رو به رشد؟

بانک مرکزی در اوایل تابستان گزارشی از شرایط تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی سال 1401 منتشر کرد که براساس آن رشد با نفت 4درصد و بدون نفت 5 /3درصد براساس قیمت‌ پایه سال 1395 محاسبه شده بود. براساس این گزارش بالاترین رشد مربوط به بخش نفت با 10درصد و کمترین رشد مربوط به بخش کشاورزی با 1 /1درصد بود.

مرکز آمار ایران نیز در همان روزها براساس آخرین نتایج حساب‌های ملی رشد تولید ناخالص داخلی با احتساب نفت را 8 /4درصد و بدون نفت 5 /4درصد براساس سال پایه 1390 اعلام کرد که به نسبت اختلاف قابل‌توجهی با گزارش مرکز آمار داشت. نکته قابل توجه اینکه مرکز آمار رشد گروه کشاورزی را منفی 4 /4درصد اعلام کرده بود. با این حال این گزارش‌ها حاکی از این است که در سال 1402 احتمال تکرار رشد حدود 4درصدی اقتصاد بعید به نظر می‌رسد و برآوردهای نهادهای بین‌المللی و پژوهشگران داخلی رقمی بین 2 تا 3درصد است. چون از طرفی ریشه‌های رشد در سال‌های اخیر که ناشی از بهبود اقتصاد جهانی بعد از کرونا و رشد صنایع بزرگ بود، اثر خود را از دست داده است و از طرف دیگر با توجه به شرایط آب‌وهوایی و حجم بارندگی‌ها بعید به نظر می‌رسد بخش کشاورزی بتواند رشد قابل توجهی داشته باشد و بخش خدمات نیز با توجه به رکود در زیربخش‌هایی مانند املاک و مستغلات احتمالاً رشدی کمتر از سال گذشته خواهد داشت. در این بین تنها بخش نفت است که با توجه به تحولات سیاسی ممکن است در سال جاری رشد داشته باشد. هم‌اکنون نیز برخی گزارش‌های رسانه‌های خارجی از افزایش تولید و صادرات نفت ایران خبر می‌دهند. با این حساب شاید رشد تولید ناخالص داخلی با احتساب نفت بتواند به حوالی رشد 1401 برسد.