دعوت از فعالان معدنی دماوند برای مذاکره

علیرضا یوسف‌نژاد/معاون امور معادن سازمان صنعت، معدن و تجارت استان مازندران

در ارتفاعات بالاتر از 2200متری دامنه دماوند چهار معدن فعال پوکه معدنی وجود دارد که این معادن قدیمی با ظرفیت‌های مناسب تولید پوکه در حال حاضر متوقف شده‌اند. نکته فراموش‌نشدنی این است که تنها نقطه‌ای که در کشور بر تولید پوکه متمرکز شده ارتفاعات بالای دماوند است.
برای اهالی روستاهای اطراف این معادن دو دغدغه وجود دارد. یکی اینکه اگر این معادن به فعالیت و بهره‌برداری بپردازند، محیط زیست آسیب می‌بیند و دیگر اینکه بسیاری از مردمان روستا که در این معادن اشتغال دارند بیکار می‌شوند و در چرخه اقتصادی زندگی خود می‌مانند. حدوداً 300 نفر به طور مستقیم و غیرمستقیم در این معادن مشغول هستند. از سوی دیگر اگر این معادن متوقف شده به نقاط مناسب دیگری منتقل شود و جایگزینی صورت بگیرد، شرایط سختی به وجود می‌آید که ممکن است این جابه‌جایی چند سالی طول بکشد. سازمان صنعت بارها از سازمان میراث فرهنگی خواسته برای جلوگیری از حضور معادن در حریم تعیین‌شده نقاط موردنظر را با نقشه‌ای مشخص در اختیار سازمان صنعت و معدن مازندران قرار دهند.
از آنجا که پوکه در صنعت ساختمان‌سازی نقش مهمی دارد جایگزینی این محصول در صورت کمبود آن در سال‌های آینده مطمئناً مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد که این به خودی خود چالشی مهم است. اما به دلیل تخریب محیط زیست دوستداران محیط زیست ادعاهایی مبنی بر اینکه این معادن نباید فعالیت داشته باشند دارند و تلاش می‌کنند فعالیت این معادن خاتمه یابد. تا آنجا که به حوزه ما مربوط می‌شود پیگیری کرده‌ایم و با توجه به گزارش بازرسی کل کشور مشخص شد که فعالیت معدن ملار که یکی از پرسابقه‌ترین معادن پوکه در این منطقه به شمار می‌آید، قانونی است و ادامه حیات این معدن ایرادی ندارد. اما به نظرم بنا بر فعالیت‌های انجمن محیط زیست استان مازندران و تهران توقف این معدن توسط قوه قضائیه اعلام شد.
سازمان صنعت در چارچوب قوانین برنامه‌های خود را دنبال می‌کند و حال که قرار است بالاتر از این ارتفاع فعالیت معدنی صورت نگیرد، این موضوع به صورت جدی در سطح استان ممنوع اعلام شده است. شورای عالی معادن هم قرار است به زودی این معادن را تعیین تکلیف کند و پیشنهادی که در این راستا داده است، جایگزینی معدن یا پرداخت خسارت به مالکان معدن است. اما به نظرم برای حل این موضوع بهتر است مالکان با سازمان صنایع و معادن استان مازندران صحبت کنند و رضایت خود را از جایگزینی یا ارائه تسهیلات اعلام کنند تا سازمان صنایع و معادن استان مازندران با وزارت صنعت، معدن و تجارت مذاکره کند، در واقع باید نشستی داشته باشیم تا در آن وضعیت این معادن مطرح شود و این فعالان معدنی را از بلاتکلیفی درآورد. سهم معدن در تولید ناخالص داخلی یک درصد است اما در استان مازندران این سهم 2/0 است که اگر فعالیت‌های معدنی استان پنج برابر شود به وضعیت متوسط کشور خواهیم رسید. معادن استان مازندران علاوه بر اینکه در عمران و آبادانی طرح‌های عمرانی استان تاثیر بسزایی دارند در حوزه صنعت نیز در حقیقت اولین حلقه توسعه صنعتی محسوب می‌شوند لذا باید هم معادن طبقه یک و هم معادن طبقات پایین‌تر به صورت متوازن مورد حمایت قرار بگیرند.