دوباره حباب

قیمت مسکن در انگلستان به طور متوسط در یک سال گذشته هفت درصد افزایش یافته است که بالاترین نرخ رشد طی سه سال گذشته محسوب می‌شود و البته این افزایش در شهر لندن، بسیار شدیدتر بوده است. این موضوع باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد شکل‌گیری حباب در این بخش شده است. کارشناسان اظهار می‌دارند مردم ممکن است برای بازپرداخت وام‌های مسکن در آینده و با افزایش نرخ بهره، با مشکل روبه‌رو شوند. برای کنترل این موضوع، انگلستان تصمیم دارد پرداخت وام‌های رهنی ارزان‌قیمت را خاتمه دهد. مارک کارنی رئیس بانک مرکزی انگلستان ضمن تایید افزایش قیمت مسکن در این کشور تاکید کرد اگرچه روند افزایش قیمت مسکن سرعت گرفته و در حال گسترش به تمام مناطق کشور است، اما این موضوع خطرناکی نیست و این بانک توانایی مدیریت آن را دارد. او همچنین اظهار داشت برای اجتناب از دخالت‌های شدید و طولانی‌مدت‌تر در آینده لازم است بانک مرکزی همین اکنون از ابزار در اختیار خود برای کنترل بازار استفاده کند. در حال حاضر میزان وام‌های رهنی 110 درصد درآمد سالیانه قابل تصرف است که اگرچه از رقم 128 درصد در سال 2008 کمتر است اما از متوسط درازمدت کشور، بیشتر است. تغییراتی که اخیراً اعلام شد، به زبان ساده به این معناست که بانک‌ها دیگر طبق برنامه «بودجه برای اعطای وام» به اعتبار ارزان برای پرداخت وام‌های رهنی و شخصی ارزان دسترسی نخواهند داشت. این برنامه از ماه جولای سال 2012 در حال اجراست و طبق اظهارات کارنی قرار است از سال آینده میلادی به جای اعطای وام شخصی و مسکن، بر اعطای وام‌های تجاری و کسب و کار متمرکز شود. اما فعلاً اعلام شده که وضعیت اعطای وام به مشاغل و شرکت‌ها، تغییری نخواهد داشت. بانک مرکزی انگلستان همچنین معیارهای مختلفی را برای دریافت‌کنندگان وام‌های مسکن تعریف کرده است و هدف از تعریف این معیارها اطمینان از این امر است که بانک‌ها، ریسک بیش از اندازه قابل قبول را نپذیرفته و همچنین قرض‌گیرندگان توانایی بازپرداخت وام‌های دریافتی را در آینده خواهند داشت. همچنین بانک‌ها موظف شده‌اند مقداری ذخیره اضافی به ازای هر وام مسکن نگهداری کنند. این سیاست با هدف کاهش جذابیت اعطای وام مسکن برای بانک‌ها طراحی شده است. با وجود تمام این موارد، بسیاری از تحلیلگران هنوز این اقدامات را کافی نمی‌دانند. خصوصاً که انگلستان برنامه‌ای تحت عنوان «کمک به خرید» تعریف کرده است که طی آن سپرده‌گذاران، با میزان اندکی سپرده می‌توانند وام‌های رهنی بدون بهره برای خرید خانه‌های نوساز دریافت کنند. شرکت‌کنندگان در این برنامه می‌توانند املاکی با ارزش 600 هزار پوند را خریداری کنند، مهم‌تر از همه اینکه هیچ اقدام محدودکننده‌ای برای پرداخت این وام در بیانیه بانک مرکزی انگلستان وجود ندارد و تمام محدودیت‌ها فقط شامل برنامه «بودجه برای اعطای وام» می‌شود. همچنین بانک مرکزی انگلستان در ضمن همین بیانیه اعلام کرد، در حال بررسی اثرات افزایش نرخ بهره بر وام‌گیرندگان، بازار و اوضاع کلی اقتصاد کشور است. در حال حاضر نرخ بهره در انگلستان به شدت پایین و برابر 5/0 درصد است و کمیته سیاست پولی اعلام کرده تا قبل از کاهش نرخ بیکاری به کمتر از هفت درصد، این نرخ را افزایش نخواهد داد. اما به هر حال مسلم است که نرخ بهره در آینده‌ای احتمالاً نه چندان دور افزایش خواهد یافت و همین موضوع نگرانی‌ها در مورد توانایی وام‌گیرندگان برای بازپرداخت وام‌های رهنی را افزایش می‌دهد.