انتشار اطلاعات معاملات تمامی وزارتخانه­ ها، دستگاه­های اجرایی مشمول قانون برگزاری مناقصات و سایر قوانین مالی و معاملاتی بخش عمومی در راستای دسترسی آزاد به اطلاعات برای عموم مردم

در این بازار الکترونیکی دولتی، وزارتخانه­ ها، دستگاه­های اجرایی مشمول قانون برگزاری مناقصات و سایر قوانین مالی و معاملاتی بخش عمومی بایستی با رعایت قانون تجارت الکترونیکی و قانون برگزاری مناقصات، معاملات خود را در این بستر انجام دهند.

سامانه ستاد، بزرگترین بازار کشور است که در این بازار، از یک سو دستگاه­های اجرایی مشمول قرار گرفته ­اند و در سوی دیگر تامین­ کنندگان کالا و خدمات کل کشور (اعم از اتحادیه­ ها، اصناف، انجمن­های پیمانکاران و مشاوران). دستگاه ­های مشمول، طبق قوانین موجود مکلف هستند، اما بخش ارائه کننده کالا و خدمت بایستی از طریق اطلاع ­رسانی در این سامانه ثبت ­نام نموده و بتواند از امتیازات معامله با دستگاه­های اجرایی بهره ­مند شود.

از جمله مزیت­های کلان سامانه تدارکات الکترونیکی دولت برای کشور عبارتند از

1. انتشار اطلاعات معاملات دستگاه­های اجرایی برای مشاهده مردم

 در پنل شفاف سازی سامانه ستاد(www.setadiran.ir)، اقلام اطلاعاتی تمامی معاملات وزارتخانه ­ها، دستگاه­های اجرایی مشمول قانون برگزاری مناقصات و سایر قوانین مالی و معاملاتی بخش عمومی قابل مشاهده هستند. بدیهی است که اگر دستگاه­ها، افزون بر نظارت دستگاه ­های نظارتی همانند سازمان بازرسی کل کشور و دیوان محاسبات، نگاه عموم مردم را نیز بر فرآیند انجام معاملات خود ببینند، نرخ انجام تخلف کمیته خواهد گردید.

2. ایجاد بستری شفاف جهت فساد زدایی انجام معاملات

مبتنی بر امضای الکترونیکی مورد استفاده و مهر زمانی بکار رفته مشخص است که چه مسئولی در چه زمانی مجوز چه عملیاتی را در سامانه داده است. همچنین دولت در پایان سال، عملکردی شفاف از خود بجای خواهد گذاشت و مشخص است که چه دستگاهی، در چه زمانی، تحت چه رقابتی، با چه شرایطی، در چه ضوابطی، با چه معامله­گری، چه معامله­ای را انجام داده و چه بخشی از بودجه هزینه شده است.

3. ایجاد یک بستر معاملاتی منصفانه برای رقابت تمامی تامین­ کنندگان کالا و خدمات در کل کشور

سامانه ستاد بر بستر وب است؛ بنابراین امکان حضور برابر در تمامی معاملات تمامی دستگاه­های کل کشور فراهم شده است.

4. ایجاد صرفه و صلاح بیشتر در هزینه کرد از خزانه

پس از راه­ اندازی سامانه ستاد، تعداد معامله­ گرهایی که در معاملات شرکت می­کنند، به ویژه در معاملات سطح عمده، چه در مناقصه و چه در مزایده بطور محسوس افزایش یافته است. برای مثال در سامانه ستاد مزایده­ای با تعداد 600 مزایده­ گر پیشنهاد دهنده نیز انجام شده است. بدیهی است که هر چقدر تعداد معامله ­گر بیشتر در یک رقابت حضور داشته باشند، منجر به رقابتی­ تر شدن مسابقه شده و در نتیجه دستگاه­های اجرایی در مناقصه ­ها، ارزان­تر خریده و در مزایده­ ها گران­تر می­فروشند.

5. ایجاد یک انباره از داده ­های پرارزش برای استفاده در تصمیمات مدیریت کلان کشور

سامانه ستاد، اکنون تبدیل به انبارة داده پرارزشی شده است که می­توان با کاویدن و پایش این داده­های عظیم، راهنماهای بسیار خوبی را جهت تصمیم­ سازی برای سازمان­ها و ارگان­های مدیریتی ایجاد نمود.

6. ایجاد و حفظ محرمانگی معاملات

تمامی پاکات معامله از جمله پاکت ج مناقصات که مشتمل بر پیشنهادات مالی است، با استفاده از روش­های ترکیبی رمزنگاری متقارن و نامتقارن رمز می­شوند و تنها توسط دستگاه­ معامله­ گزار و تنها در زمانی که بایستی این پاکات گشوده شوند، بازگشایی می­شوند. همانگونه که اشاره شد، افزون بر رمزنگاری، از امضای دیجیتال و مهر زمانی نیز بهره­ برده می­شود که مشخص شود چه کسی بر روی چه سندی، چه زمانی مجوز چه کاری را داده است.

7. حمایت کالاهای تولید داخل

با هماهنگی ­های انجام شده با دیگر مراجع تصمیم­ گیر در حیطه حمایت از کالاهای تولید داخل، پس از استعلام از آن مراجع و احراز توان تولید داخل، معامله آن دسته از کالاهای خارجی که بدیل و نظیر داخلی آنها وجود دارد، در سامانه ستاد ممنوع می­گردد.

8. امکان نظارت سیستمی برای دستگاه­های نظارتی

با ورود به زیرسامانه اطلاعات مدیریتی سامانه ستاد، اطلاعات مورد نیاز برای مونیتورینگ و نظارت بر روند انجام معامله  برای دستگاه­های نظارتی فراهم شده است.

9. ارتباط سیستمی با سامانه­ های سازمان برنامه و بودجه

برای جلوگیری از تعدد ورود اطلاعات در سامانه­ های متفاوت و همچنین دریافت اطلاعات صلاحیت پیمانکاران و مشاوران بطور سیستمی از سازمان برنامه­ و بودجه کشور، زیرساخت­ های لازم برای تبادل داده­ ها شکل گرفته است و  تا پایان سال 98، این تبادل تکمیل می­گردد.

تاکنون بیش از 32 هزار مناقصه، 305 هزار خرید جزئی و متوسط و 48 هزار مزایده از نقطه نظر تعداد در سامانه انجام شده است که حجم ریالی این معاملات، بیش از 104 هزار میلیارد تومان تراکنش مالی است که قریب 80 درصد این تراکنش­ها در یکسال و نیم گذشته صورت گرفته است.  همچنین تاکنون بیش از 103 هزار تامین کننده کالا و خدمت در سامانه ستاد ثبت­ نام کرده­اند که روند رو به رشد این مقدار به تفکیک سال نمایش داده شده است.

نمودار شکل زیر، تفکیک حقیقی-حقوقی بودن تامین­ کنندگان را نشان می­دهد.