تاریخ انتشار:
بار سنگین بودجه بر بشکه‌های ۵۰ دلاری نفت
اپلیکیشن‌های دردسرساز
تقدیم بهنگام لایحه بودجه سال 1396 شاید مهم‌ترین رویداد اقتصادی هفته گذشته باشد. آخرین لایحه دولت یازدهم در حالی برای بررسی و تصویب به بهارستان رفت که حاوی ویژگی‌های جالبی بود. منابع و مصارف بودجه کل کشور 1084 هزار میلیارد تومان و جمع منابع و مصارف عمومی دولت 371 هزار میلیارد تومان تعیین شده است. درآمدهای دولت در این لایحه 159 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که 112 هزار میلیارد تومان آن از محل مالیات خواهد بود. همچنین درآمد حاصل از واگذاری‌های سرمایه‌ای (فروش نفت خام) 116 هزار میلیارد تومان است. این اعداد نشان می‌دهد برخلاف دو سال گذشته، اتکای بودجه از دوش مالیات برداشته شده و مجدداً بر دوش نفت گذاشته شده است. بر اساس گزارش رسانه‌ها نفت در لایحه بودجه 50 دلار و قیمت دلار هم 3300 تومان در نظر گرفته شده است.
شرق در گزارش خود، بودجه سال 1396 را پایانی بر بودجه‌نویسی خیالی دانسته و گفته «نکته متمایزکننده سند پیشنهادی مالی سال آینده، از بودجه‌های سال‌های گذشته «واقعی» بودن آن است: این بودجه نه انبساطی است و نه انقباضی. دقت در ارقام جداول بودجه‌ای آشکارا نشان می‌دهد میزان فراز در عنوان‌های درآمدی و هزینه‌ای حول و حوش 8 تا ۱۰ درصد بوده است؛ عددی نزدیک به عدد تورم. بزرگ‌شدن بودجه به اندازه تورم هم حکایت از واقعی‌بودن آن دارد. این واقعی‌بودن به این معناست که اگر میزان تورم را از این بودجه بکاهیم، دوباره با بودجه سال ۱۳۹۵ مواجهیم. وفاداری دولت به سیاست کنترل تورم، به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد تا به سرمایه‌گذاری در پروژه‌های میان‌مدت و بلندمدت اعتماد کنند.»
دنیای اقتصاد اما ویژگی دیگری از بودجه را برجسته کرده و در گزارش تیتر یک خود بر شفاف‌سازی حقوق و دستمزد مدیران بر اساس بودجه 96 خبر داده و تیتر «حقوق‌ها در اتاق شیشه‌ای» را برگزیده است. به گزارش دنیای اقتصاد «این لایحه در کنار ویژگی‌هایی نظیر افزایش درآمدهای عمومی و توسعه بازار بدهی، یک ویژگی متمایز نسبت به سال‌های قبل دارد. در این لایحه، دولت مدلی برای شفاف کردن گردش مالی تمام دستگاه‌ها در حوزه دریافت، پرداخت و دستمزد طراحی کرده است. بر اساس این بودجه نهادهای عمومی و حاکمیتی در کنار دستگاه‌های اجرایی موظفند تمام اقدامات مربوط به دریافت و پرداخت خود را از طریق خزانه و تحت‌نظارت دیوان محاسبات انجام دهند. همچنین مقرر شده است ظرف حداکثر یک سال، سامانه‌ای طراحی شود تا تمام این اطلاعات به‌صورت فعال در دسترس نهادهای نظارتی کشور قرار گیرد.» روزنامه وطن امروز به مساله گرانی دلار و بنزین پرداخته است و نوشته «بر اساس لایحه بودجه سال 1396 دولت برای سال آینده دلار رسمی را بیش از 30 درصد گران‌تر از رقم فعلی در نظر گرفته و تصمیم بر افزایش نرخ سوخت دارد.»
تسنیم هم در گزارشی بر افزایش 34درصدی بودجه نهاد ریاست‌جمهوری در سال 1396 تاکید کرده و نوشته «بودجه نهاد ریاست‌جمهوری در سال 1394، 300 میلیارد تومان بوده است. همچنین بودجه مصوب سال 1395 رقم 411 میلیارد تومان در نظر گرفته شده بود. این در حالی است که بودجه نهاد ریاست‌جمهوری در سال جاری بر اساس لایحه بودجه رقم 553 میلیارد تومان لحاظ شده است.» چنین گزارشی با توجه به نزدیکی ایام انتخابات از سوی تسنیم قابل توجه است.
سکوت یارانه‌ای دولت در بودجه
بودجه 96 دولت ویژگی‌های دیگری هم دارد. مهم‌ترین بند این لایحه تصمیم دولت در خصوص اعتبار هدفمندی یارانه‌هاست که در این لایحه به روال چند سال قبل اعتبار 48 هزار میلیارد‌تومانی برای هدفمندی یارانه‌ها در نظر گرفته شده تا نشان دهد دولت برای این طرح در سال 1396 برنامه جدیدی ندارد. همچنین از متن بودجه برمی‌آید که میزان حقوق کارمندان دولت در سال 1396 معادل 10 درصد افزایش خواهد یافت و حقوق‌های زیر 5 /1 میلیون تومان در ماه معاف از مالیات خواهند بود. بودجه عمرانی در نظر گرفته‌شده برای سال 1396 نیز معادل 62 هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است. در لایحه جدید بودجه دولت مساله فروش غیبت سربازی را نیز مطرح کرده است. بر اساس این پیشنهاد به دولت اجازه داده می‌شود تمامی مشمولان خدمت وظیفه عمومی را که بیش از هشت سال غیبت دارند با پرداخت جریمه مدت زمان غیبت، به‌صورت نقد و اقساط تا پایان 1396 معاف کند. در این تبصره، میزان جریمه مشمولان غایب برای صدور کارت معافیت نظام وظیفه حداقل 10میلیون تومان و حداکثر 50 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. بخش دیگر قابل توجه این لایحه پیشنهاد وام 10میلیونی ازدواج است. اگرچه دولت در سال قبل با
پیشنهاد افزایش وام ازدواج توسط نمایندگان مجلس مخالفت کرد، اما امسال پیش‌دستی کرده و همان رقم مصوب سال گذشته را پیشنهاد داده است.
خیز بازار بدهی در لایحه 96
دنیای اقتصاد همچنین در گزارش جداگانه‌ای به بررسی وضعیت بازار بدهی در لایحه بودجه 96 پرداخته است. این روزنامه نوشته: «تبصره 5 لایحه بودجه حاوی نکاتی است که در بازار بدهی کشور بی‌سابقه است. دولت قصد دارد سال آینده برای پرداخت اصل و سود اوراق سررسید شده، به اندازه پنج هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی منتشر کند. در واقع دولت قادر خواهد بود با انتشار اوراق جدید، بدهی خود را به‌طور مستمر به آینده موکول کند. این موضوع یک گام به جلوی مهم برای توسعه بازار بدهی محسوب می‌شود و آن را به معیارهای بازارهای بدهی معتبر جهان نزدیک‌تر می‌کند. این اقدام سال‌هاست در اقتصادهای توسعه‌یافته به اجرا درمی‌آید و دولت‌ها از این ظرفیت برای تامین مالی از طریق مردم استفاده می‌کنند.»
ریال به تومان تبدیل می‌شود
بر اساس مصوبه روز چهارشنبه هیات دولت، واحد پول ایران، «تومان» و برابر با 10 ریال تعیین شد. به گزارش ایسنا هیات دولت در جلسه 17 آذر خود به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی، به بررسی پیشنهادهای کارگروه منتخب در خصوص «لایحه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» پرداخت و با تبدیل واحد پول ایران به تومان موافقت کرد. بر این اساس واحد پول ایران، «تومان» و برابر با 10 ریال تعیین شد. تغییر واحد پول ایران از ریال به تومان بخشی از لایحه «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران» است. تایید نهایی و اجرای تغییر پول ایران به تومان منوط به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان است. اگرچه تصویب این پیشنهاد تغییری در تعداد صفرهای پول ملی ایجاد نمی‌کند اما همزمان با انتشار این خبر، رسانه‌های بسیاری این خبر را به منزله حذف یک صفر از پول ملی دانستند و گزارش‌هایی در خصوص تبعات مثبت و منفی این اقدام در فضای رسانه‌ای منتشر شد.
دیوار را خراب می‌کنیم
رئیس اتحادیه املاک در دفاع از صنفش تهدید به خراب کردن «دیوار» کرده و رئیس اتحادیه موسسات توریستی و اتومبیل کرایه تهران هم در مورد به خطر افتادن مسافران تاکسی‌یاب‌های اینترنتی هشدار داده است. گویا این اپلیکیشن‌ها برای فعالان سنتی این اصناف دردسرساز شده و بازار را کساد کرده‌اند. سایت و اپلیکیشن دیوار که مدت‌هاست به یکی از مهم‌ترین مراجع جست‌وجوی خانه در تهران تبدیل شده خشم رئیس اتحادیه مشاوران املاک را برانگیخته و به گزارش ایسنا حسام عقبایی تهدید کرده «من به واسطه دفاع از صنف خودم، اپلیکیشن دیوار را خراب می‌کنم؛ چون مشاوران املاک را حذف کرده است. ۱۲ هزار دفتر مشاور املاک در شهر تهران وجود دارد که با آگهی‌های سایت دیوار، ضرر می‌کنند. در معاملات مسکن نباید واسطه را حذف کنیم در حالی که دیوار واسطه را حذف کرده است اما نرم‌افزارهایی مثل آلونک با مشاوران املاک در ارتباط هستند و این راه اصولی و صحیح است.» البته عقبایی در حالی سایت دیوار را تهدیدی برای مشاوران املاک دانسته که در ادامه سخنان خود خواستار رونق گرفتن معاملات مسکن در فضای مجازی شده و گفته «در ایران، تجار برای استفاده از فضای مجازی، هراسان هستند. این در
حالی است که ۵۰۰ شرکت برتر دنیا در فضای مجازی فعالیت می‌کنند، دکان و دفتر هم ندارند ولی ما در تجارت الکترونیک از دنیا عقب هستیم.» اما تنها اپلیکیشن دیوار منجر به اعتراض مشاوران املاک نشده، چون تنها چند روز بعد از این هشدار، رئیس اتحادیه موسسات توریستی و اتومبیل کرایه تهران هم هشدارهایی را درباره استفاده از اپلیکیشن‌های تاکسی‌یاب مطرح کرده است. به گزارش ایرنا قاسم قربانی‌خواه گفته تمامی نرم‌افزارهای ارائه‌دهنده خدمات خودرو به متقاضیان بدون جواز بوده و تحت نظارت هیچ نهادی نیست و مردم باید توجه داشته باشند که در صورت بروز مشکل هیچ نهادی پاسخگوی ضرر جانی و مالی افراد نخواهد بود. پیش از قربانی‌خواه، صنف تاکسیرانی هم به رانندگان هشدار داده بود که به هیچ‌عنوان حق ندارند با تاکسی‌یاب‌های اینترنتی مانند اسنپ یا TAP 30 همکاری کنند و در صورت همکاری متخلف شناخته می‌شوند.
همبرگر و کاپوچینوهای میلیونی
تنها اپلیکیشن‌های مجازی دردسرساز نشده‌اند، فضای مجازی برای غرفه گرانفروش فرودگاه شیراز هم جریمه 34میلیونی در پی داشت. در هفته جاری یکی از گردشگران خارجی پستی را در شبکه‌های مجازی منتشر کرد که نشان می‌داد در قبال خرید سه فنجان کاپوچینو، دو عدد همبرگر و یک هات‌داگ 270 هزار تومان به یکی از غرفه‌های فرودگاه شیراز پرداخته است. این پست در شبکه‌های مجازی با استقبال و واکنش بسیار کاربران مواجه شد. اما پس از یک روز خبر جریمه غرفه متخلف هم رسانه‌ای شد. انتشار این خبر، با واکنش بازرسان تعزیرات حکومتی استان فارس همراه شد و پس از شناسایی غرفه گرانفروش، جریمه 34 میلیون‌تومانی برای غرفه متخلف در نظر گرفته شد. همچنین قرار شد ۱۹۳ هزار تومان مبلغ اضافه دریافت‌شده از گردشگران خارجی نیز به آنها بازگردانده شود. مدیرکل تعزیرات حکومتی فارس گفته همزمان با افزایش انتقادهای مسوولان و مردم از وضعیت غرفه‌های فرودگاه شیراز گشت‌های بازرسی تعزیرات حکومتی از این فرودگاه با جدیت و استمرار بیشتری فعالیت می‌کنند.
دیدگاه تان را بنویسید