامل 16 گردشگر آلمانی و راهنما و راننده رخ داد. در این سانحه که در پی لغزندگی جاده رخ داد، متاسفانه یک زوج آلمانی جان باختند و ۱۶ سرنشین نیز مصدوم شدند. بر اساس گزارشی که ایسنا از این حادثه تلخ منتشر کرد، عامل انسانی و کیفیت خودرو استفاده‌شده در بروز سانحه تاثیرگذار بوده است. در این گزارش به نقل از حمیدرضا اسلامی، سرپرست راهنمایان آلمانی‌زبان در جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی، آمده است: «بارها از آژانس‌ها خواسته شده از این مدل ماشین چینی در تورها استفاده نشود، اما متاسفانه به خاطر شرایط اقتصادی و گرانی خدمات، برخی به این کار دست می‌زنند، درحالی‌که این میدل باس‌ها به هیچ‌وجه مناسب تور نیستند و اصلاً ایمنی بالایی ندارند. سرنشینان این میدل‌باس نیز در وقوع این حادثه کم خطاکار نبودند، چرا که اگر کمربندشان را بسته بودند این اتفاق رخ نمی‌داد یا دست‌کم جان آن زوج آلمانی گرفته نمی‌شد.»

♦♦♦

انفجار شدید در معدن آزادشهر

حوالی ظهر روز چهارشنبه 13 اردیبهشت‌‌ماه وقوع انفجار در معدن زغال‌سنگ زمستان یورت که در آزادشهر استان گلستان واقع است، به تخریب تونل‌های معدن و گرفتار شدن کارگران در معدن منجر شد. تا لحظه تنظیم این گزارش همچنان عملیات امدادرسانی ادامه داشت و تا ساعت یک بامداد پنج‌شنبه 14 اردیبهشت‌ماه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تعداد جان‌باختگان این حادثه را 35 نفر اعلام کرد. ایرنا در گزارشی  از این حادثه نوشت: «گفته می‌شود به سبب غلظت گازهای سمی و عمق تونل در محل حادثه کار آواربرداری طولانی خواهد بود. بنابراین احتمال تلفات انسانی، زیاد است. معدن آزادشهر دارای تونل‌های افقی است که انفجار در انتهای تونلی به طول هزار متر رخ داد و محل انسداد حدود هزار متر با دهانه فاصله دارد.» در پی این حادثه از 14 اردیبهشت‌ماه سه روز عزای عمومی در استان گلستان اعلام شد.