می‌بینم می‌بینی نمی‌بیند

عصای سفیدشان را به این طرف و آن طرف می‌زنند تا به موانع نخورند. آرام با قدم‌هایی شمرده. بسیار آرام‌تر از شتابی که هرکدام‌مان داریم. فارغ از دویدن‌های روزمره ما. طعم زندگی را می‌چشند و آن را مزه‌مزه می‌کنند. عصایشان را آرام یک متر جلوتر می‌کشانند تا مبادا به کسی برخورد کنند. تا مبادا تنه‌ای بزنند یا کسی را نبینند. تنه می‌خورند اما آرام می‌ایستند و دوباره راه می‌روند. تصور می‌کنی که از چشم بی‌بهره‌اند اما سرانگشتان‌شان چشم می‌شود تا کل دیدنی‌ها را لمس کنند. عصایشان را آرام تکان می‌دهند تا شاید پای سومی باشد به جای چشم‌هایی که نداشته‌اند. عصایی که شاید این روزها بیشتر از آنکه باید در دست روشندلان باشد، باید در دست آنهایی باشد که هر بار بر صندلی ریاست خود تکیه می‌زنند، وعده‌ها خرمن‌خرمن سرازیر می‌شود. باید عصای سفید به دست بگیرند تا یادشان باشد که وعده‌های بی‌شماری داشته‌اند که هر بار به جای رسیدگی، قول پیگیری می‌دهند. نمونه‌اش هم استفاده نابینایان از بانک و تسهیلاتی شبیه آن است. گزارش بسیاری از مشکلات نابینایان در دریافت تسهیلات بانکی ارائه شد تا اینکه بالاخره بانک مرکزی به فکر افتاد و طبق مصوبه‌ای اعلام کرد نابینایان برای دریافت تسهیلات بانکی، نیازی به همراه داشتن فرد امین ندارند. پیش از این وضع به این صورت بود که اگر نابینایی نیاز به دریافت وجه نقد داشت، با مراجعه به بانک به او گفته می‌شد که نیاز است فردی امین همراه او باشد تا بتواند وجه مورد نیاز را دریافت کند. تصورش برای یک فرد عادی شاید ممکن بود اما نابینایی که به یکباره و به هر دلیل نیاز به وجه نقد داشت و همراهی هم در اختیار نداشت، چاره‌ای نداشت جز چشم‌پوشی از نیازی که به نقل و انتقال مالی داشت. بانک مرکزی می‌گوید مشکل را حل کرده است. با این حال هنوز هم هستند نابینایانی که با مراجعه به بانک، همان مشکل را دارند. دولتی‌ها باز هم می‌گویند که باید موردی به این مساله رسیدگی کرد. طبق مصوبه بانک مرکزی، کلمه «هیچ گونه» محدودیت، برای استفاده نابینایان از تسهیلات بانکی عنوان‌شده که با مراجعه این گروه به بانک، چندان روی عمل به خود نمی‌بیند. دو سال قبل هم بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای اعلام کرده بود کلیه بانک‌ها باید ارائه خدمات به نابینایان را تسهیل کنند. مساله‌ای که عملاً بعد از دو سال، به نقطه آغازین خود بازگشته است. هرچند که مشکل تنها به مشکلات بانکی و استفاده از تسهیلات شهری ختم نمی‌شود. علی صابری عضو روشندل شورای شهر تهران در این رابطه معتقد است مشکلات تنها این نیست که یک نابینا نتواند به راحتی از مترو یا تسهیلات شهری استفاده کند. به گفته او، خیلی از مشکلات به زندگی عادی یک نابینا بازمی‌گردد. زمانی که نتواند کتاب بخواند. یا مجبور باشد در دانشگاه و برای رسیدن به سطح دیگر همکلاسی‌ها، از کمک‌های دیگران استفاده کند. او که خود 41 سال است که دنیای سپید و سیاه نابینایی را تجربه کرده می‌گوید «زمانی که یک نابینا نتواند زندگی مستقلی را به تنهایی و بدون یک همراه داشته باشد، در واقع زندگی برابری ندارد». برابری درست همان چیزی است که برای در اختیار قرار دادن تسهیلات مختلف به نابینایان از آن صحبت می‌شود. اما تنها چرخی ساده در شهر تهران به خوبی روشن می‌کند که بخش‌ها و نواحی مختلف این شهر، برای زندگی یک شهروند معمولی هم چندان مناسب نیست. چه برسد به آنکه فردی نابینا باشد و حتی همراهی هم در اختیار نداشته باشد. تنها یک روز همراهی یک نابینا در زندگی شهری، به خوبی این موانع را روشن می‌کند. شاید اگر تنها یکی از همین مسوولان دولتی، یک روز را به طور کامل با یک نابینا باشند، وعده‌هایشان از امضا کردن‌های پشت میز، به مرحله عمل برسد.