سرگیجه عراقی

اوپک با یک مشکل از سوی عراق مواجه شده است. دومین صادرکننده بزرگ اوپک میان تعیین سهمیه تولید و بحران افزایش تولید گیر افتاده و چشم‌انداز سیاستگذاری اوپک را مبهم کرده است. این در حالی است که وزرای کشورهای عضو این گروه نفتی در خصوص مدت زمان تداوم برنامه محدودیت تولید تصمیم خواهند گرفت. در نیمه نخست ماه نوامبر، پس از درگیری‌های ارتش و مبارزان منطقه کردنشین، میزان صادرات نفت از میادین شمال عراق حدود 40 درصد کاهش یافت. قرار است سازمان کشورهای صادرکننده نفت هفته آینده نشستی را در وین برگزار کند، این در حالی است که تولید پرنوسان نیجریه و لیبی و مساله عراق بر پیش‌بینی‌ناپذیر بودن نتیجه این نشست افزوده است. تخریب میادین نفتی و اختلال کوتاه‌مدت در تولید نفت عراق این خطر را برای سیاستگذاران به وجود آورده که ممکن است یک حقیقت بلندمدت را نادیده بگیرند. عراق که تنها سال گذشته پس از دهه‌ها معافیت با سهمیه تولید مواجه شد، هیچ‌گاه از این محدودیت راضی نبوده ولی می‌خواهد تولید بالقوه کشور را به حداکثر برساند. چلبی، مشاور وزیر سابق نفت عراق می‌گوید، تولیدات همچنان پرنوسان خواهد بود. در حالی‌که جایگزین کردن فوری بشکه‌های ازدست‌رفته در بخش‌های شمالی برای دولت مرکزی بسیار سخت خواهد بود، این کشور قصد دارد تا پایان سال تولیدات خود را به پنج میلیون بشکه در روز برساند. این بلاتکلیفی‌ها کار را برای پیش‌بینی اوپک از عرضه و تقاضای نفتی در سال آینده و تصمیم‌گیری در خصوص مدت زمان ادامه داشتن محدودیت عرضه بسیار سخت‌تر خواهد کرد. اعضای اوپک به دنبال اجماع با صادرکنندگان غیرعضو نظیر روسیه است تا طرح کاهش تولید را تا ماه مارس ادامه داده و عرضه مازاد جهانی را بیش از پیش کاهش دهند. در حالی که عرضه نفت لیبی و نیجریه (که در توافق کاهش کنونی اوپک به صورت رسمی حضور ندارند)، نشانه‌هایی از ثبات را در خود می‌بیند. تولید روزانه نفت عراق در ماه گذشته و در جریان درگیری دولت با کردنشینان افتی 120 هزار بشکه‌ای داشته (بیشترین کاهش از ابتدای ژانویه) است. این موضوع بدان معناست که در ماه اکتبر عراق روزانه 35 /4 میلیون بشکه نفت پمپاژ کرده که برای نخستین بار کمتر از هدف تعیین‌شده اوپک برای این کشور بوده است. با وجود این، بر اساس اعلام جبار العیبی، وزیر نفت عراق، شرکت‌های بین‌المللی تولیدکننده نفت در عراق به دنبال برنامه‌ای برای افزایش ظرفیت تولید هستند. استراتژی اوپک در خصوص کاهش تولید، نشانه‌هایی از موفقیت در تقویت قیمت را نشان می‌دهد. در ماه جاری هر بشکه نفت برنت با عبور از مرز 60 دلار، سطوح 30‌دلاری سال گذشته خود را به کلی فراموش کرد. هنوز مشخص نیست پمپاژ نفت از میادین نفتی شهر شمالی کرکوک چه زمانی از سر گرفته خواهد شد. خطوط لوله کرکوک در نیمه نخست نوامبر روزانه 320 هزار بشکه نفت انتفال داده که در مقایسه با میانگین 565 هزار بشکه‌ای در روز 9 ماه نخست سال جاری بسیار کمتر است.