درج قیمت تولید کننده به جای مصرف کننده و نکاتی در این خصوص
داغ ترین بحث این روزها در سوپرمارکت‌ها و محل‌های عرضه اجناس، درج قیمت تولید کننده است.
در حقیقت از ابتدای دی ماه که برخی کارخانه‌ها موظف شده اند قیمت تولید کننده را به جای قیمت مصرف کننده روی اجناس درج کنند مشکلات متعددی به وجود آمده است. بسیاری از خریدارانی که هنگام خرید به قیمت کالاها توجه می‌کردند دچار سردرگمی شده اند و مغازه داران نیز هر روز باید به چندین و چند نفر توضیح دهند که این قیمت درج شده روی اجناس، در حقیقت قیمت تولید کننده است و آنها باید مواردی مثل هزینه حمل و نقل و سود خود را نیز به این قیمت اضافه کنند.
طرح درج قیمت تولید کننده یا پویش خرید شفاف چیست؟
طرح درج قیمت تولید کننده به جای مصرف کننده که از آن با نام «طرح پویش خرید شفاف» نام می‌برند مشکلات بسیاری را برای مردم به وجود آورده است. در حقیقت قرار است توسط آن فرایندها و واسطه‌هایی که منجر به افزایش قیمت کالاها می‌شوند را کنترل و مدیریت کرد. البته باید بدانید که این طرح در ابتدا با کالاهای سوپرمارکتی مانند انواع نوشیدنی، آب معدنی، لوازم شوینده و لوازم برقی خانگی شروع شده و به تدریج بر تعداد کالاهای موجود در آن افزوده خواهد شد.
البته دستورالعمل جدیدی به تازگی و چند ماه پس از اجرای طرح به کارخانه‌ها ابلاغ شده است. علت اصلی ابلاغ این دستوراالعمل، مشکلات ناشی از این طرح بود. بر اساس این دستورالعمل تا گذشتن از دوره گذار، روی کالاها قیمت تولید کننده و مصرف کننده به صورت همزمان درج می‌شود.
باید بدانید که این طرح هنوز شامل برخی مواد غذایی مانند گوشت قرمز، گوشت مرغ، تخم مرغ، شکر و برنج نیست. درواقع، براساس اعلام اتاق اصناف ایران، قیمت مندرج بر این کالاها تا اطلاع ثانوی طبق روال معمول خواهد بود.
آیا بعد از یکم اردیبهشت تمام محصولات دو قیمته می شوند؟
در کوتاه مدت خیر. همان‌طور که گفتیم پس از به وجود آمدن مشکلات قرار شد از تاریخ یکم اردیبهشت، کارخانه‌ها روی محصولات جدید خود، قیمت تولید کننده و قیمت مصرف کننده را به طور همزمان درج کنند. اما با توجه به این که برخی محصولات ماندگاری بیشتری دارند، ممکن است تا چند ماه دیگر هم شاهد فروش آن محصولات قدیمی تر نیز باشید.
بنابراین در دراز مدت بله، تمام محصولات رفته رفته مجهز به هر دو قیمت خواهند شد.
اسنپ مارکت و طرح قیمت تولید کننده
اسنپ مارکت نیز بعد از دریافت ابلاغیه وزارت صمت، تمام موارد لازم برای پیاده سازی این طرح را در اولویت قرار داد تا قدم موثری در اجرای صحیح این قانون با "هدف شفاف سازی قیمت ها" بردارد چرا که مصرف کنندگان در بستر فضای آنلاین می توانند اقدام به مقایسه و محاسبه آسان قیمت‌ها برای خرید آنلاین محصولات سوپرمارکتی کرده و با این ساختار جدید آشنا و همگام شوند.
سود کالاها با توجه به قیمت تولید کننده چگونه محاسبه می‌شود؟
کالاهای متفاوت موجود در این طرح با توجه به گروه کالا و زیر گروه کالا، ضرایب پخش و خرده فروشی متفاوتی دارند. که در ادامه به گروه‌های مهم کالاها و زیر گروه‌هایشان اشاره خواهیم کرد.
گروه اول، لوازم خانگی بزرگ
در این گروه یخچال فریزر، تلویزیون، ماشین لباسشویی و سایر لوازم برقی بزرگ قرار دارند. ضریب پخش این گروه 3 درصد و ضریب خرده فروشی برای این گروه 7 درصد پیش بینی شده است. مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا مصرف کننده در گروه لوازم خانگی بزرگ 10.2 درصد است.
گروه دوم، لوازم خانگی کوچک
گروه لوازم خانگی کوچک شامل اقلامی مانند ماکروویو، نوشیدنی سازها، چرخ گوشت، غذا ساز و سایر لوازم خانگی برقی کوچک می‌شود. ضریب پخش این گروه 4 درصد و ضریب خرده فروشی برای لوازم خانگی کوچک 10 درصد پیش بینی شده و مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا مصرف کننده 14.4 درصد است.
گروه سوم، لوازم مصرفی خودرو
فیلتر روغن و روغن موتور اقلامی هستند که در گروه لوازم مصرفی خودرو وجود دارند. ضریب پخش برای این گروه 3 درصد، ضریب خرده فروشی 12 درصد و مجموع ضرایب 15.4 درصد است.
گروه چهارم، لوازم یدکی خودرو
در این گروه بیش از 50 قلم لوازم یدکی خودرو مانند لنت ترمز قرار دارد. ضریب پخش این گروه 3 درصد، ضریب خرده فروشی 15 درصد و مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا مصرف کننده 18.5 درصد است.
گروه پنجم، نوشیدنی‌ها
این گروه به سه دسته آب معدنی، آبمیوه گازدار و نوشابه‌های گازدار، ماءالشعیر و نوشیدنی مالت تقسیم می‌شود. ضریب پخش آب معدنی 14 درصد، ضریب پخش آب میوه 13 درصد و ضریب پخش نوشابه‌های گازدار ماءالشعیر و نوشیدنی مالت هم 13 درصد است. ضریب خرده فروشی و مجموع ضرایب آب معدنی 12 درصد و 27.7 درصد، آب میوه 12 درصد و 26.6 درصد و نوشابه‌های گازدار، ماءالشعیر و نوشیدنی مالت هم 10 درصد و 24.3 درصد است.
گروه ششم، خوراکی‌ها
گروه خوراکی‌ها به 9 دسته زیر تقسیم بندی می‌شود.
1- آجیل و خشکبار بسته بندی
اولین دسته از گروه خوراکی‌ها، آجیل و خشکبار بسته بندی شده است. ضریب پخش این گروه 10 درصد، ضریب خرده فروشی 10 درصد و مجموع ضرایب 21 درصد است.
2- انواع ادویه جات بسته بندی
دسته دوم، ادویه جات بسته بندی شده است. ضریب پخش این گروه 10 درصد، ضریب خرده فروشی 12 درصد و مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا مصرف کننده 23.2 درصد است.
3- انواع حبوبات و غلات بسته بندی
انواع حبوبات و غلات بسته بندی شده در دسته سوم این لیست قرار می‌گیرند. برای این اقلام ضریب پخش 11 درصد، ضریب خرده فروشی 12 درصد و مجموع ضرایب 24.3 پیش بینی شده است.
4- انواع غذاهای آماده و نیمه آماده
دسته چهارم این لیست به انواع غذاهای آماده و نیمه آماده اختصاص دارد. برای این دسته ضریب پخش 13 درصد، ضریب خرده فروشی 12 درصد و مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا قیمت مصرف کننده 26.6 درصد پیش بینی شده است.
5- انواع فراورده‌های پروتئینی
برای دسته پنجم که انواع فراورده‌های پروتئینی است، ضریب پخش 13 درصد، ضریب خرده فروشی 12 درصد و مجموع ضرایب 26.6 درصد اعلام شده است.
6- انواع کیک، کلوچه، بیسکوییت، چیپس، پفک و سایر موارد مشابه
این کالاها با ضریب پخش 13، ضریب خرده فروشی 12 و مجموع ضرایب 26.6 به بازار عرضه خواهند شد.
7- کنسروها، ترشیجات، رب، سس و سایر موارد مشابه
مواد موجود در این گروه با ضریب پخش 12، ضریب خرده فروشی 12 و مجموع ضرایب 25.4 به بازار عرضه خواهند شد.
8- ماکارونی‌ها
انواع ماکارونی‌ها در گروه ششم این لیست قرار می‌گیرند. اقلام موجود در این گروه شامل سود پخش 11 درصدی، سود خرده فروشی 10 درصدی و مجموع ضرایب 22.1 درصدی می‌شوند.
9- چای، کاکائو، قهوه، دم‌نوش و سایر موارد مشابه بسته بندی شده
گروه نهم لیست مواد خوراکی با ضریب پخش کننده 10 درصدی، ضریب خرده فروشی 10 درصدی و مجموع ضرایب 21 درصدی به بازار عرضه می‌شوند.
گروه هفتم، موارد شوینده و بهداشتی
گروه هفتم این لیست را باید به 4 قسمت تقسیم کرد. این قسمت‌ها عبارتند از:
1- پودر ماشین لباسشویی
برای پودرهای ماشین لباسشویی ضریب پخش 11 درصد، ضریب خرده فروشی 10 درصد و مجموع ضرایب 22.1 درصد تعیین شده است.
2- انواع صابون و شامپو
انواع صابون و شامپو در دومین دسته از این لیست قرار می‌گیرند. برای این اقلام ضریب پخش کننده 11 درصد، ضریب خرده فروشی 15 درصد و مجموع ضرایب 27.7 درصدی پیش بینی شده است.
3- دستمال کاغذی و پوشک بچه
برای دستمال کاغذی و پوشک بچه ضریب پخش کننده 12 درصدی، ضریب خرده فروشی 15 درصدی و مجموع ضرایب 28.8 درصدی پیش بینی شده است.
4- سایر محصولات شوینده و محصولات سلولزی
برای محصولات موجود در این گروه ضریب پخش کننده 12 درصد، ضریب خرده فروشی 15 درصد و مجموع ضرایب از قیمت تولید کننده تا مصرف کننده 28.8 درصد پیش بینی شده است.
نتیجه گیری
تغییر ساختار درج قیمت‌ها باعث سردرگمی بسیاری از افراد شده است. باید بدانید که برای محاسبه قیمت هر کدام از محصولات موجود در این گروه‌ها کافی است قیمت تولید کننده را در مجموع ضرایب آن دسته ضرب کنید و آن را به قیمت درج شده روی کالا اضافه کنید.