لیست معتدل به مجلس رفت

رئیس دولت دوازدهم لیست وزرای پیشنهادی‌اش را به مجلس داد، لیستی کم‌حاشیه، با 50 درصد تغییر و بدون حضور زنان. لیست 17‌نفره معرفی‌شده به بهارستان نشان می‌دهد حسن روحانی در کابینه جدید، وزرای سیاسی را ابقا کرده، تیم اقتصادی را ترمیم کرده و تیم فرهنگی را کاملاً تغییر داده است.

وزرای اطلاعات، امور خارجه، بهداشت و آموزش پزشکی، کار و رفاه اجتماعی، کشاورزی، راه و شهرسازی، کشور، نفت و ورزش و جوانان 9 وزیر دولت یازدهم هستند که حسن روحانی خواسته در دولت دوازدهم هم باقی بمانند. اما او 9 وزیر دیگر را تغییر داده. وزرای ارتباطات و فناوری اطلاعات، امور اقتصادی و دارایی، آموزش و پرورش، دادگستری، دفاع، صنعت، معدن و تجارت، ارشاد و نیرو از دولت می‌روند و افراد جدیدی جایگزین آنها می‌شوند. نام وزیر پیشنهادی علوم اما همچنان خالی است و روحانی معرفی نفر هجدهم کابینه را به وقتی دیگر موکول کرده است. اما واکنش رسانه‌ها به کابینه جدید نه‌چندان مثبت بود و نه‌چندان منفی. روزنامه دنیای اقتصاد ویژگی لیست 17 نفره وزرا را «تغییر فهرست در دقیقه 90» دانست. چراکه به گزارش این روزنامه، علی زرافشان قرار بوده به‌عنوان وزیر آموزش و پرورش معرفی شود که در دقیقه 90 جای خود را به محمد بطحایی داده و علی خاکی‌صدیق، وزیر پیشنهادی علوم در دقیقه 90 کناره‌گیری کرده و اگرچه نام محمد نهاوندیان چندهفته‌ای است به‌عنوان گزینه اصلی وزارت امور اقتصادی و دارایی مطرح بوده، اما حالا مسعود کرباسیان به جای او برای رای اعتماد به مجلس می‌رود. 

♦♦♦

همه گلایه‌ها از کابینه جدید

تغییر 50‌درصدی کابینه چیزی بود که روحانی پیش از این هم اعلام کرده و دور از انتظار نبود. اما او وعده جوان شدن کابینه را هم داده بود. وعده‌ای که روحانی در تحقق آن توفیقی نداشته، چون تنها وزیر جوان کابینه او محمدجواد آذری‌جهرمی 36‌ساله است که قرار است به وزارت ارتباطات برود. جز او هشت وزیر پیشنهادی بالای 60 سال سن دارند و هشت وزیر دیگر هم در سال‌های آخر دهه پنجم عمرشان هستند. انتظار دیگر از کابینه دوازدهم، حضور وزیر زن در کابینه بود. انتظاری که نادیده گرفته شد اما او در مقابل سه معاونت خود را به زنان واگذار کرد. به گزارش ایسنا روحانی طی احکام جداگانه‌ای معصومه ابتکار را به‌عنوان «معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده»، لعیا جنیدی را به‌عنوان «معاون حقوقی رئیس‌جمهور» و شهیندخت مولاوردی را به‌عنوان «دستیار رئیس‌جمهور در امور حقوق شهروندی» منصوب کرد. او همزمان با معرفی کابینه جدید، اسحاق جهانگیری را هم به‌عنوان معاون اول خود معرفی کرد. انتصابی که انتظاری جز آن نمی‌رفت. اما سپردن معاونت‌های ریاست جمهوری به زنان به‌جای وزارت، مانع از گلایه چهره‌های سیاسی از روحانی نشده است. اعتماد در این خصوص نوشت: محمدرضا عارف، رئیس فراکسیون امید از نبود زنان در لیست وزرا گله دارد و گفته است: «انتظار ما حضور حداقل یک خانم در جمع وزرای پیشنهادی بود. زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و حضور یک یا دو نفر از نخبگان این بخش از جامعه در کابینه، انتظار بالایی نیست. اما انتظار ما برای حضور وزیر زن در کابینه فعلاً تامین نشده و بنده هم درباره علت اینکه هیچ وزیر زنی به مجلس معرفی نشده، شخصاً دلیل خاصی را نمی‌دانم.» محمدجواد جمالی‌نوبندگانی از نمایندگان نزدیک به فراکسیون مستقلین هم گفته با اینکه ۱۵۷ نماینده درخواست حضور وزیر زن در کابینه را امضا کرده بودند اما هیچ زنی جزو وزرای پیشنهادی نیست.

♦♦♦

کابینه مردسالار و معتدل

اما نبود زنان تنها دلیل گله فراکسیون امید نیست. آنان از کابینه دوازدهم ناراضی‌اند. بهرام پارسایی، سخنگوی فراکسیون امید در این خصوص گفته: فراکسیون امید از عملکرد هفت وزیر کابینه یازدهم ناراضی بود و مایل به ادامه حضور آنها نبود. اما تعدادی از آنها در کابینه دوازدهم حضور دارند. محمود صادقی، نماینده تهران هم عملکرد هفت وزیر موجود در کابینه روحانی را از نظر فراکسیون خود «غیرقابل قبول» توصیف کرده. موسوی، نماینده یزد هم اصلاح‌طلب نبودن وزرا را معیار نارضایتی خود عنوان کرده است. اما آیا دوز اصلاح‌طلبی کابینه کم است و روحانی در چینش کابینه خود به راست متمایل شده؟ اعتماد در این خصوص به نقل از سخنگوی فراکسیون امید نوشت: آقای روحانی در چینش کابینه به جریان اصلاح‌طلبی متمایل نشده است. محمود صادقی هم معتقد است کابینه رنگ اعتدال دارد. او رفتن پورمحمدی از وزارت دادگستری یا آمدن امیر حاتمی به وزارت دفاع را نشانه پیشرفت کابینه دانسته اما ابقای رحمانی‌فضلی و پیشنهاد محمد بطحایی در آموزش و پرورش را نشانه تنزل کابینه می‌داند. رنگ و بوی اعتدالی داشتن کابینه را دیگر نمایندگان هم تایید می‌کنند.

♦♦♦

سلفی با موگرینی

اگر از حاشیه‌های تعیین وزرا و کابینه بگذریم، مراسم تحلیف ریاست جمهوری هم بدون حاشیه نبود. حاشیه اول سلفی پرماجرای نمایندگان مجلس با فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و مهمان ویژه مراسم تحلیف بود و حاشیه دیگر نبود نمایندگان اهل سنت در مراسم. ماجرای سلفی نمایندگان با موگرینی سوژه عکاسان و کاربران شبکه‌های اجتماعی شد. به گزارش شرق «فرج‌الله رجبی»، نماینده مردم شیراز ساعتی پس از سلفی پرسروصدا در مجلس، در کانال تلگرامی‌اش متنی با تیتر «توضیح و اعتذار»، منتشر کرد و گفت این عکس در جوی غیررسمی و پس از پایان مراسم تحلیف گرفته شده است اما من وظیفه خودم می‌دانم که عذرخواهی کنم. اما تلاش نمایندگان برای گرفتن سلفی با موگرینی که با وساطت معاون وزیر امور خارجه به پایان رسید، از دید پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان مجلس جای بررسی دارد. او گفته تحلیل عکس‌های این‌چنینی کار ساده‌ای نیست، شاید ما نمایندگان هنوز برایمان جا نیفتاده که هر کنش ما ضبط رسانه‌ای می‌شود. سیدصادق خرازی، دیپلمات پیشین و کارشناس مسائل سیاسی، گفت: «ای‌کاش مجلس یک واحد آموزش پروتکل رفتار و اخلاق جمعی برای نمایندگان محترم تدارک می‌دید که وجاهت نمایندگان محترم دست‌مایه نقد قرار نمی‌گرفت.» حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهور، هم در توئیتر خود نوشت: «مشکل سیاسی نیست، فرهنگی است. ای‌کاش با تک‌تک نمایندگان محترم حاضر در آن تصویر سلفی، مصاحبه‌ای عمیق گرفته شود.» «محمد فاضلی»، معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک، پیشنهاد داده تا انجمن جامعه‌شناسی و علوم سیاسی نشستی با موضوع سلفی با موگرینی برگزار کرده و در آن نمایندگان مجلس و کارشناسان به گفت‌وگو بپردازند.

♦♦♦

موگرینی و شعار مرگ بر آمریکا

روزنامه ایران هم با ابوالفضل حسن‌بیگی، یکی از نمایندگانی که با موگرینی سلفی گرفته بود گفت‌وگوی جالبی داشت. نایب‌رئیس کمیسیون امنیت ملی به روزنامه «ایران» گفته نمایندگان از موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مراسم تحلیف خواسته‌اند شعار مرگ بر آمریکا بدهد. او گفته نمایندگان در آن قسمت بیشتر درباره برجام با خانم موگرینی حرف می‌زدند و می‌خواستند پیام خود را به ایشان بدهند. او گفته ما می‌خواستیم ایشان بدانند حرف همه ما یکی است. نمایندگان به ایشان گفتند ملت ایران قوی است و ما از اروپا انتظار داریم که به برجام پایبند بماند و وارد بازی دولت آمریکا نشود. چند نماینده و از جمله خود من هم بلند گفتیم مرگ بر آمریکا و درود بر اروپا. به گفته حسن بیگی موگرینی هم در واکنش به سخنان نمایندگان قدری درباره برجام صحبت کرده و گفته ما پایبند به برجام هستیم و آخر سر هم با هم عکس یادگاری گرفته‌اند. اما نکته جالب توجه این است که به گفته این نماینده اصولگرای مجلس، خانم موگرینی به زبان انگلیسی صحبت می‌کرده و نمایندگان به زبان فارسی! او گفته پرداختن به سلفی با موگرینی زیر سوال بردن عظمت مراسم تحلیف است.

♦♦♦

گلایه غایبان مراسم تحلیف

حاشیه دیگر این مراسم نبود چهره‌های معروف اهل سنت در مراسم تحلیف روحانی بود. به گزارش ایسنا رئیس فراکسیون اهل سنت مجلس شورای اسلامی از هیات رئیسه مجلس به خاطر عدم دعوت از مولوی عبدالحمید در مراسم تحلیف ریاست جمهوری دوازدهم گلایه کرد. اما پیش از این کمبود جا را دلیل اصلی عدم دعوت از چهره‌های اهل سنت اعلام کرده بودند. دلیلی که با واکنش جلیل رحیمی، نماینده اهل سنت مواجه شد و گفت: بیش از ۱۰۰ هیات خارجی و نمایندگان اقشار و اقلیت‌های دینی، ورزشکاران و هنرمندان در مراسم تحلیف حضور داشتند اما این شرط انصاف، برادری و هم‌میهنی بود که بگوییم برای نماینده اهل سنت ایران در خانه ملت جا نبوده است؟ او گفته من به خاطر این سوء‌مدیریت و ضعف از محضر ملت ایران و مردم شریف اهل سنت عذرخواهی می‌کنم. اما پاسخی که در این زمینه شنیدیم نه منطقی و نه قابل پذیرش بود و معتقدیم که باید از مردم اهل سنت و ملت ایران دلجویی شود چراکه این کار پاسخ مشارکت حداکثری مردم در انتخابات نبود. اما پزشکیان در پاسخ گفت: آقای لاریجانی هم قبل و هم بعد از جلسه به تفصیل گفتند که به علت کمبود جا هیچ‌کدام از نمایندگان ولی فقیه و امامان جمعه به این مراسم دعوت نشدند و این به معنی بی‌احترامی یا عدم توجه نبوده است. لاریجانی پیش از این هم گفته بود حدود 500 مهمان خارجی در مجلس شورای اسلامی ما را با محدودیت جا مواجه کرد و متاسفانه نتوانستیم از حضور همه بزرگان کشور دعوت کنیم و اعتذار ما را ان‌شاءالله می‌پذیرند البته جفاست که محدودیت جا را به مسائل مذهبی و قومی مرتبط کنند.

♦♦♦

احمدی‌نژاد را محاکمه کنید

جدای از همه اخبار دولت جدید، جامعه روحانیت مبارز چهار سال بعد از پایان دولت احمدی‌نژاد درخواست محاکمه او را مطرح کرده است. شرق در این خصوص نوشت: اصولگرایان اصولاً در مواجهه با احمدی‌نژاد دچار تاخیرند؛ حتی وقتی پای محاکمه او در میان باشد. درحالی‌که قوه قضائیه، محمود احمدی‌نژاد را در همان روزهای آخر ریاستش بر دولت احضار کرده بود و موارد متعددی از تخلفات او و نزدیکانش در این مدت رسانه‌ای شده، اما جامعه روحانیت مبارز تازه به ماجرا ورود کرده است. آن‌طور که از سخنان سخنگوی این نهاد پیداست، آخرین جلسه جامعه روحانیت مبارز به مساله لزوم محاکمه احمدی‌نژاد اختصاص داشته است. حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامرضا مصباحی‌مقدم گفته است: «خواسته جامعه روحانیت مبارز این است که قوه قضائیه پرونده‌های آقای احمدی‌نژاد را بررسی کند و هرچه حکم شد، قابل‌قبول است. احمدی‌نژاد خودش تخلفات فراوانی دارد که بخشی از آنها در دوران ریاست‌جمهوری وی رخ داد. در آخرین جلسه جامعه روحانیت، اظهارات اخیر آقای احمدی‌نژاد و برخی اطرافیان ایشان در پی دستگیری آقای بقایی، آزاد شدن وی با قرار وثیقه و نیز صحبت‌های آقای احمدی‌نژاد در این زمینه که شبهه‌ناک شد، مورد بررسی قرار گرفت. سخنان آقای احمدی‌نژاد حتی به شکلی مطرح شد که مرجع ضمیر آن سخنان مشخص نیست و معلوم نیست شخصی که آقای احمدی‌نژاد از او صحبت می‌کند کیست که گاهی به ۸۰‌ساله یا ۹۰‌ساله بودن او تاکید می‌شود. آقای احمدی‌نژاد در سخنانی که در خوزستان داشت هم حرف‌هایی را زد که درباره آن تفسیرهای فراوانی مطرح شد.» سخنگوی جامعه روحانیت مبارز با بیان اینکه احمدی‌نژاد خودش تخلفات فراوانی دارد، گفت: «بخشی از این تخلفات در دوران ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد رخ داد که یک مورد از آن در زمینه قانون یارانه‌ها بود که باید این تخلفات مشخص شود که اگر ایشان صلاحیت برای ادامه ریاست‌جمهوری را ندارد این موضوع اعلام شود.» مصباحی‌مقدم در ادامه گفته است: «این درست نیست که آقای احمدی‌نژاد هر از چندگاهی بیاید و سخنانی را نسبت به مسوولان عالی‌رتبه نظام و خصوصاً مسوولان قوه قضائیه مطرح کند. آقای احمدی‌نژاد ظاهراً خودش را در شرایطی می‌بیند که از موضع طلبکارانه سخن می‌گوید، اما ما می‌خواهیم بگوییم که ایشان بدهکار است، بیاید و بدهی‌اش را پرداخت کند.»