بوی ماه مدرسه، اعتراض‌ها و نگرانی‌ها
آموزش‌وپرورش در انتظار تحول
اولین هفته شهریورماه همزمان با به مشام رسیدن بوی پاییز که برای دانش‌آموزان و والدین تلنگر نزدیک شدن ماه مدرسه است، فضای صفحات اجتماعی روزنامه‌ها و فضای مجازی نیز پر شد از خبرها و گزارش‌های انتقادی از آموزش‌وپرورش.
اولین هفته شهریورماه همزمان با به مشام رسیدن بوی پاییز که برای دانش‌آموزان و والدین تلنگر نزدیک شدن ماه مدرسه است، فضای صفحات اجتماعی روزنامه‌ها و فضای مجازی نیز پر شد از خبرها و گزارش‌های انتقادی از آموزش‌وپرورش. یکی از مشکلات معلولان جسمی برای درس خواندن در مدرسه‌های عادی نوشت و صدها نفر از محدودیت‌های دانش‌آموزان افغان برای ورود به مدارس ایران. موج انتقادات از شیوه‌نامه جذب معلمان نیز به اصلاحاتی در این شیوه‌نامه و ارائه یکسری توضیحات منتهی شد. در همین هفته مراسم تودیع وزیر پیشین آموزش‌وپرورش و معارفه وزیر جدید این وزارتخانه نیز برگزار شد.
♦♦♦
معلمان در تنگنای تنگ‌نظری‌ها
فخرالدین احمدی‌دانش‌آشتیانی، وزیر پیشین آموزش‌وپرورش، در مراسم تودیع یا تکریم خود، بر ضرورت تحول آموزش‌وپرورش تاکید کرد و گفت: «مدرسه باید به سوی تبدیل شدن به کانون خلاقیت و محل گفت‌وگو و تفکر انتقادی پیش رود و تا زمانی که این اتفاق نیفتد تحولی در نظام آموزشی شکل نگرفته است.» او از تنگ‌نظری‌هایی که معلمان را در تنگنا قرار داده انتقاد کرد: «در تحولات سیاسی و فرهنگی معلم نقش اول را دارد، اما متاسفانه رویکردهای امنیتی، نگرش‌های تنگ‌نظرانه و کهنه، معلمان عزیز را در نقاط دور و نزدیک در تنگنا قرار داده است. آموزش‌وپرورش نیازمند همه‌گونه نوسازی از جمله تفکر، برنامه‌ریزی، مدیریت، کادرسازی، اقتصاد و بودجه‌بندی است. در یک کلام نوسازی در آموزش‌وپرورش ضروری است.» دانش‌آشتیانی شرط تحقق تحول در آموزش‌وپرورش را تغییر در نگرش‌ها عنوان کرد و افزود: «تغییر باید از حکومت، دولت و خود دستگاه‌های آموزش‌وپرورش آغاز شود.» آن‌طور که خبرگزاری‌های ایرنا و ایسنا گزارش داده‌اند، او با انتقاد از کهنگی ساختاری آموزش‌وپرورش اظهار کرد: «تحول ساختاری آموزش‌وپرورش که به سرحد کهنگی رسیده است نیازمند لوازمی است که من از آن ناتوانم بنابراین ترجیح دادم به خانه قبل خود بازگردم و برای وزیر جدید آرزوی موفقیت دارم.»
وزیر جدید آموزش‌وپرورش اما حرف‌های خوش‌بینانه‌تری درباره تحول در آموزش‌وپرورش داشت. محمد بطحایی در مراسم معارفه خود به عنوان وزیر گفت: «برنامه‌هایی برای آموزش‌وپرورش دولت دوازدهم با همت و همکاری یک میلیون و 700 هزار پرسنل شاغل و بازنشسته این وزارتخانه دنبال خواهیم کرد که در دو بخش می‌توان آن را دسته‌بندی کرد. بخش اول ناظر بر تحولاتی است که در محتوا و متن برنامه‌ها باید انجام شود که خوشبختانه با وجود سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش مسیر پیش روی ما کاملاً روشن است. این بسیار فرصت ارزشمندی برای مقامات عالی و همکاران است که در مرحله طراحی، آموزش‌وپرورش را مستغنی می‌کند و به برنامه‌های آن شتاب بیشتری خواهد داد.» او در حاشیه مراسم نیز از معوقات هزار میلیارد‌تومانی این وزارتخانه خبر داد و اظهار کرد: «امیدواریم وضعیت خزانه طوری باشد که قبل از شروع سال تحصیلی جدید بخشی از آن را تامین کنیم. حدود هزار میلیارد تومان جمع کل معوقات از جمله حق‌التدریس و حق‌الزحمه است.»
اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهوری، نیز که حکم وزارت بطحایی را به او اعطا کرد، در این مراسم اظهار کرد: «یکی از تلاش‌های وزارت آموزش‌وپرورش در دولت یازدهم زمینه‌سازی برای تحصیل بازماندگان از تحصیل است. در این دوره تلاش شد که افرادی که به سن تحصیل می‌رسند و به هر دلیل از تحصیل محروم می‌شوند، امکان تحصیل برایشان فراهم شود.»
♦♦♦
از مهر جا نمانند
اما تنها جهانگیری نبود که از مساله بازماندگان از تحصیل سخن گفت. هفته گذشته این موضوع به طور گسترده مورد توجه کاربران توئیتر قرار گرفت. بازماندن کودکان مهاجر افغان از تحصیل دغدغه‌ای بود که کاربران این شبکه اجتماعی با هشتگ «از مهر جا نمانند» مطرح کردند و به اصطلاح «توفان» توئیتری به راه انداختند. کاربران توئیتر از محدودیت‌هایی که به محرومیت کودکان مهاجر قانونی و غیرقانونی افغان از تحصیل منجر می‌شود، انتقاد کردند. برخی از کاربران از تجربه‌های همکلاسی‌های افغانستانی خود در این باره نوشتند و تعدادی از مهاجران افغان نیز تجربه‌های تلخ شخصی خود از تبعیض در دوران تحصیل را منتشر کردند. بطحایی، وزیر آموزش‌وپرورش، در واکنش به توئیت‌ها، با استفاده از هشتگ «از مهر جا نمانند»، در توئیتر نوشت: «تحصیل علم و دانش در هر شرایطی حق تمام افراد است. تلاش می‌کنم تا دانش‌آموزان هیچ ملیتی از مهر جا نمانند.» روزنامه‌ها و خبرگزاری‌ها نیز در گزارش‌هایی به عواملی مانند نداشتن مدارک هویتی و نداشتن امکان پرداخت شهریه پرداختند که باعث جا ماندن دانش‌آموزان مهاجر از تحصیل می‌شود. اما دانش‌آموزان مهاجر تنها کسانی نیستند که برای ثبت‌نام در مدارس دچار مشکل می‌شوند. روزنامه ایران در گزارشی از مشکلات ایاب و ذهاب هزاران دانش‌آموز روستایی در سیستان و بلوچستان، ناتوانی خانواده‌ها در پرداخت شهریه اندک مدارس دولتی و به‌کارگیری کودکان برای تامین معاش و بازماندن هزاران دانش‌آموز از تحصیل در خانواده‌های فقیر این استان نوشت؛ مسائلی که البته محدود به دانش‌آموزان این استان هم نیست. همین روزنامه در گزارش دیگری به مسائل دانش‌آموزان معلول پرداخت و نوشت: «هرچند آموزش‌وپرورش رسماً اعلام نکرده، ثبت‌نام بچه‌های معلول در مدارس همگانی ممنوع است اما عملاً بیشتر مدارس از پذیرفتن‌شان خودداری می‌کنند. به خاطر نبود امکانات یا نیرویی که بخواهد مسوولیت نگهداری و جابه‌جایی این دانش‌آموزان را برعهده بگیرد.»
♦♦♦
اعتراض به شیوه‌نامه استخدام معلمان
انتقادها به شیوه‌نامه انجام مصاحبه اختصاصی و معاینات پزشکی داوطلبان تحصیل در دانشگاه‌های فرهنگیان و شهید رجایی به اصلاحاتی در این شیوه‌نامه منجر شد. بیشترین انتقادات به فهرست بیماری‌های مشمول ممنوعیت استخدام در آموزش‌وپرورش و همچنین منع استخدام افرادی با لهجه غلیظ در این شیوه‌نامه بود که در نهایت وزارت آموزش‌وپرورش را به اعمال اصلاحات و ارائه توضیحاتی در دفاع از این شیوه‌نامه واداشت. درباره اصلاحات اعمال‌شده، اسفندیار چهاربند، رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی وزارت آموزش‌وپرورش، در گفت‌وگو با تسنیم گفت: «در ویرایش جدید ضمن اصلاح لهجه، لیست بیماری‌های ممنوعه و بلامانع را تفکیک کردیم. این شیوه‌نامه برای افرادی که داوطلب استخدام در آموزش‌وپرورش هستند اجرا می‌شود و شاغلان را شامل نمی‌شود.»
♦♦♦
آغاز رسمی مدیریت نجفی در شهرداری تهران
محمدعلی نجفی که 31 مردادماه در اولین جلسه شورای شهر تهران، ری و تجریش به عنوان شهردار تهران انتخاب و به وزارت کشور معرفی شده بود، هفته گذشته منتظر حکم رسمی خود از وزارت کشور بود. این حکم در آغاز هفته گذشته صادر نشد و شورای شهر ناگزیر مصطفی سلیمی را به عنوان سرپرست شهرداری تهران انتخاب کرد. تا اینکه روز یکشنبه، پنجم شهریورماه، سلمان سامانی، سخنگوی وزارت کشور، گفت: «در اجرای تبصره ۳ ذیل بند یک ماده ۸۰ قانون شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و پس از طی مراحل قانونی، حکم شهردار تهران توسط وزیر کشور صادر شد.» این خبر حوالی ساعت 22 یکشنبه اعلام شد تا صبح دوشنبه نجفی رسماً کار خود را در دفتر شهرداری تهران آغاز کند. او در اولین روز کاری خود شاهد پیام‌های تبریک از مقامات ارشد دولتی بود. وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در نخستین روز کاری شهردار جدید تهران با وی دیدار کرد. بعد از ظهر دوشنبه نیز رئیس‌جمهور در پیامی به نجفی، انتخاب او به سمت شهرداری تهران را تبریک گفت. در پیام تبریک روحانی آمده است: «امیدوارم در پرتو بهره‌مندی از خرد جمعی، تدابیر توسعه‌محور و نیز همکاری موثر شهرداری و دولت در چارچوب قوانین و مقررات، شاهد هم‌افزایی بیشتر در ساماندهی امور پایتخت کشور و تبدیل آن به شهری توسعه‌یافته با مولفه‌های فرهنگ اسلامی و ایرانی برای تمامی شهروندان باشیم.» ساعاتی بعد نجفی هم در پاسخ به نامه رئیس‌جمهور، ضمن تشکر از وی، ابراز امیدواری کرد که رابطه دولت و شهرداری به ارتباطی کاملاً حسنه تبدیل شود. در همین حال احمد مسجد‌جامعی، عضو شورای شهر تهران، نیز از پیگیری مسوولان ارشد دولت برای حضور شهردار تهران در جلسات هیات دولت خبر داد. همچنین به گزارش مهر، در هفته گذشته نجفی درباره روند کار خود در شهرداری در جلسه با معاونان و مدیران شهرداری تهران گفت: «نیامدیم شهرداری را به هم بریزیم، نه اهل پرونده‌سازی هستم و نه اهل بی‌انصافی، امسال همت می‌کنیم تا درآمدهای پایدار شهرداری را بالا ببریم.»
هفته گذشته اخباری هم مبنی بر تداوم استخدام‌ها در شهرداری تهران منتشر شد. روزنامه «شهروند» در این باره نوشت: مدیران محمدباقر قالیباف همچنان هم به استخدام‌های بدون ضابطه ادامه می‌دهند؛ اما حالا اعضای شورای پنجم در سومین جلسه خود (هفتم شهریورماه) نه‌تنها به این موضوع ورود کرده‌اند بلکه حتی یکی از مصوبات شورای چهارم درباره واگذاری کارت‌بلیت الکترونیک به بانک شهر را هم به کمیسیون‌های تخصصی برگرداندند. زهرا نژادبهرام گفته است: «این استخدام‌ها باید برگشت داده شود اما اگر برگشت داده نشد مدیریت شهری جدید حتماً آن را بررسی خواهد کرد.» اعلام استعفای محسن هاشمی از معاونت عمرانی دانشگاه آزاد و غیبت ناصر امانی، معاون برنامه‌ریزی شهردار سابق تهران، در این جلسه هم از اتفاق‌های قابل توجه این جلسه بود. پس از این جلسه هم اعلام شد که ناصر امانی به دلیل وخامت حال جسمانی پدر خود از ادامه فعالیت در شهرداری تهران کناره‌گیری کرده است. علاوه بر او، جعفر تشکری‌هاشمی، معاون منابع انسانی شهرداری تهران، نیز پس از ۱۲ سال استعفا داد.
♦♦♦
شهرهایی که زنان بر آنها مدیریت می‌کنند
ستاره فتاح‌پور، رئیس شورای شهر سردشت؛ پریسا اینانلو، رئیس شورای شهر رباط کریم؛ مهنا محمدی‌موحد، شهردار اسپکه؛ شیفته بدر‌آذر، شهردار سهند؛ سوسن سلیمان‌آبادی، رئیس شورای شهر کنگاور؛ فائزه عبداللهی، رئیس شورای شهر گرگان؛ سمانه شاددل، شهردار منطقه ۲ زنجان و زهرا حاتمی‌منفرد، رئیس شورای شهر مهاجران، تنها تعدادی از زنانی هستند که در روزهای اخیر خبر ریاست‌شان بر شورا یا شهرهای مختلف انعکاس زیادی در رسانه‌ها داشته است. روزنامه اعتماد در گزارشی با تعدادی از آنها مصاحبه کرده است. فتاح‌پور در خصوص مقاومت‌هایی که در مورد انتخاب او به عنوان رئیس شورای سردشت صورت گرفته، می‌گوید: «مقاومت در دوره رقابت انتخاباتی زیاد بود، وقتی آرا قرائت شد هم بعضی ناراحت بودند، اما باید انصاف داشت، تعداد زیادی از همشهریانم از انتخاب من به عنوان رئیس شورا استقبال کردند، هرچند روزهای اول چند نفر ناراحت بودند از این انتخاب اما بعد از انتخاب واکنش خاصی ندیدم.» محمدی‌موحد، شهردار اسپکه که متولد ۱۳۶۷ و رتبه 25 کنکور دکترا در رشته مهندسی منابع طبیعی است، نیز می‌گوید: «در دوره پنجم شورای شهر کاندیدا شدم و تنها کاندیدای زن بودم و برای نخستین بار در اسپکه ستاد انتخاباتی دایر کردم، که با استقبال خیلی زیاد از سوی خانم‌های شهر مواجه شدم. با اینکه به عنوان عضو شورا رای نیاوردم، اما بعد از تشکیل شورا، اعضای شورای شهر پیشنهاد شهردار شدن را به من دادند و من هم قبول کردم و در نهایت هر پنج عضو شورا به من رای دادند. امیدوارم که بتوانم پاسخ خوبی به اعتمادشان بدهم.»
