مرگ پیرمرد نظریه‌پرداز

بر اساس اطلاعیه رسمی دانشگاه مریلند، توماس شلینگ، برنده جایزه نوبل اقتصاد و استاد اقتصاد و علوم اجتماعی این دانشگاه در 95 سالگی درگذشت. توماس شلینگ از سال 1990، استاد دانشکده اقتصاد و سیاست عمومی دانشگاه مریلند بود و در سال 2005 موفق شد به همراه رابرت آومن، جایزه نوبل را در علوم اقتصادی از آن خود کند. او به دلیل پژوهش روی نظریه بازی که به بررسی مدل‌های ریاضی تعارض و همکاری میان افراد منطقی می‌پردازد برنده این جایزه شده بود.

رابرات آور، رئیس دانشکده سیاست عمومی دانشگاه مریلند در یادداشتی برای دانشجویانش نوشت: در حالی که توماس به خاطر دریافت جایزه نوبل به خوبی شناخته شده است، برای ما او یک معلم، رهبر و یک عضو محبوب جامعه بوده است. حضور او،‌ ایده‌ها و همکاری او مورد ستایش همه همکارانش بود.

شلینگ سال 1921 در آمریکا به دنیا آمد و فارغ‌التحصیل دکترای دانشگاه‌های هاروارد و کارشناسی برکلی در رشته اقتصاد است. فعالیت دانشگاهی او از سال 1953 و با پیوستن به دانشگاه ییل آغاز شد. شلینگ در ادامه تا سال 1990 به عنوان استاد تمام در دانشگاه هاروارد مشغول به کار شد و پس از آن به عضویت هیات علمی دانشگاه مریلند درآمد. شلینگ سال‌های زیادی را در مجموعه فکری معروف رند (RAND) سپری کرده که در دوره بعد از جنگ‌جهانی دوم، میزبان حلقه‌ای از متخصصان معروف نظریه بازی بوده و سهم بسزایی در توسعه کاربردهای این رشته ایفا کرده است.

دو کتاب مهم شلینگ، «استراتژی تقابل‌ها» و «رفتارهای خرد و رفتارهای کلان» برای تمامی افرادی که اندکی به علوم اجتماعی علاقه‌مند باشند توصیه می‌شود. کتاب استراتژی تقابل‌ها یک کتاب کلاسیک محسوب می‌شود که هرکسی باید آن را بخواند. ایده‌های او نه‌تنها به سیاست‌های بین‌المللی مرتبط است بلکه زندگی روزمره، مطالعه رفتارهای مجرمانه و انبوه دیگری از موضوعات را در‌بر می‌گیرد. این اقتصاددان زمانی نوشتن این کتاب را به پایان رساند که فضای جهان تحت تاثیر شدید جنگ سرد قرار داشت و تقابل به معنای جنگ سرد تلقی می‌شد.

مفهوم محوری که در اکثر کتاب‌ها و مقاله‌های شلینگ دیده می‌شود بر وجود دو عنصر «تضاد» و «همسویی» منافع به طور همزمان در یک بازی تاکید دارد. در دنیای حقیقی هرچند که معمولاً دو طرف بازی رقیب هم به شمار می‌آیند ولی از طرف دیگر این دو طرف منافع مشترکی نیز دارند. توماس شلینگ را باید جزو پیشگامان تعامل علم اقتصاد و سایر حوزه‌های علوم انسانی دانست. همانند گری بکر و جیمز بوکانان که با توسعه متدولوژی علم اقتصاد به مباحث اجتماعی و سیاسی باعث شکل‌گیری حوزه‌هایی مثل حقوق و اقتصاد و انتخاب عمومی شدند شلینگ هم مفاهیم نظریه بازی را به عرصه تحلیل‌های سیاست خارجی و مسائل بین‌الملل وارد کرد. علاوه بر آن بسیاری معتقدند که نوشته‌های شلینگ (از جمله کتاب معروف رفتارهای خرد و رفتارهای کلان) یکی از اولین تلاش‌ها برای ایجاد یک چارچوب وحدت‌بخش برای علوم انسانی از طریق فراهم کردن اساس خرد برای رفتار استراتژیک به شمار می‌آید. از سوی دیگر شلینگ در توسعه شهود کاربردی نظریه بازی‌ها سهم بزرگی داشته است.