اقتصاددانان مهماند
چرا هشدار اقتصاددانان شنیده نشد؟
سابقه هشداردهی اقتصاددانان به سیاستمداران طولانی است اما از اوایل دولت نهم به صدا درآوردن زنگ خطر توسط اقتصاددانان به یک وظیفه مدام تبدیل شد؛ با اینکه از همان ابتدا گوش شنوایی در سیاستمدار برای شنیدن این هشدارها وجود نداشت. نامهنگاریهای زیادی از نیمه دهه 1380 از سوی اقتصاددانان خطاب به دولت صورت گرفت که اغلب آنها هم به صورت سرگشاده بود و در رسانهها منتشر شد.
با این همه یک نامه یا بیانیه متفاوت از همه نامههای پیشین بود، بیانیهای که پنج اقتصاددان سرشناس در مهر ماه 1401 منتشر کردند که مخاطب مشخصی بر سربرگ خود نداشت اما به طور کلی به نهاد حکمرانی برمیگشت و ریشههای التهاب در جامعه را تحلیل میکرد. این بیانیه که جدیترین نوشته مکتوب و منتشرشده اقتصاددانان در بطن اعتراضهای اجتماعی پاییز 1401 بود، با جسارت کمنظیری از رخدادهایی گفت که در طول دهههای گذشته، شرایط جامعه ایرانی را نسبت به آنچه سیاستمداران در ذهن دارند متفاوت و متحول کرده است. بیانیهای که امضای مسعود نیلی، محمدمهدی بهکیش، موسی غنینژاد، حسن درگاهی و محمد طبیبیان را برخود داشت، در شرایطی منتشر شد که اغلب آکادمیسینها و روشنفکران دیگر یا اظهارنظری نمیکردند یا رو به تحلیلهای خطی و ساده آورده بودند. و البته گروهی هم به جای تحلیل به سخنرانیهای تند و رادیکال میپرداختند که فارغ از درست و غلط بودن محتوا، دور از یک بیانیه صلحجویانه و روشنگرانه است.
بیانیه پنج اقتصاددان، تحلیل قابل توجهی از روندهای گذشته تا به امروز بود که میتوانست مدنظر و تامل سیاستگذار صورت گیرد و حداقل آنها را به فکر فرو ببرد، تا شاید آن گزاره «شاید هنوز هم دیر نشده باشد»ش، به کار آید.